Mở ra nhiều cơ hội cứu sống trẻ từ trong bào thai

Sáng nay, 7/10, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã tổ chức họp báo cung cấp thông tin về việc triển khai thực hiện kỹ thuật can thiệp bào thai lần đầu tiên tại Việt Nam.

Trước đó, chiều 4/10, kíp mổ gồm các giáo sư hàng đầu châu Âu và các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã thực hiện thành công 2 ca phẫu thuật trong buồng ối. Hai ca mổ được thực hiện gối đầu, từ 15h đến khoảng 18h. Sau mổ 3 ngày, đến thời điểm hiện tại sức khỏe của 2 sản phụ tốt, tình trạng các thai nhi đang được theo dõi tích cực và có thể khẳng định ca mổ đã thành công tốt đẹp.

PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết: "Y học bào thai là kỹ thuật cao nhất trong lĩnh vực sản khoa, và kỹ thuật can thiệp bào thai lại là kỹ thuật cao nhất, hiện đại nhất trong y học bào thai trên thế giới hiện nay. Đây là lĩnh vực còn rất mới mẻ tại nước ta".

Trước đây, những thai phụ mắc các bệnh lý về bào thai đều không can thiệp điều trị được mà phải chấp nhận, hoặc thai nhi chết lưu trong tử cung hoặc được chào đời thì cũng tật nguyền. Với quan niệm bào thai cũng chính là một bệnh nhân và phải điều trị khi có vấn đề bệnh lý, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã đề xuất Bộ Khoa học & Công nghệ phê duyệt đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước về can thiệp trong buồng ối nhằm tăng cơ hội được cứu sống, điều trị cho các thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, sau khi được phê duyệt, bệnh viện đã có quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, cử các chuyên gia sang Pháp học tập, chuyển giao kinh nghiệm hàng năm trời tại Bệnh viện Nikken. Để thực hiện 2 ca mổ đầu tiên, trong tuần qua, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã chính thức khai trương phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế có thể thực hiện các ca mổ khó, phức tạp nhất về sản khoa.

PGS.TS Nguyễn Duy Ánh cho biết đã có 6 bệnh nhân từ các tỉnh thành được gửi về. Sau khi hội chẩn với giáo sư đầu ngành quốc tế, Bệnh viện đã chọn ra được 2 ca đủ điều kiện để thực hiện kỹ thuật này:

- Ca thứ nhất: Song thai, 23 tuần, 2 thai truyền máu cho nhau, nếu để lâu sẽ gây ra biến chứng: thai nhận được nhiều máu quá sẽ phù não, phù các mô trong cơ thể, ca truyền máu đi sẽ thiếu máu… Xác định "bệnh" của 2 thai nhi này đã muộn nhưng các bác sĩ cho rằng dù chỉ còn 1 chút hy vọng cũng quyết tâm mổ để cứu sống. Khi mổ, ekip mổ mong muốn là cứu được cả 2 thai nhưng cũng xác định trước là cứu được thai nào hay thai ấy, song cuối cùng đã cứu được cả hai thai.

- Ca thứ hai: Cũng là song thai, 1 thai suy dinh dưỡng rất nặng kèm dị tật. Hội đồng quyết định mổ để cứu lấy 1 thai vì thai kia nếu có cứu được cũng chắc chắn mang dị tật nặng nề sau này.

Với các ca còn lại đều có bệnh lý đã biến chứng nặng nề, không thể can thiệp được nữa.

Với 2 ca phẫu thuật vừa qua, có cái khó là các sân mạch máu thông nhau, 2 cuống rau sát nhau chỉ hơn 1cm, nếu thực hiện không khéo có thể để lại hậu quả không ai mong muốn. Hơn nữa do phát hiện muộn, các ca đã bắt đầu có biến chứng đến não. Ca thứ 2 chưa có biến chứng gì về bào thai phải chấp nhận bỏ 1 thai đã dị tật rất nặng.

Quá trình phẫu thuật phải đảm bảo an toàn cả mẹ lẫn thai nhi, sau mổ phải tiếp tục theo dõi tình hình của thai nhi thật ổn định mới có thể xuất viện. Mong muốn tỷ lệ thành công khi thực hiện kỹ thuật này ở nước ta tiệm cận tỷ lệ thành công của thế giới.

Sàng lọc thai nhi sớm thì sẽ phát hiện triệu chứng bệnh lý sớm

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, nếu sản phụ sàng lọc thai nhi sớm thì sẽ phát hiện triệu chứng bệnh lý sớm, lúc đó cơ hội được cứu sống sẽ cao hơn. Đừng để thai nhi biến chứng nặng rồi mới chuyển đến bệnh viện, đánh mất cơ hội điều trị, cứu sống.

Kỹ thuật can thiệp bào thai có thể can thiệp được ở hầu hết các cơ quan của bào thai, thậm chí cả não, tim, màng phổi… Bệnh viện Phụ sản Hà Nội sẽ triển khai từng bước. Chi phí thực hiện kỹ thuật này trung bình khoảng 50 triệu đồng/ca. 30 ca đầu tiên sẽ được Bệnh viện Phụ sản Hà Nội miễn phí hoàn toàn, kể cả chi phí đi lại của sản phụ nếu đến từ các tỉnh.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, với hội chứng truyền máu song thai, tỷ lệ xảy ra khoảng 20-30% ở những song thai chung bánh rau. Nếu được can thiệp, tỷ lệ trẻ được cứu sống và sinh ra khỏe mạnh lên đến 90%.

Hội chứng truyền máu song thai xảy ra khi mang thai đôi có cùng một bánh rau, trong sản khoa gọi là bất thường về thai nghén (2 em bé chung một bánh rau, chung một nguồn dinh dưỡng) nên dẫn đến máu truyền về một thai quá nhiều, một thai quá ít.