Thận trọng như Toyota: Không ồ ạt làm xe điện, khẳng định sản xuất xe hybrid không có nghĩa là dậm chân tại chỗ

Gần 18 năm trước, Toyota đăng tải video quảng cáo Super Bowl, mở đầu bằng lời giới thiệu: “Đã lâu rồi kể từ khi mạng lưới giao thông vận tải thực sự phát triển, chúng tôi vẫn luôn chuyển động không ngừng…”.

Ngày ra mắt phiên bản Prius thế hệ mới nhất của Toyota, những thông điệp trên một lần nữa lặp lại, qua đó khẳng định xe hybrid (loại ô tô sử dụng song song động cơ đốt trong và động cơ điện) vẫn là một lựa chọn khả thi để Toyota đạt các mục tiêu trung hòa carbon, trong bối cảnh các dòng xe điện ngày càng được ưa chuộng.

Theo Bloomberg, Toyota hiện xếp cuối cùng trong bảng xếp hạng các công ty nỗ lực khử carbon nhất của Greenpeace. Thương hiệu này sẽ có vị trí tốt hơn nếu chuyển hướng không giới hạn sang xe chạy hoàn toàn bằng điện và thực hiện các chính sách thúc đẩy EV. Một năm trước đó, Toyota tuyên bố sẽ đầu tư 4 nghìn tỷ Yên (30 tỷ USD) vào nỗ lực bán 3,5 triệu chiếc xe điện/năm vào cuối thập kỷ này, song chiếc Prius vừa ra mắt lại không phải là phiên bản hybrid cuối cùng.

Toyota khẳng định rằng việc sản xuất thêm nhiều xe hybrid không có nghĩa là hãng đang dậm chân tại chỗ. Các giám đốc điều hành hồi tuần trước đã chia sẻ với báo giới về kế hoạch đạt mức trung hòa carbon tại châu Âu vào năm 2040, đồng thời lập luận rằng chiến thuật mà họ đang thực hiện là cách nhanh nhất để cắt giảm ô nhiễm không khí, trong bối cảnh các nguyên vật liệu sản xuất xe điện đang khan hiếm.

“Khi vật liệu pin và cơ sở hạ tầng sạc năng lượng tái tạo khan hiếm và đó là những gì sẽ diễn ra trong 10 đến 15 năm tới, chúng ta cần sử dụng tư duy hệ thống,” Gill Pratt, chuyên gia tại Toyota cho biết. “Pin xe điện chỉ được đặt ở những nơi chúng hoạt động tốt nhất”.

Để dẫn chứng cho quan điểm của mình, Pratt ước tính lượng khí thải điển hình trong vòng đời 100 phương tiện không sử dụng điện. Theo đó, sử dụng toàn bộ nguồn cung cấp pin để điện khí hóa hoàn toàn 1 chiếc ô tô giúp giảm 1% tỷ lệ phát thải. Sử dụng lượng pin khan hiếm thay 6 chiếc ô tô bằng xe hybrid, mỗi chiếc sử dụng pin 18 kWh, sẽ giảm 2,4% tỷ lệ phát thải của đội xe. Tuy nhiên, cách cắt giảm nhiều khí thải nhất (18%), lại là thay thế 90 chiếc ô tô bằng xe hybrid sử dụng pin 1,1 kWh.

“Chúng ta có thể tranh luận về lượng khí thải carbon trung bình mà tôi đã giả định. Kết quả không thay đổi đáng kể, bởi yếu tố chi phối nằm ở số lượng các phương tiện được thay thế với cùng một lượng pin. Đây là cách giải thích cơ bản cho lối tiếp cận đa dạng của Toyota”, Pratt nói. Toyota đã quá quen thuộc với tình trạng thiếu nguyên liệu thô cho pin, trong bối cảnh giá lithium tăng vọt lên mức cao kỷ lục hơn 50.000 USD/tấn, gấp 10 lần so với 2 năm trước.

Nhà sản xuất ô tô này ước tính có hơn 1 tỷ người không được tiếp cận nguồn cung cấp điện đầy đủ. Và trong khi một chiếc xe chạy bằng pin trung bình, hay BEV, được bán với giá hơn 65.000 USD ở Mỹ, thì Prius thế hệ mới chỉ có giá khởi điểm hơn 25.000 USD.

“BEV là lựa chọn phù hợp ở châu Âu và Mỹ, nơi cơ sở hạ tầng đang được xây dựng và hệ thống điện luôn sẵn có, cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, sự lựa chọn này không phù hợp ở mọi khu vực, với mức giá không phải chăng với tất cả mọi người”, Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cho biết.

Được biết ông Toyoda là một trong những người có quan điểm thận trọng nhất về xe điện. Ông đã đặt câu hỏi rằng liệu những chiếc xe có thân thiện với môi trường hay không, đồng thời bày tỏ sự nghi ngờ rằng người tiêu dùng có thực sự muốn chúng.

Trao đổi với báo giới, ông Simon Humphries, quản lý cấp cao tại Trung tâm Phát triển ô tô Toyota, cũng cho rằng ô tô điện chạy bằng pin vô cùng quan trọng, song không phải giải pháp tốt nhất cho tất cả mọi người. Trong thế giới đa dạng, con người cần nhiều sự lựa chọn và Prius là "chiếc xe sinh thái" nằm trong khả năng tài chính của mọi người.

Tại một diễn đàn ở Brussels vào thời điểm này năm ngoái, Toyota tuyên bố sẽ sẵn sàng bán những chiếc xe không phát thải ở châu Âu vào năm 2035 như đúng kế hoạch loại bỏ ô tô động cơ đốt trong của Liên minh châu Âu. Thương hiệu cũng tổ chức buổi ra mắt bZ4X - mẫu đầu tiên trong loạt 6 xe điện dự kiến triển khai trong khu vực vào năm 2026.

Theo Matt Harrison, Chủ tịch Toyota Motor Europe, bất chấp sự khởi đầu khó khăn, các đơn vị kinh doanh của Toyota dự báo nhu cầu trong năm tới sẽ tăng cao đến mức công ty khó có thể đáp ứng đủ nguồn cung.

“Chúng tôi phải tăng công suất cho bZ4X sau năm 2023, bởi nhu cầu được cho là sẽ cao hơn dự kiến. Chúng tôi sẽ gặp chút vấn đề với nguồn cung bZ4X”, ông Matt Harrison nói.

Được biết từ lâu, Toyota luôn xem ô tô hybrid là một cách tiếp cận thực tế hơn để đạt được mục tiêu trung hòa carbon so với ô tô điện. Nguyên nhân là bởi chi phí sở hữu ô tô chạy hoàn toàn bằng điện rất cao và hỗn hợp năng lượng hiện tại chủ yếu dựa vào nhiên liệu hóa thạch.

Theo WSJ, Toyota chưa ấn định ngày họ sẽ chuyển sang chỉ sản xuất xe điện. Thương hiệu này tin rằng những chiếc xe lai cũng có thể giảm khí thải carbon, bởi chuỗi cung ứng pin và mạng lưới sạc quy mô lớn phải mất vài thập kỷ nữa mới có thể hoàn thiện.

Theo: Bloomberg, WSJ