Cách xử trí khi bị hạ thân nhiệt trong mùa lạnh

Hậu quả là bạn bị mất dần thân nhiệt, nếu thân nhiệt quá thấp sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới não gây nguy hiểm cho người bệnh.

Hạ thân nhiệt là gì?

Hạ thân nhiệt bất ngờ nguyên phát (primary accidental hypothermia) là do tiếp xúc trực tiếp với lạnh.

Hạ thân nhiệt thứ phát (secondary hypothermia) là một biến chứng tự nhiên của nhiều rối loạn toàn thân, gồm có nhiễm khuẩn, phẫu thuật tim, bệnh lý rối loạn chuyển hóa (suy giáp, suy tuyến yên), do cơ địa (trẻ nhỏ, người già không thích nghi được khi thay đổi thời tiết), do ngộ độc: gardenal, rượu, thuốc chống trầm cảm, heroin, ethylen glycol...), do tai nạn: đuối nước, leo núi... Tỷ lệ tử vong của hạ nhiệt thứ phát cao hơn.

Cách xử trí

Đưa nạn nhân ra khỏi nơi lạnh. Điều trị gồm hai phần chính là sưởi ấm và điều trị triệu chứng.

Có nhiều biện pháp để làm tăng thân nhiệt, tuy nhiên cần phải làm tăng thân nhiệt từ từ, cho vào phòng có nhiệt độ khoảng 22- 23 độ C, làm tăng nhiệt độ trung tâm từ từ 0,1-0,7 độ C/h, được coi là có hiệu quả khi nhiệt độ tăng lên 0,5 độ C/h. Nếu nhiệt độ trung tâm dưới 30 độ C thì biện pháp này không hiệu quả.

Sưởi ấm từ bên ngoài: như dùng chăn, lò sưởi, túi chườm nóng làm tăng thân nhiệt 4-7 độ C/h. Không được sưởi nóng bằng cho vào bồn tắm vì gây ra tình trạng bỏng da và gây giãn mạch mạnh, gây tụt huyết áp đột ngột. Nên sưởi ấm thân, đầu, để hở tay và chân với mục đích ưu tiên sưởi ấm các tạng quan trọng trước như tim, não, thận, gan.

Sưởi ấm từ bên trong: cho phép làm tăng nhiệt độ của các tạng quan trọng đặc biệt là tim. Tim hoạt động trở lại sẽ đáp ứng được nhu cầu tuần hoàn tăng lên trong quá trình làm tăng thân nhiệt. Phương pháp này được dùng cho trường hợp rung thất hoặc ngừng tim với dạng vô tâm thu bằng cách tuần hoàn ngoài cơ thể hoặc thận nhân tạo để tăng thân nhiệt lên 15 độ C/h. Khi không thể thực hiện được biện pháp này, có thể dùng truyền dịch ấm khoảng 39-40 độ C, sưởi ấm khí thở vào, để nhiệt độ phòng là 40 độ C, hoặc lọc màng bụng với dịch nóng từ 40-42 độ C, rửa dạ dày bằng nước ấm sau khi đặt nội khí quản, thở máy.

Trường hợp nặng vừa tiến hành ép tim, vừa đặt nội khí quản, đồng thời với tuần hoàn ngoài cơ thể.

Chú ý:

Thân nhiệt trên 33 độ C: dùng các biện pháp ủ ấm thông thường là đủ.

Từ 28-33 độ C: chỉ định phương pháp ủ ấm dựa vào nhiệt độ cơ thể, tuổi, thời gian bị nhiễm lạnh.

Dưới 28 độ C: tuần hoàn ngoài cơ thể, thay thế thận hoặc lọc màng bụng.

Ngoài các biện pháp làm tăng thân nhiệt, việc tìm ra nguyên nhân và điều trị nguyên nhân cũng như điều trị triệu chứng (trong điều kiện có thể) sẽ góp phần quan trọng giảm thiểu các biến chứng xấu có thể xảy ra.

Theo SK&ĐS