Ba năm liền không tăng học phí, nhiều đại học giảm thưởng, hạn chế nghiên cứu
Theo nhiều trường đại học, 3 năm liên tiếp Chính phủ yêu cầu không được tăng học phí khiến công tác thu chi của đơn vị gặp khó khăn, phải thắt chặt các hoạt động.
Chính phủ đang yêu cầu Bộ GD&ĐT khẩn trương hoàn thiện sửa đổi nghị định 81 theo hướng không tăng học phí năm học 2023 - 2024. Như vậy, đây sẽ là năm thứ 3 liên tiếp (năm 2021, 2022, 2023) các trường đại học không tăng học phí.
Ông Nguyễn Viết Thái, Chủ tịch Công đoàn, phụ trách truyền thông Đại học Thương Mại cho biết, ngay khi có thông tin Chính phủ chỉ đạo không tăng học phí, trường khẩn trương họp và lên kế hoạch điều chỉnh học phí, thu chi nhà trường năm học 2023 - 2024.
Trường quyết định không tăng học phí năm học 2023 - 2024 như dự kiến trước đó, giữ nguyên mức thu như năm học trước. "Việc không tăng học phí 3 năm liên tiếp khiến nhà trường gặp rất nhiều khó khăn trong việc cân đối tài chính", ông nói.
Ba năm liền không tăng học phí, nhiều đại học nguy cơ trên bờ vực đóng cửa.
Không chỉ vậy, từ sau ngày 1/7, Chính phủ thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức giảng viên lên mức 1.800.000 đồng/tháng, tương đương tăng 20,8% so với mức lương cơ sở trước đó - 1.490.000 đồng/tháng. Để đáp ứng được chính sách tăng lương cho giảng viên theo quy định chung, Đại học Thương Mại dự chi ngân sách mỗi năm sẽ tăng lên vài chục tỷ đồng.
Mức thu học phí không tăng, nhưng lương giảng viên, nhân viên lại tăng khiến ngân sách trường ngày càng eo hẹp.
Để ứng phó với tình hình khó khăn này, ông Nguyễn Viết Thái nói, Đại học Thương Mại quyết định cắt giảm tối đa các hoạt động, sự kiện hội nghị, hội thảo, chào mừng không cần thiết, giảm chi tiêu để duy trì hoạt động giảng dạy, nghiên cứu, trong đó duy trì lương ổn định cho giảng viên là bài toán quan trọng nhất.
Theo ông Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm tuyển sinh Đại học Công thương TP.HCM, trường đang gặp nhiều khó khăn sau 2 năm (2021 và 2022) không tăng học phí. "Nếu thêm năm 2023 tiếp tục không tăng sẽ ảnh hưởng tới nhiều hoạt động khác của trường", ông nói và cho biết hiện chưa có phương án điều chỉnh học phí, chờ Chính phủ ban hành quyết định chính thức.
TS Phạm Thái Sơn.
Không tăng học phí, nguồn thu khó đảm bảo, Đại học Công thương TP.HCM lo ngại làn sóng giảng viên nghỉ việc, đổ xô sang các trường đại học tư thục.
Do đó, ông hy vọng Chính phủ, Bộ GD&ĐT nghiên cứu sửa đổi nghị định 81 phù hợp, lắng nghe nguyện vọng các trường. Các trường đại học cần thiết tăng học phí vừa để đảm bảo thu chi, vừa đảm bảo chế độ cho giảng viên, người lao động.
"Đại học Công thương TP.HCM đã có lộ trình tăng học phí và chính sách hỗ trợ sinh viên nghèo vay vốn, học bổng rất rõ ràng nhằm đảm bảo quyền lợi cho tất cả các em. Giờ sát năm học mới lại sửa đổi khiến nhà trường rơi vào thế khó", vị này nói.
Lộ trình tăng học phí từ năm 2021 - 2026 theo nghị định 81 của Chính phủ.
Đại diện lãnh đạo Đại học Mở Hà Nội chia sẻ, trường sẽ họp bàn về phương án điều chỉnh học phí năm học 2023 - 2024 theo hướng không tăng như Chính phủ yêu cầu.
"Đại học Mở Hà Nội mong các cơ quan hữu quan tính toán đến cân đối chi ngân sách của các trường gặp khó khăn, bị thắt chặt chi tiêu sau 3 năm liên tiếp giữ nguyên mức học phí", vị đại diện nói.
Đại diện Đại học Ngoại thương Hà Nội cũng cho hay, trong đề án tuyển sinh trường dự kiến học chương trình đại trà là 25 triệu đồng/năm học, chương trình chất lượng cao, định hướng nghề nghiệp và phát triển quốc tế là 45 triệu đồng/năm. So với năm học 2022 - 2023, mức học phí mới này dự kiến tăng 5 triệu đồng/năm.
Học phí với chương trình tiên tiến dự kiến là 70 triệu đồng/năm, tăng 10 triệu đồng. Còn chương trình Quản trị khách sạn, Marketing số, Kinh doanh số, Truyền thông Marketing tích hợp vẫn giữ mức 60 triệu đồng.
Tuy nhiên, nếu không được tăng, nhà trường buộc điều chỉnh lại học phí đã thông báo trước đó, đồng thời có phương án thắt chặt chi dài hạn và các hoạt động không cần thiết. Tất cả ưu tiên cho chi thường xuyên và lương cho giảng viên.
Trước đó, Học viện Hàng không Việt Nam bị yêu cầu hoàn trả hơn 56 tỷ học phí cho sinh viên do "thu lố" trong hai năm qua. Cụ thể, tháng 4/2021, Bộ GD&ĐT đề nghị các bộ, ngành, địa phương giữ ổn định mức thu học phí như năm học trước. Tuy nhiên, Học viện Hàng không Việt Nam vẫn thu tăng khoảng 10% theo Nghị định 81 mà không sửa lại theo quy định của Bộ. Do đó, các trường phải hoàn trả lại mức thu chênh theo quy định và bị kiểm điểm.
Không tăng học phí năm học 2023 - 2024
Hôm 31/7, Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về dự thảo sửa đổi, nghị định số 81 của Chính phủ về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT tiếp thống nhất với các bộ liên quan sớm hoàn thiện dự thảo nghị định 81 sửa đổi, trình Chính phủ trước 8/8/2023.
Nghị định cần sửa đổi theo hướng quy định rõ một số điều khoản về việc chưa triển khai, chưa áp dụng lộ trình cơ chế thu, quản lý học phí. Đặc biệt, Phó Thủ tướng yêu cầu không tăng học phí năm học 2023 - 2024.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GD&ĐT chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất bổ sung vào chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng về nội dung xây dựng, ban hành nghị định thay thế nghị định số 81 theo quy định.