Hôm trước kêu gọi bảo vệ phụ nữ, hôm qua share clip nhạy cảm mua vui: MXH khác gì bàn tay, sấp ngửa trong nháy mắt?

Sự xấu xí của cái gọi là "share link"

Thời đại công nghệ 4.0 kéo theo sự phát triển như vũ bão của mạng xã hội khiến mọi thông tin được lan truyền một cách vô cùng nhanh chóng. Chỉ với khởi phát là một bài đăng bâng quơ sở hữu nội dung gây chú ý, tò mò; thì chỉ sau vài giờ, với sự giúp sức của những lượt xem, like, share và tương tác, bài viết nhanh chóng được đẩy đi xa nghìn vạn dặm, đến với tài khoản của từng người dùng trên mạng xã hội rồi nhanh chóng len lỏi vào từng ngóc ngách cho đến khi tất cả những ai quan tâm có thể nắm rõ thông tin.

Ngày nay, người ta vẫn thường ví mạng xã hội như một phiên tòa ảo, và từng tài khoản người dùng, mặc dù có rõ ràng danh tính hay không, ở trình độ học thức nào, tư cách đạo đức ra sao đều có quyền trở thành một thẩm phán. Họ bàn luận, phân tích, đánh giá, bình phẩm những nội dung mà mình thấy được một cách tự do, chẳng quan ngại bất cứ một thế lực nào. Họ cho mình cái quyền được đánh giá người khác mặc kệ trong đời thực, bản thân mình có như thế nào đi chăng nữa. Lâu dần, điều này trở thành thông lệ và chẳng mấy ai quan ngại về nó. Ở thời điểm hiện tại, cũng chẳng có một biện pháp nào để chế tài hoặc quản lý hành vi này.

Đơn cử, cách đây ít ngày, cư dân mạng được phen sục sôi và chuyền tay nhau một đoạn clip dài chừng 5 phút, rồi 9 phút, ghi lại khoảnh khắc mặn nồng của một cặp đôi nam nữ. Điều đáng chú ý trong đoạn clip ấy nằm ở việc nữ chính sở hữu gương mặt và một số đặc điểm nhận diện trên cơ thể rất giống với một hot girl hiện đang được đông đảo người dùng mạng biết đến. 

Khắp các diễn đàn, dưới mỗi bài đăng xoay quanh chủ đề này, hàng loạt bình luận đã được để lại bên dưới. Nhưng khác với những nội dung gây ra tranh cãi có những ý kiến trái chiều nhau, đa phần những bình luận dưới bài viết này đều chỉ xoay quanh vấn đề mang tên "share link". Số còn lại, chắc hẳn là đã xem bằng hết từng giây một của đoạn video kể trên thì lại bình phẩm, nhận xét về đặc điểm cơ thể của hai nhân vật chính.

Những video, đoạn phim có nội dung "gắn mác" người lớn luôn đầy rẫy trên mạng, chỉ với một động tác nhập từ khoá thông qua công cụ tìm kiếm của Google, chúng ta đã có thể dễ dàng tìm ra và xem đi xem lại hàng ngày, hàng giờ đến mức chán chê thì thôi. Vậy thì lý do tại sao những đoạn clip riêng tư kiểu này lại có sức hút và theo cách của cư dân mạng ở thời điểm hiện tại là được mong cầu "share link" đến như vậy? Phải chăng, những đoạn video mang tính chất riêng tư luôn tạo được một cảm giác kích thích hơn. Phải chăng sự tò mò, tọc mạch vốn là căn nguyên bản thể vẫn tồn tại trong mỗi chúng ta, chỉ chực chờ bùng lên khi có một tác nhân kích thích?

Để rồi khi sự tò mò của bản thân được thỏa mãn, một động lực nào đó khác bên trong chúng ta lại thúc đẩy mình tiếp tục chia sẻ nó với những người khác. Và rốt cuộc, nhân vật chính trong những đoạn video kiểu này chính là người sẽ nhận lấy hậu quả nặng nề nhất. Họ sống cả đời với nỗi ám ảnh bị chỉ trích, bị bêu rếu, bị coi như thành phần "nhớp nhơ" của xã hội. Và trong nhiều trường hợp, cái kết mà họ nhận lấy còn bi thương hơn rất nhiều lần – họ chấm dứt cuộc sống của mình bởi những áp lực, không phải đến từ gia đình, bạn bè, người thân hay đồng nghiệp mà đến từ những cú like, share, những bình luận ác ý của một bộ phận mang tên "cư dân mạng".

Một ngày nào đó, nếu ta là nạn nhân...

Góp lời vào chủ đề này, vừa mới đây, trên trang cá nhân của mình, nhà văn Nguyễn Ngọc Thạch đã đăng tải đôi dòng, thể hiện quan điểm của bản thân về những sự việc đang tạo được sự quan tâm trong thời gian gần đây.

"Con xin lỗi ba mẹ, vì L. mà con phải chết. Ba mẹ đừng buồn, đừng lo cho con, con sẽ mãi ở bên gia đình. Khi con chết, con muốn được chôn ở sau nhà".

Đây là những lời cuối cùng trong đoạn ghi âm gởi lại cho gia đình của một cô bé 15 tuổi, tự tử vào năm 2015 sau khi clip quan hệ tình dục của mình và bạn trai bị tung lên mạng. Tôi nghĩ nhiều người hẳn đã quên câu chuyện này.

Tôi luôn tự hỏi, những người ngày đó đã lùng sục đoạn clip kia, đã vào comment cho xin link, đã bình phẩm về bộ ngực chưa đủ trưởng thành của em có bao giờ nghĩ rằng giờ đây, thân xác đó đã lạnh tanh, mục ruỗng. Nếu biết, tâm tư họ có yên ổn không?

Mới vài ngày trước, tôi thấy hàng ngàn người kinh tởm về hành động chia sẻ clip nhạy cảm của cô gái bên Hàn do các nam thần ca sĩ làm, thì nay, họ thản nhiên chia sẻ clip và tò mò đi xin để được coi.

Mới vài tháng trước, tôi thấy người ta lên án nạn quấy rối tình dục trong thang máy chỉ nhận phạt 200 ngàn, coi thường nhân phẩm phụ nữ, thì nay, họ bình phẩm, chê bai dè bỉu về cặp ngực về thân hình, về biểu cảm của cô gái kia.

Mới cách vài ngày, tôi thấy họ lên án ấu dâm, dạy người ta phải biết tôn trọng cơ thể của người khác, nhưng nay, họ tấn công bằng ngôn từ, xăm soi, dò xét, tấn công bằng bình phẩm trên cơ thể cô gái kia một cách công khai.

Nhiều người khi bị phản ứng ngược lại, họ hồn nhiên nói rằng chỉ là đùa vui, chỉ là giỡn thôi mà... Ừ thì đùa vui, nhưng tôi nghĩ con người có quyền lựa chọn sự vui cho mình, có thể vui vì văn hóa, nghệ thuật, nhưng cũng có niềm vui hạ đẳng bằng việc cười cợt trên sự cố, trên đau thương của người khác.

Một mặt đòi tôn trọng phụ nữ, phản đối ấu dâm, một mặt đòi chia sẻ clip nhạy cảm của người khác để bàn tán tìm vui, thể hiện ta đây sành sỏi lắm, nhanh nhạy lắm, cũng y như việc một tay chép kinh, một tay giết người. Tàn nhẫn lắm.

Dù thế nào, thì cô gái đó vẫn làm nạn nhân, hãy bảo vệ".

Tương tự, nếu như nhân vật nữ chính trong đoạn clip được lan truyền những ngày gần đây đích thị là hot girl đang được biết đến rộng rãi thì có lẽ, kịch bản cuộc đời của cô chẳng khắc mấy so với một cô ca sĩ trong làng nhạc Việt 10 năm về trước. Ở thời điểm đó, cô ca sĩ ấy trẻ trung, xinh đẹp và đặc biệt tài năng, con đường nghệ thuật đang vô cùng rộng dài nhưng vì biến cố tương tự, cô trở thành đối trọng bị công chúng tẩy chay. 10 năm là quãng thời gian cô nỗ lực để sống và vượt lên từ tro tàn, tránh khỏi những hào quang, những ánh đèn màu của làng giải trí, thứ đáng lẽ là của mình nếu đoạn clip ấy không bị lộ ra. 

Xét về nhiều mặt, nhân vật chính trong clip không đáng trách. Bởi tình dục là nhu cầu vô cùng cơ bản của mỗi người và nằm trong tứ khoái chẳng thể thiếu mà ông bà ta đã đề cập. Việc quay lại khoảnh khắc ân ái ấy cũng chẳng gì có gì là quá đáng bởi nó là sự tự do và quyền riêng tư. Việc để đoạn video rò rỉ ra bên ngoài, nếu bắt nguồn từ sự khách quan và vô tình thì lại càng không đáng trách.

Nhưng khi chính mỗi người trong chúng ta nắm trong tay công cụ vô cùng quyền lực mang tên mạng xã hội thì có đáng trách không khi chúng ta sử dụng nó một cách cẩu thả, vô tội vạ và trong nhiều trường hợp có thể nói là tàn nhẫn. Một nút like, một nút chia sẻ có thể không tạo nên được khác biệt to lớn, nhưng thử nghĩ 1 triệu nút like, một triệu lượt chia sẻ thì sao. Bấy nhiêu đó đủ tạo nên cơn sóng dữ nhấn chìm một con người, mãi mãi.

Do đó, trước khi đi đến quyết định chia sẻ bất cứ một nội dung gì có thể gây phương hại đến người khác, hãy chùng lòng một giây để suy nghĩ lại. Vì cuộc đời này về cơ bản là vô thường, chúng ta cũng chẳng biết được ngày mai sẽ ra sao. Có khi, một ngày đẹp trời nào đó, người xuất hiện trong clip kia là chính chúng ta, thì kịch bản mà cô gái trong đoạn clip sắp sửa phải đối mặt sẽ vận vào cuộc đời của chính chúng ta, đúng chứ?