Rằm tháng 10 Âm lịch: 3 vị trí trên bàn thờ tuyệt đối đừng bày bừa nếu không muốn hao lộc, hao cả bình an

Trong nếp sống người Việt, bàn thờ không chỉ là nơi thờ cúng tổ tiên, mà còn là “trái tim” tinh thần của cả ngôi nhà. Mỗi dịp Rằm, mùng Một hay Tết lễ, việc thắp nén nhang, dâng chén nước, đĩa hoa đã trở thành thói quen thân thuộc. Rằm tháng 10 Âm lịch, nhiều nơi gọi là Tết cơm mới, Tết “trả ơn mùa màng” cũng là lúc các gia đình tranh thủ lau dọn lại bàn thờ, sắp xếp lại không gian thờ tự cho gọn gàng, tươm tất. 

Tuy vậy, không ít nhà vô tình biến bàn thờ thành nơi đặt tạm đủ thứ đồ, bày biện tùy tiện, khiến không gian tâm linh bị rối mắt, nặng nề. Dưới góc nhìn phong tục, người xưa tin rằng có những vị trí trên bàn thờ tuyệt đối không nên bày bừa, nếu không dễ “hao lộc, hao an”, hao mất cảm giác bình yên, hao luôn sự tôn kính, nghiêm trang trong chính ngôi nhà của mình.

1. Khu vực chính giữa và bát hương: Đừng để thứ gì che chắn, lấn chiếm

Chính giữa bàn thờ, quanh khu vực bát hương, là vị trí quan trọng nhất. Người xưa xem đó là “trung tâm linh khí”, là nơi kết nối lời khấn nguyện của con cháu với ông bà, tổ tiên. Thế nhưng thực tế, nhiều gia đình lại vô tình biến khu vực này thành “chỗ để đồ”, từ bao diêm, bật lửa, hộp tăm đến cả điện thoại, chìa khóa, điều khiển tivi… cứ tiện tay là đặt lên. Nhìn qua tưởng không sao, nhưng lâu dần, bàn thờ trông lộn xộn, bát hương bị che khuất, nén nhang không còn là điểm nhấn mà chìm nghỉm giữa một rừng đồ vật lặt vặt. 

Dân gian quan niệm, bát hương phải luôn được đặt ở vị trí trang trọng, phía trước sạch sẽ, phía sau gọn gàng, xung quanh không bị che chắn bởi đồ đạc vô nghĩa. Bày bừa quá nhiều khiến năng lượng tốt bị “nghẽn”, người trong nhà dễ cáu gắt, mất tập trung, làm việc không thông. Ở góc nhìn đời sống hiện đại, chuyện đó cũng hoàn toàn hợp lý: Mỗi lần bước tới bàn thờ mà chỉ thấy sự bừa bộn, cảm giác tôn kính tự nhiên giảm đi, thay bằng tâm trạng khó chịu, nhắc việc dọn mà mãi không làm. 

Vì vậy, trước Rằm tháng 10, các gia đình nên tranh thủ dọn sạch khu vực này: bỏ hết những thứ không liên quan đến thờ cúng, chỉ giữ lại bát hương, đèn, nến, kỷ chén nước, mâm bày hoa quả. Khi chính giữa bàn thờ thông thoáng, nhìn vào là thấy ngay bát hương và nén nhang, tự khắc lòng mình cũng lắng lại, thấy nhà “có nóc”, có nơi để gửi gắm bình an.

2. Phía trước bát hương: Tránh xếp chồng đồ lễ, hoa héo, nước đọng bẩn

Vị trí thứ hai rất dễ bị bày bừa là khoảng trống phía trước bát hương – nơi dùng để đặt đĩa hoa quả, bánh trái, bát cơm, chén nước khi cúng lễ. Do tâm lý “có gì dâng nấy”, nhiều nhà bày quá nhiều thứ lên cùng lúc: nào là mâm hoa quả lớn, bánh kẹo, hộp sữa, lon nước ngọt, hoa cắm đầy kín, thêm cả tiền lẻ rải khắp… 

Khi lễ xong, nhiều món không dọn ngay, hoa để đến khi rũ héo, nước cúng để lâu đục ngầu, bát đĩa dính đường dính nước vẫn yên vị trên bàn thờ. Dân gian cho rằng, phía trước bát hương bày biện quá tải, lại để đồ ôi héo, nước đọng bẩn sẽ sinh ra cảm giác “hao lộc”: Của dâng lên thì nhiều nhưng tâm ý lại hời hợt, thiếu sự chăm chút, lâu dần dễ mất đi niềm vui, sự suôn sẻ trong nhà. 

Ở góc nhìn thực tế, điều này còn gây mất vệ sinh, thu hút kiến gián, côn trùng, khiến bàn thờ lẽ ra phải sạch sẽ, thanh tịnh lại trở thành nơi ẩm mốc, bốc mùi. Cách tốt nhất là giữ nguyên tắc “ít mà tinh”: dâng vừa đủ, tập trung vào vài món tươi ngon, sạch sẽ, ý nghĩa với gia đình. Hoa nên thay khi vừa héo, nước cúng nên thay mỗi ngày hoặc sau mỗi lần lễ. Trước Rằm tháng 10, hãy dành chút thời gian lau chùi lại khu vực này, rửa sạch chén, lau khô mâm, để khi đặt đĩa cơm mới, trái mùa mới lên, mọi thứ đều sáng sủa, gọn gàng.

3. Hai bên và dưới gầm bàn thờ: Đừng biến thành kho đồ “tiện đâu để đó”

Vị trí thứ ba thường bị bỏ qua là hai bên bàn thờ và phần bên dưới. Nhiều nhà vì chật, vì muốn “tiện đâu để đó” nên kê thêm quạt, loa, giấy tờ, túi nilon, hộp quà, thậm chí cả thùng đồ, vali dưới gầm bàn thờ. Có gia đình còn treo quần áo, mũ nón, khẩu trang, dây sạc… ngay sát cạnh khu thờ tự. Nhìn từ xa, bàn thờ giống như một góc lưu trữ tạm, mất sạch sự trang nghiêm. Người xưa kiêng kỵ chuyện này, vì cho rằng dưới bàn thờ, quanh bàn thờ là vùng khí yên tĩnh, nếu chất đồ linh tinh chẳng khác nào “đè nén” lên chỗ ông bà ngự, dễ sinh chuyện bất an trong nhà: người mệt mỏi, ngủ không sâu, hay gặp chuyện lặt vặt phiền lòng. 

Thực tế, việc chất nhiều đồ sát bàn thờ cũng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do nhang nến, lại gây bám bụi, khó lau dọn. Rằm tháng 10, khi đã vào sâu mùa mưa lạnh, nhà cửa dễ ẩm, những chỗ tối như gầm bàn thờ càng dễ mốc, hôi. Nếu tranh thủ dọn sạch, bỏ bớt đồ thừa, kê lại sao cho bên dưới thông thoáng, hai bên không treo mắc lung tung, cảm giác căn phòng lập tức nhẹ hẳn đi. Khi bước vào phòng khách, nhìn lên bàn thờ gọn gàng, phía dưới trống thoáng, mỗi bước chân cũng trở nên chậm lại, mềm hơn.

Tin phong thủy hay không là lựa chọn của mỗi người, nhưng giữ bàn thờ gọn gàng, sạch sẽ, tránh bày bừa ở 3 vị trí trên là điều ai cũng có thể làm. Đó không chỉ là chuyện “kiêng kỵ để khỏi hao lộc, hao an”, mà còn là cách nhắc nhở cả nhà sống có chừng mực, có tôn trọng với những giá trị vô hình đang nâng đỡ mình mỗi ngày. 

Rằm tháng 10, khi bày mâm cơm mới, đĩa ngô khoai, bát canh, ấm trà lên bàn thờ, hãy dành thêm vài phút lau lại mặt bàn, sắp xếp lại bát hương, thay hoa, thay nước, bỏ bớt những thứ dư thừa. Đó là lúc ta tự dọn lại lòng mình, rũ bớt bụi bặm, mệt mỏi của cả một năm dài, để bước sang tháng ngày mới với cảm giác an yên, gọn gàng hơn cả trong nhà lẫn trong tâm.

(Thông tin mang tính chiêm nghiệm)