Hãi hùng xem cảnh đốt cồn lên mặt, nhưng công dụng thực sự của việc "chữa bệnh bằng lửa" khiến nhiều người bất ngờ

Đó là cách mà các BS đã dùng để chữa trị cho một bệnh nhân bị viêm mũi dị ứng tại TP.HCM trong hội thảo khoa học xung quanh cách chữa bệnh bằng hỏa trị liệu, diễn ra tại Viện Y Dược học Dân tộc TP.HCM (YDHDT).

Bệnh nhân hỏa trị liệu vùng bụng.

Hỏa trị liệu - Chữa bệnh bằng... lửa: Rùng mình nhưng hiệu quả

TS Trương Thị Ngọc Lan, Viện phó Viện YDHDT TP.HCM cho biết, viện được chuyển giao phương pháp hỏa trị liệu này chưa lâu và mới chỉ có 53 nhân viên y tế được học. Đây là cách chữa bệnh gây xôn xao dư luận trong thời gian gần đây khi nó được cho là một trong những cách làm đẹp "thần kỳ".

Theo BS Lan, hỏa trị liệu (hay hỏa long cứu) thực chất thuộc phương pháp cứu của y học cổ truyền. Bằng việc dùng lửa đốt trên cơ thể con người thông qua bên trong, thấu đến tạng phủ, bên ngoài thông qua các cân cơ bì phu, hỏa trị liệu giúp cường tráng chân nguyên điều hòa âm dương, ôn thông khí huyết, trục tà chỉ thống...

Hỏa trị liệu gây xôn xao dư luận thời gian qua.

Trải qua nhiều thời gian phát triển, kỹ thuật hỏa trị liệu hiện nay tại Việt Nam sử dụng sức nóng cồn để thúc đẩy sự hấp thu xuyên qua da của Đông dược.

Bệnh nhân được cách nhiệt kỹ lưỡng trước khi thực hiện.

Phương pháp này đạt được mục đích trị liệu đối với nhiều bệnh tật như viêm cột sống dính khớp, thống phong, đau phong thấp, đau thần kinh, đau eo lưng, đau gân cơ, bệnh cột sống...

"Trong kỹ thuật hỏa trị liệu truyền thống, người thao tác căn cứ sự cảm thụ đối với nhiệt độ của người bệnh quyết định dịp châm lửa, tắt lửa. Đây là phương pháp tác dụng nhiệt lên da, bao gồm cứu, đốt lửa, đắp, dán, xông hơi tinh dầu, day ấn huyệt" - BS phân tích.

Phương pháp này giúp trị viêm cột sống dính khớp, thống phong, đau phong thấp, đau thần kinh..

Quá trình hỏa liệu, người thực hiện sẽ chuẩn bị thuốc, làm lộ da cục bộ, đặt đầu thăm dò đo lường nhiệt độ.

Sau đó, thầy thuốc tiến hành đặt thuốc, đặt màng mỏng chất dẻo trong suốt, đặt khăn mặt làm nóng, sau đó nhỏ cồn 95 độ lên trên khăn mặt và bắt đầu đốt lửa. Kết thúc 4 lần đốt và dập lửa, thầy thuốc gỡ bỏ vật liệu đặt và dược phẩm, làm sạch da.

BS Lan cho biết nếu nhiệt độ tăng quá cao hay quá thấp cũng đều ảnh hưởng đến hiệu quả trị liệu. Trị số giáp ranh nhiệt độ bỏng thương là 44 độ C, tiếp diễn 6 tiếng đồng hồ sẽ gây ra bỏng. Tương tự là 49 độ C trong 3 phút.

Khi nhiệt độ và thời gian phối hợp nhau phát huy tác dụng, xảy ra tích lũy nhiệt quá cao sẽ gây bỏng ở những mức đỗ khác nhau. Do đó cần giám sát chặt chẽ để hạ rủi ro trị liệu ở mức thấp nhất, bảo đảm an toàn cho người bệnh.

Nhiều nghiên cứu thực hiện trên các đối tượng khác nhau tại Việt Nam và Trung Hoa cho thấy, hỏa trị liệu có thể ứng dụng trên nhiều bệnh lý ở các vị trí khác nhau như đau lưng, đau vai gáy, viêm đại tràng mãn tính, viêm khớp gối... Về cơ bản, đó là những bệnh lý mang tính chất hàn.

Cồn sẽ cháy không quá 15s đối với điều trị ở vùng bụng.

Hỏa trị liệu có thể đơn độc điều trị, nhất là trong những trường hợp bệnh lý cấp tính như cảm, viêm mũi dị ứng cấp tính, đau đầu do hàn cấp tính.

Hỏa trị liệu cũng có thể kết hợp với nhiều phương pháp điều trị khác như các phác đồ điều trị Tây y, các phương pháp dùng thuốc y học cổ truyền, không dùng thuốc như châm cứu, giác hơi, xoa bóp... để làm tăng thêm tác dụng điều trị.

Tác dụng không mong muốn và những điều cấm kỵ

BS Nguyễn Thị Tuyết Mai, Trưởng đơn vị Hỏa trị liệu, Bệnh viện (BV) Châm cứu Trung Ương thông tin vào tháng 9/2017, dưới sự hướng dẫn chỉ đạo của Bộ Y tế, BV đã tiến hành họp hội đồng chuyên môn thẩm định quy trình kỹ thuật hỏa trị liệu chuyên ngành y học cổ truyền.

Tại đây, phương pháp hỏa trị liệu đã được khẳng định là phương pháp chữa bệnh dân gian được sử dụng trong cộng đồng. Việc chuẩn hóa quy trình kỹ thuật để đảm bảo an toàn, hiệu quả trong điều trị hướng đến được quỹ bảo hiểm thanh toán y tế.

Chuẩn bị hỏa trị liệu vùng mắt.

Dù là phương pháp chữa bệnh tốt nhưng hỏa trị liệu cũng tồn tại những tác dụng không mong muốn như:

1. Bỏng (thường là bỏng độ 1): Người bệnh sẽ thấy nóng rát trên vùng da được thực hiện thủ thuật. Cách xử trí là dùng thuốc chữa bỏng xịt hoặc bôi vào vùng da bị bỏng.

Cận cảnh lửa cháy ở vùng mặt khiến người chứng kiến không khỏi rùng mình.

2. Mất nước và điện giải: Xử lý bằng cách cho người điếu trị uống oresol trước và sau điều trị.

3. Kích ứng da hoặc kích ứng tinh dầu: Xử lý bằng cách dừng điều trị và dùng thuốc bôi dị ứng ngoài da.

Các BS khuyên bệnh nhân khi thực hiện hỏa trị liệu chú ý không tắm nước lạnh, không ăn đồ lạnh ít nhất sau 4 giờ với mùa hè và mùa đông là 6 giờ. Tránh gió, tránh lạnh, luôn giữ ấm cơ thể. Uống nước ấm trước và sau khi hỏa trị liệu (tốt nhất uống oresol). Sau 2 tiếng mới được bóc màng tinh dầu.

Bình chữa cháy được chuẩn bị sẵn phòng trường hợp bệnh nhân bỏng.

Người bệnh cần kiêng quan hệ tình dục trong 4h sau khi hỏa trị liệu.

Không để quá đói hoặc quá no. Tốt nhất là ăn sau 1 giờ thực hiện.

Những điều cấm kỵ trong hỏa trị liệu:

- Nắng to 39-40 độ C, mưa quá to.

Bệnh nhân tim mạch, bệnh ung thư chống chỉ định với phương pháp hỏa trị liệu.

- Phụ nữ có thai, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt.

- Bệnh nhân tinh thần không ổn định, bệnh nhân tâm thần.

- Bệnh nhân có bệnh lý tim mạch. Người tăng huyết áp muốn thực hiện phải có chỉ định của BS.

- Bệnh nhân có bệnh lý nặng về thận.

- Bệnh nhân mang bệnh truyền nhiễm, bệnh ngoài da có truyền nhiễm, viêm nhiễm nặng đường tiết niệu.

- Bệnh nhân ung thư.

Sau khi hỏa trị liệu mắt, bệnh nhân được massage mặt.

Các BS nhận định, tác dụng không mong muốn mà hỏa trị liệu gây ra chủ yếu do người thầy thuốc không khai thác kỹ tình trạng bệnh và không tuân thủ quy trình kỹ thuật trong quá trình điều trị.

TS Lan cho biết, hiện ở TP.HCM chưa có cơ sở nào được cấp phép thực hiện hỏa trị liệu.

"Đối với clip thực hiện hỏa trị liệu trên mạng, tôi hơi lo ngại vì họ quảng cáo chỉ đào tạo 3 ngày là làm được nhưng người đào tạo không phải nhân viên y tế, không bảo đảm an toàn cho bệnh nhân. Hiện chỉ có một đơn vị là BV Châm cứu Trung ương được phép chuyển giao kỹ thuật này" - TS Lan khẳng định.

BS khuyên chị em khi muốn làm đẹp nên được tư vấn bởi chuyên gia, xem cơ địa nên thực hiện phương pháp nào tốt nhất.

Ngoài ra phải chú ý các phương pháp làm đẹp tự nhiên như tập thể dục, uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây, có cuộc sống lành mạnh giúp đẹp từ bên trong lẫn bên ngoài.