Mối nguy trẻ dậy thì sớm do đồ ăn

,
Chia sẻ

"Cụ thể thực phẩm nào chứa chất gây dậy thì sớm thì chưa thấy ai đưa ra. Đó chỉ là những cảnh báo”

Mặc dù bộ Y tế Trung Quốc đã chính thức thông báo không tìm thấy bằng chứng ô nhiễm có trong sữa bột bị nghi gây dậy thì sớm cho một số trẻ ở nước này, nhưng nhiều chuyên gia dinh dưỡng vẫn khuyến cáo điều đó không có nghĩa là mối nguy hại không tồn tại!



Không cho trẻ ăn quá nhiều các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… cũng là một cách giảm nguy cơ trẻ dậy thì sớm.

Tại Việt Nam, cho đến nay các cơ quan chức năng chưa phát hiện thực phẩm hay sữa nhiễm bẩn nào gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ. Tuy nhiên, trong thực tế thăm khám dinh dưỡng đã phát hiện nhiều trẻ mới trên dưới mười tuổi nhưng đã có biểu hiện dậy thì sớm: người phổng phao, có các dấu hiệu sinh lý của người trưởng thành.

Nhiều trẻ Việt Nam dậy thì bất thường

BS Đinh Thị Kim Liên, trưởng khoa dinh dưỡng, bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, các nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra việc lạm dụng các loại thuốc, hoá mỹ phẩm chứa nội tiết tố, thực phẩm chứa hormon tăng trưởng… là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm gia tăng. Bên cạnh đó, yếu tố môi trường sống cũng là điều kiện để dậy thì sớm. Trước đây, tuổi dậy thì trung bình của trẻ em Việt Nam là 14 – 15 tuổi, nay giảm xuống còn 10 – 11 tuổi, thậm chí còn sớm hơn, “Hiện Việt Nam chưa có nghiên cứu khoa học nào kết luận ăn uống những loại thực phẩm nào thì sẽ làm tăng nguy cơ dậy thì sớm. Các khuyến cáo đều xuất phát từ nghiên cứu của thế giới”, BS Liên nói.

Trung tâm khám – tư vấn dinh dưỡng, viện dinh dưỡng quốc gia, đã từng ghi nhận nhiều trẻ chín, mười tuổi đến khám béo phì nhưng đã có các biểu hiện dậy thì sớm như có kinh nguyệt, ngực phát triển… mặc dù tâm sinh lý các em vẫn còn rất trẻ con. ThS.BS Phan Bích Nga, phó giám đốc trung tâm khám – tư vấn dinh dưỡng cho biết: “Nguyên nhân có thể do trẻ béo phì ăn quá nhiều chất đạm, chất béo nên dẫn tới cốt hoá xương sớm, tăng tiết hormon giới tính sớm… Từ đó mà trẻ dậy thì sớm, phát triển chiều cao sớm và cũng sẽ dừng phát triển sớm hơn các trẻ bình thường”.

Cảnh giác chất bảo quản, chất tạo màu

Theo BS Liên, trong ngành chăn nuôi đã có tình trạng lạm dụng hormon tăng trưởng để vật nuôi phát triển nhanh. Khi thức ăn này được con người ăn vào, ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ, trong đó có dậy thì sớm. “Cụ thể thực phẩm nào chứa chất gây dậy thì sớm thì chưa thấy ai đưa ra. Đó chỉ là những cảnh báo”, BS Liên nói.

BS Nga cho biết, theo khuyến cáo của thế giới, các sản phẩm có chứa chất bảo quản, chất tạo màu… như thực phẩm đóng hộp, đồ ngọt, béo, thực phẩm nhiều dầu mỡ… không nên cho trẻ dùng nhiều vì chất bảo quản có tác dụng tương tự như hormon giới tính, làm tăng dậy thì sớm. Riêng đối với thực phẩm là sữa, để có thể gây ra dậy thì sớm như dư luận vừa qua lo ngại, thì trong sữa phải có các chất giống như hormon giới tính (như oestrogen…), khiến trẻ bị thừa hormon, dẫn đến phát triển sớm một số bộ phận cơ thể. Các chất giống như hormon giới tính đó có thể tiềm ẩn trong các chất gây mùi, tạo màu, bảo quản, tăng độ đạm giả tạo… Ở châu Âu, hiện chất tạo màu (phtalanats) đã bị cấm sử dụng, bởi nếu dùng hàm lượng cao, sữa sẽ có những tác dụng giống như hormon giới tính, gây ra các hiện tượng như dậy thì sớm, “Bên cạnh đó, đời sống tinh thần kích thích tác động lên trẻ cũng sẽ khiến trẻ tò mò những vấn đề giới tính sớm. Từ đó tác động lên hệ thần kinh khiến cơ thể tăng tiết hormon giới tính nhanh hơn”, BS Nga nói.

Một bệnh lý không phòng ngừa được
Dậy thì sớm là một bệnh lý không phòng ngừa được mà chỉ có thể khuyến cáo và giáo dục để các bậc phụ huynh, các cháu hiểu rõ hơn về những giai đoạn, dấu hiệu phát triển sinh lý của cơ thể. Các bậc phụ huynh cần cho con cái ăn uống hợp lý, vệ sinh, không cho ăn quá nhiều chất béo, chất đạm, các thực phẩm có chất bảo quản, tạo màu… Ngoài ra, tránh để trẻ béo phì do ăn quá nhiều.
Với trẻ em dưới hai tuổi, bộ Y tế đã khuyến khích nên cho trẻ bú mẹ, vì sữa mẹ là nguồn thực phẩm tốt và an toàn. Trường hợp phải dùng sữa ngoài, các bà mẹ nên mua sữa chính hãng, có uy tín; tránh dùng sữa không rõ nguồn gốc, không nhãn mác.
ThS.BS Phan Bích Nga

 

 
Theo SGTT
Chia sẻ