HIV có thể ẩn náu trong các tế bào não, "sẵn sàng" lây nhiễm các cơ quan khác

HIV là virus gây suy giảm miễn dịch ở người và gây ra bệnh AIDS – hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. Theo thời gian, HIV làm suy yếu khả năng miễn dịch của cơ thể. Từ đó, làm cơ thể mất khả năng chống lại các nhiễm trùng và một số bệnh lí ác tính khác. Giai đoạn này được gọi là bệnh AIDS. HIV có thể được điều trị bằng thuốc kháng virus kết hợp (cART) để làm giảm đáng kể nồng độ virus trong cơ thể, đến mức không phát hiện được mầm bệnh, các triệu chứng phần lớn biến mất và người được điều trị không còn lây nhiễm cho người khác. Nhưng phải thực hiện cART hàng ngày, nếu việc điều trị tạm dừng, virus có thể tái phát từ các "nơi chúng ẩn nấp" trong cơ thể.

Nghiên cứu mới, được công bố ngày 11 tháng 6 trên tạp chí PLOS Pathogens, cho thấy rằng một trong những nơi ẩn náu này của virus HIV nằm trong các tế bào não - gọi là tế bào hình sao (Astrocytes). Tế bào hình sao chiếm khoảng 60% tổng số tế bào trong não người. Theo báo cáo, ở một người nhiễm bệnh, các tác giả nghiên cứu ước tính rằng có từ 1-3% các tế bào này có thể chứa HIV.

Tác giả nghiên cứu Lena Al-Harthi, giáo sư và chủ tịch của Khoa Vi khuẩn và Miễn dịch Vi khuẩn tại Trung tâm Y tế Đại học Rush, Chicago, cho biết: "Thậm chí dù chỉ 1% tế bào não chứa virus HIV thì cũng được coi như một ổ chứa. Nếu chúng ta sẽ cố gắng tìm ra phương pháp chữa trị HIV thì không thể bỏ qua điều này".

Al-Harthi và các đồng nghiệp của cô đã rút ra kết luận từ một thí nghiệm chuột được tiêm tế bào người, cũng như kiểm tra mô não người sau khi chết. Mặc dù cả hai thí nghiệm đều cung cấp cái nhìn sâu sắc về vai trò của tế bào hình sao trong nhiễm HIV, nhưng vẫn cần phải nghiên cứu thêm để tìm hiểu chính xác cách thức virus gây bệnh ở người, một chuyên gia nói với Live Science.

Tiến sĩ Lishomwa Ndhlovu, giáo sư về miễn dịch học tại Y học Weill Cornell, người không tham gia nghiên cứu cho biết: Nếu tế bào hình sao có thể hoạt động như một ổ chứa HIV và virus đó có thể thoát khỏi não và kích hoạt nhiễm trùng ở nơi khác, như nghiên cứu trên chuột chỉ ra, thì chúng ta cần tìm ra cách loại bỏ virus ở các ổ này để tìm ra cách chữa bệnh thành công.

Tế bào hình sao được đặt tên do hình dạng giống như ngôi sao của chúng. Nó có nhiều loại và đóng vai trò quan trọng trong hệ thần kinh trung ương, theo BrainFacts.org. Các tế bào giúp cung cấp chất dinh dưỡng cho tế bào thần kinh, hoặc các tế bào não truyền tín hiệu điện và chúng có thể thúc đẩy hoặc khuất phục các phản ứng viêm trong não. Astrocytes cũng định hình và duy trì "mạng lưới" của hệ thống thần kinh trung ương và củng cố hàng rào máu não, một biên giới của mô ngăn cách máu lưu thông từ các tế bào não.

Các nhà khoa học biết rằng virus HIV xâm nhập vào não trong quá trình lây nhiễm, vì những người nhiễm bệnh có thể mắc chứng mất trí nhớ và các khiếm khuyết nhận thức khác.

Nhiều câu hỏi về tế bào hình sao và HIV vẫn cần được trả lời. Chẳng hạn, một số loại tế bào hình sao nhất định có thể đóng vai trò là "nguồn lưu trữ" của HIV, trong khi những loại khác thì không, Al-Harthi nói. Và trong khi các thí nghiệm trên chuột chứng minh rằng HIV có thể "thoát" ra khỏi não, phân tích mô sau khi chết không thể xác nhận điều tương tự xảy ra ở người.

Để hiểu đầy đủ về vai trò của tế bào hình sao trong HIV, các nhà nghiên cứu sẽ cần xác định có bao nhiêu loại virus có trong tế bào hình sao ở người thực sự có thể kích hoạt sự lây nhiễm, ông Ndhlovu nói.

Ndhlovu cho biết: Al-Harthi và nhóm của cô bắt đầu giải quyết câu hỏi này bằng cách kiểm tra mô não sau khi chết và phân tích những đoạn vật liệu di truyền HIV nào có thể tìm thấy bên trong - nhưng các nghiên cứu tiếp theo sẽ cần xác nhận rằng virus tìm thấy có thể lây nhiễm tế bào và di chuyển sang tế bào khác các cơ quan trong cơ thể. "Ngoài ra, các nhà khoa học sẽ cần xác định chính xác con đường HIV đưa ra khỏi não để lây nhiễm sang các cơ quan khác, vì thông tin đó cũng rất quan trọng để phát triển các phương pháp điều trị nhắm vào não và tìm cách chữa trị thành công ", ông nói thêm.

Theo Livescience