Những ai có thể hiến giác mạc để người khác nhìn thấy ánh sáng?
Trong những ngày qua, nhiều người cảm động trước sự việc bé gái Nguyễn Hải An (7 tuổi, Tân Mỹ, Nam Từ Liêm, Hà Nội) đã hiến giác mạc sau khi qua đời vì căn bệnh ung thư.
Câu chuyện này vẫn đang tiếp tục thu hút sự quan tâm của nhiều người và lan tỏa khắp trên các phương tiện đại chúng.
Anh Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc Ngân hàng mắt, Bệnh viện Mắt Trung ương
Trước sự việc trên, PV báo điện tử Trí Thức Trẻ đã có cuộc trao đổi với anh Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc Ngân hàng mắt, Bệnh viện Mắt Trung ương, để tìm hiểu về hiến giác mạc, mô tạng.
Bất cứ ai cũng có thể hiến tặng
Chia sẻ với PV về đối tượng và tiêu chuẩn đối với người hiến giác mạc, anh Nguyễn Hữu Hoàng cho hay: Bất cứ ai cũng có thể hiến tặng được giác mạc sau khi qua đời, không phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính.
Khu vực bảo quản giác mạc.
Theo anh Hoàng, những người có thị lực kém, có tật khúc xạ, đã từng phẫu thuật về mắt hay kể cả những người mắc bệnh nan y như ung thư hay đái tháo đường… vẫn có thể hiến tặng giác mạc.
"Trừ những trường hợp bị nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C… thì không được hiến tặng giác mạc để tránh nguy cơ rủi ro cho người ghép.
Khác với tạng là phải lấy khi bệnh nhân chết não, giác mạc có thể thu nhận khi người hiến tặng đã qua đời. Giác mạc hiến tặng phải lấy trong khoảng từ 6-8 tiếng sau khi người hiến đã qua đời.
Một giác mạc của người hiến sau khi lấy chỉ có thể bảo quản tối đa trong khoảng thời gian 14 ngày ở nhiệt độ từ 2-4 độ C. Đồng nghĩa với việc sau khi lấy giác mạc được ghép càng sớm càng tốt", anh Hoàng nói.
Bất cứ ai cũng có thể hiến tặng
Để chất lượng giác mạc được tốt khi người hiến mất, anh Hoàng cho hay, khi cảm quan về người thân của mình sắp qua đời, người trong gia đình cần chú ý một số điểm: "Nên vuốt mắt, đặt bông ẩm hoặc đắp khăn ướt có đá lên mắt, đặt đầu người quá cố lên gối cao. Tắt quạt, bật điều hòa (nếu có). Người nhà nên nhanh chóng gọi điện báo cho Ngân hàng mắt, tình nguyện viên hoặc Hội chữ thập đỏ".
Anh Hoàng cũng cho biết thêm, giác mạc của người hiến tặng có thể lấy ở bất cứ đâu (nhà, bệnh viện hay nhà xác).
Người quá cố sẽ không có sự thay đổi
Theo chia sẻ của anh Hoàng, giác mạc là lớp màng trong suốt nằm ngoài cùng nhãn cầu, phía trước tròng đen, giúp cho ánh sáng đi qua và hội tụ ở đáy mắt giúp chúng ta có thể nhìn thấy mọi vật.
Người quá cố sẽ không thay đổi hình dạng dù đã hiến giác mạc
Vì vậy, người hiến giác mạc hoàn toàn không có sự thay đổi về bề ngoài do khi hiến giác mạc các kỹ thuật viên chỉ bóc tách lớp màng mỏng.
"Sau khi hiến giác mạc khuôn mặt người hiến không có gì thay đổi, vẫn trông như đang nhắm mắt nằm ngủ. Người hiến tặng được đậy mắt xuống sẽ không khác gì đang nằm ngủ. Kỹ thuật bóc tách giác mạc cũng sẽ không gây chảy máu.", anh Hoàng cũng cho biết thêm, thời gian thực hiện tách lấy giác mạc được tiến hành rất nhanh chóng (khoảng 25-30 phút) không ảnh hưởng tới quá trình tang lễ.
Hiện đang có khoảng trên 1000 người chờ được ghép giác mạc
Quy trình lấy giác mạc
Khi người hiến tặng mất, người nhà gọi về Ngân hàng mắt, ngân hàng mắt sẽ tiếp nhận các thông tin của người hiến tặng (tên, địa chỉ, số điện thoại…).
Các kỹ thuật viện tại Ngân hàng sẽ kiểm tra lại trang thiết bị, xe để di chuyển đến nơi người hiến.
Khi tới nhà bệnh nhân cán bộ tại Ngân hàng mắt làm các thủ tục cần thiết: Chia buồn, tìm hiểu thông tin người hiến, nguyên nhân tử vong… và lập biên bản thu nhận giác mạc
Trước khi lấy giác mạc, kỹ thuật viên sẽ vệ sinh vùng ngoài và trong mắt của người hiến kỹ hơn so với việc vệ sinh trong phòng mổ để đảm bảo vệ sinh tiệt trùng.
Khi bóc tách lấy giác mạc phải đảm bảo giác mạc không bị co kéo và gấp nếp. Thời gian lấy giác mạc từ 20-30 phút tùy từng vào từng trường hợp.
Lấy xong giác mạc của người hiến tặng kỹ thuật viên sẽ đậy lại mi mắt sao cho kín như người đang ngủ và lấy mẫu máu của người hiến đem về xét nghiệm.
Giác mạc của người hiến được sau khi lấy ra sẽ được bảo quản trong dung dịch nuôi dưỡng giác mạc ở nhiệt độ từ 2-4 độ C.
Giác mạc chỉ bảo quản tối đa 14 ngày vì vậy sau khi hiến tặng ghép càng sớm càng tốt.