Giật mình vì những lỗi sai nghiêm trọng trong sách thiếu nhi
Những lỗi sai nghiêm trọng trong sách thiếu nhi được phát hiện thời gian gần đây khiến dư luận không khỏi giật mình lo ngại về chất lượng các ấn phẩm dành cho trẻ em.
Liên tiếp phát hiện sách thiếu nhi in cờ Trung Quốc
Sự việc được phát hiện khi một bạn đọc là học sinh lớp 10 Trường Trung học thực hành, ÐH Sư phạm TP.HCM phản ánh về việc cuốn sách Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ dành cho các em nhỏ chuẩn bị vào lớp 1 của Nhà xuất bản Dân Trí đăng cờ của Trung Quốc.
Trang 16 cuốn sách Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ dành cho các em nhỏ chuẩn bị vào lớp 1 của Nhà xuất bản Dân Trí đăng cờ của Trung Quốc.
Cuốn sách thiếu nhi dành cho học sinh vào lớp 1 này được trình bày khá bắt mắt, trang 4 có ghi "Nhiều tác giả" chứ không công bố cụ thể tác giả nào, và "Chịu trách nhiệm xuất bản: Bùi Thị Hương. Liên kết xuất bản và phát hành tại: Công ty văn hóa Hương Thủy".
Ở trang 5 có phần "Lời giới thiệu": "Nối tiếp giai đoạn mầm non là vấn đề khó khăn đối với cả cha mẹ và con trẻ. Bộ sách Chuẩn bị toàn diện cho trẻ bước vào lớp 1 là bộ sách giới thiệu các kiến thức trên nhiều phương diện cần thiết cho trẻ bước vào giai đoạn tiểu học [...]. Cuốn sách được biên tập dựa trên chương trình giáo dục mầm non của Bộ GD-ÐT cùng với những vấn đề trẻ gặp phải trong cuộc sống hằng ngày [...]".
Trang 16 của cuốn a là trang dành cho bé tập kể chuyện với câu hỏi: "Trong tranh đã xảy ra chuyện gì nhỉ? Bé quan sát kỹ tranh, sau đó căn cứ vào nội dung trong tranh kể cho mọi người nghe một câu chuyện nhé". Phía dưới là bức tranh vẽ một em bé và một người phụ nữ đang đứng trước ngôi trường học. Ðiều đáng nói là trên cổng trường có cắm cờ đỏ nhưng không phải cờ Việt Nam mà lại là cờ Trung Quốc (tranh vẽ rất rõ nét, có lẽ vì vậy nên em bé 5 tuổi cũng phát hiện "không phải cờ nước mình").
Sau chuyện “cổng trường cắm cờ Trung Quốc”, lại có một cuốn sách thiếu nhi nữa do tác giả Việt Nam biên soạn dạy tiếng Việt cũng in cờ Trung Quốc.
Trang sách dạy các em học chữ C (trong cuốn Bé làm quen với chữ cái) có in lá cờ của Trung Quốc.
Kiểm tra thông tin do bạn đọc cung cấp cho biết sách học vần của trẻ em cũng vẽ cờ Trung Quốc, PV dễ dàng tìm thấy ở nhà sách Lý Thường Kiệt và nhà sách Tiền Phong (Hà Nội) cuốn Bé làm quen với chữ cái (hành trang cho bé chuẩn bị vào lớp 1) của tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà, NXB Đại Học Sư Phạm, được nộp lưu chiểu tháng 1-2012. Ở bài 14 (học chữ C) có in những con vật, đồ vật có chữ cái là “C”, trong đó có lá cờ của Trung Quốc.
Bìa cuốn Bé làm quen với chữ cái.
Trao đổi với phóng viên, vị phụ huynh lỡ mua sách này cho con bức xúc: “Tuy không có quy định sách bán tại Việt Nam chỉ được in cờ Việt Nam nhưng những loại sách dạy trẻ em Việt Nam học tiếng Việt mà lại in cờ nước khác là việc khó chấp nhận được. Cờ Tổ quốc là biểu tượng thiêng liêng cần để cho trẻ em làm quen với hình ảnh này, không thể giới thiệu cờ nước khác cho những đứa trẻ lần đầu tiếp cận với tiếng Việt”.
Ông Đinh Văn Vang - tổng biên tập của NXB Đại học Sư Phạm, người chịu trách nhiệm về nội dung các đầu sách của NXB phát hành - cho biết: “Chúng tôi tiếp nhận từ tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà nội dung cuốn sách, gồm cả phần chữ và hình ảnh. Chúng tôi phát hiện trong một bài có vẽ cờ Trung Quốc và đã đề nghị sửa vì không phù hợp khi sử dụng cho đối tượng trẻ em Việt Nam. Hiện tại bản sách chúng tôi phát hành đã in cờ Việt Nam”.
Theo tác giả cuốn sách, bà Nguyễn Thị Thúy Hà thì những cuốn sách “vẽ cờ Trung Quốc” chỉ là bản in thử được mang gửi ở một số nhà sách.
Ông Vang cho biết chiều 6-3 đã đề nghị tác giả đi thu hồi toàn bộ cuốn sách “in thử” có vẽ cờ Trung Quốc.
Vở lớp 3 sai trầm trọng kiến thức lịch sử cơ bản
Một phụ huynh học sinh có con đang học tiểu học tại quận Tân Bình (TP. Hồ Chí Minh) đã ngỡ ngàng khi phát hiện ra trong quyển vở luyện chính tả của con mình có đoạn sai về kiến thức lịch sử. Cuốn vở có đoạn in:
“Quân Nam Hán đưa một đạo quân rất đông sang đánh nước ta. Lý Thường Kiệt dùng kế chôn cọc gỗ đầu bịt sắt nhọn dưới sông Bạch Đằng. Quân Nam Hán đến cửa sông vào lúc thủy triều lên che lấp các cọc nhọn. Lý Thường Kiệt cho thuyền nhẹ bơi ra khiêu chiến, vừa đánh vừa rút lui nhử cho giặc vào nơi quân ta mai phục.
Vừa lúc ấy, thủy triều xuống, quân mai phục hai bên bờ sông đổ ra đánh rất mạnh. Giặc hốt hoảng quay thuyền chạy thì bị va vào cọc, thuyền bị thủng đâm hàng loạt. Cuộc xâm lược của địch hoàn toàn thất bại. Mùa xuân năm 939, Lý Thường Kiệt lên ngôi vua”.
Nội dung trong cuốn vở bị sai sót.
Thực tế, người chỉ huy đánh thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938 không phải Lý Thường Kiệt mà là Ngô Quyền.
Sai sót này lập tức nhận được nhiều phản hồi của dư luận. Trên các diễn đàn và trang mạng xã hội, chủ đề này được bàn luận rất sôi nổi, nhiều ý kiến thể hiện nỗi bất bình và thất vọng.
Còn GS Phan Huy Lê – Viện trưởng Viện Khoa học Lịch sử Việt Nam thì buồn rầu nói rằng: “Sao lại sai một kiến thức lịch sử cơ bản như vậy, tôi rất là buồn!”.
Sách mẫu giáo in 12 con giáp của Trung Quốc
Một phụ huynh mới đây cũng phát hiện cuốn “Cầu vồng”, số Tết Quý Tỵ (Kỳ 9, tháng 2-2013) dành cho trẻ mẫu giáo của nhà xuất bản Dân Trí có in hình 12 con giáp của Trung Quốc.
Cuốn Cầu vồng, kỳ 9 này gồm các bài viết có chủ đề ngày Tết cổ truyền với những phong tục, tập quán, món ăn, loài hoa cắm ngày Tết của người Việt. Thế nhưng ở trang 24 của cuốn tạp chí này lại in hình con giáp của Trung Quốc với sự xuất hiện của chú thỏ chứ không phải chú mèo của Việt Nam.
Trang sách in hình con giáp thỏ của Trung Quốc.
Đây là một trang hướng dẫn trẻ tô các con giáp theo các màu định sẵn để gửi đi dự thi với địa chỉ là một trung tâm giáo dục và đào tạo. Tuy không phải là trang sách nhưng phụ huynh học sinh cho rằng, trang tạp chí này cũng mang tính cung cấp kiến thức nên không được phép xảy ra sai sót.
“Đây là trang hướng dẫn các con tô tranh dự thi nên sự ảnh hưởng đến tư duy của trẻ rất lớn. Nếu phụ huynh không để ý sẽ hướng dẫn hoặc để trẻ tự tô theo đúng quy định, như vậy sẽ khiến trẻ nhận thức hoàn toàn sai lệch với thuần phong mỹ tục của người Việt. Trẻ khi đã nhận thức sai sẽ rất khó sửa, nhất là những gì chúng học được từ sách báo”, phụ huynh này nói.
Trang bìa cuốn Cầu vồng, kỳ 9, số Tết Quý Tỵ.
Ấn phẩm này do bà Bùi Thị Hương chịu trách nhiệm xuất bản, Nguyên Phan Hách – Lê Như Long chịu trách nhiệm bản thảo.
Ngày 11/3, ông Nguyễn Kim Sơn - Giám đốc NXB Hà Nội thẳng thắn thừa nhận: “Lỗi này là lỗi của NXB Hà Nội và đơn vị liên kết – Công ty CP Đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội. Chúng tôi sẽ cáo lỗi với độc giả và đính chính trên các phương tiện truyền thông”.
Ông Sơn cũng cho biết, nội dung của cuốn sách do bên đối tác biên tập và phát triển. Tuy nhiên trong quá trình NXB kiểm tra, do chỉ chú ý đến câu từ, ngữ pháp mà không chú ý đến nội dung lịch sử đã để xuất hiện lỗi sai đáng tiếc.
Theo ông Sơn, toàn bộ “Vở Luyện từ và câu lớp 3” có sai sót kiến thức lịch sử như đã nói trên đã phát hành sẽ được thu hồi, số vở tồn kho sẽ bị ngừng cung cấp ra thị trường. Những quyển vở sai đã được phụ huynh mua về có thể mang đến Công ty CP Đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội (phố Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội) để đổi lại.
Lời kết: Những “hạt sạn” trong sách thiếu nhi nói trên ngay sau khi được các phương tiện truyền thông đưa tin đã nhận được nhiều phản hồi từ phía dư luận. Đa phần mọi người đều tỏ ra lo ngại về chất lượng sách trẻ em khi để xảy ra những lỗi sai nghiêm trọng như vậy.
Để khắc phục hậu quả, các nhà xuất bản đã tiến hành thu hồi, chỉnh sửa hoặc tiêu hủy những cuốn sách in sai. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, động thái này chỉ là một cách “chữa cháy” tạm thời trong khi điều quan trọng nhất là các nhà xuất bản phải ý thức lại trách nhiệm xã hội của mình để có một cơ chế lựa chọn, biên soạn và phát hành những đầu sách thực sự chất lượng cho thế hệ trẻ.
Sự việc được phát hiện khi một bạn đọc là học sinh lớp 10 Trường Trung học thực hành, ÐH Sư phạm TP.HCM phản ánh về việc cuốn sách Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ dành cho các em nhỏ chuẩn bị vào lớp 1 của Nhà xuất bản Dân Trí đăng cờ của Trung Quốc.
Trang 16 cuốn sách Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ dành cho các em nhỏ chuẩn bị vào lớp 1 của Nhà xuất bản Dân Trí đăng cờ của Trung Quốc.
Cuốn sách thiếu nhi dành cho học sinh vào lớp 1 này được trình bày khá bắt mắt, trang 4 có ghi "Nhiều tác giả" chứ không công bố cụ thể tác giả nào, và "Chịu trách nhiệm xuất bản: Bùi Thị Hương. Liên kết xuất bản và phát hành tại: Công ty văn hóa Hương Thủy".
Ở trang 5 có phần "Lời giới thiệu": "Nối tiếp giai đoạn mầm non là vấn đề khó khăn đối với cả cha mẹ và con trẻ. Bộ sách Chuẩn bị toàn diện cho trẻ bước vào lớp 1 là bộ sách giới thiệu các kiến thức trên nhiều phương diện cần thiết cho trẻ bước vào giai đoạn tiểu học [...]. Cuốn sách được biên tập dựa trên chương trình giáo dục mầm non của Bộ GD-ÐT cùng với những vấn đề trẻ gặp phải trong cuộc sống hằng ngày [...]".
Trang 16 của cuốn a là trang dành cho bé tập kể chuyện với câu hỏi: "Trong tranh đã xảy ra chuyện gì nhỉ? Bé quan sát kỹ tranh, sau đó căn cứ vào nội dung trong tranh kể cho mọi người nghe một câu chuyện nhé". Phía dưới là bức tranh vẽ một em bé và một người phụ nữ đang đứng trước ngôi trường học. Ðiều đáng nói là trên cổng trường có cắm cờ đỏ nhưng không phải cờ Việt Nam mà lại là cờ Trung Quốc (tranh vẽ rất rõ nét, có lẽ vì vậy nên em bé 5 tuổi cũng phát hiện "không phải cờ nước mình").
Sau chuyện “cổng trường cắm cờ Trung Quốc”, lại có một cuốn sách thiếu nhi nữa do tác giả Việt Nam biên soạn dạy tiếng Việt cũng in cờ Trung Quốc.
Trang sách dạy các em học chữ C (trong cuốn Bé làm quen với chữ cái) có in lá cờ của Trung Quốc.
Kiểm tra thông tin do bạn đọc cung cấp cho biết sách học vần của trẻ em cũng vẽ cờ Trung Quốc, PV dễ dàng tìm thấy ở nhà sách Lý Thường Kiệt và nhà sách Tiền Phong (Hà Nội) cuốn Bé làm quen với chữ cái (hành trang cho bé chuẩn bị vào lớp 1) của tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà, NXB Đại Học Sư Phạm, được nộp lưu chiểu tháng 1-2012. Ở bài 14 (học chữ C) có in những con vật, đồ vật có chữ cái là “C”, trong đó có lá cờ của Trung Quốc.
Bìa cuốn Bé làm quen với chữ cái.
Trao đổi với phóng viên, vị phụ huynh lỡ mua sách này cho con bức xúc: “Tuy không có quy định sách bán tại Việt Nam chỉ được in cờ Việt Nam nhưng những loại sách dạy trẻ em Việt Nam học tiếng Việt mà lại in cờ nước khác là việc khó chấp nhận được. Cờ Tổ quốc là biểu tượng thiêng liêng cần để cho trẻ em làm quen với hình ảnh này, không thể giới thiệu cờ nước khác cho những đứa trẻ lần đầu tiếp cận với tiếng Việt”.
Ông Đinh Văn Vang - tổng biên tập của NXB Đại học Sư Phạm, người chịu trách nhiệm về nội dung các đầu sách của NXB phát hành - cho biết: “Chúng tôi tiếp nhận từ tác giả Nguyễn Thị Thúy Hà nội dung cuốn sách, gồm cả phần chữ và hình ảnh. Chúng tôi phát hiện trong một bài có vẽ cờ Trung Quốc và đã đề nghị sửa vì không phù hợp khi sử dụng cho đối tượng trẻ em Việt Nam. Hiện tại bản sách chúng tôi phát hành đã in cờ Việt Nam”.
Theo tác giả cuốn sách, bà Nguyễn Thị Thúy Hà thì những cuốn sách “vẽ cờ Trung Quốc” chỉ là bản in thử được mang gửi ở một số nhà sách.
Ông Vang cho biết chiều 6-3 đã đề nghị tác giả đi thu hồi toàn bộ cuốn sách “in thử” có vẽ cờ Trung Quốc.
Vở lớp 3 sai trầm trọng kiến thức lịch sử cơ bản
Một phụ huynh học sinh có con đang học tiểu học tại quận Tân Bình (TP. Hồ Chí Minh) đã ngỡ ngàng khi phát hiện ra trong quyển vở luyện chính tả của con mình có đoạn sai về kiến thức lịch sử. Cuốn vở có đoạn in:
“Quân Nam Hán đưa một đạo quân rất đông sang đánh nước ta. Lý Thường Kiệt dùng kế chôn cọc gỗ đầu bịt sắt nhọn dưới sông Bạch Đằng. Quân Nam Hán đến cửa sông vào lúc thủy triều lên che lấp các cọc nhọn. Lý Thường Kiệt cho thuyền nhẹ bơi ra khiêu chiến, vừa đánh vừa rút lui nhử cho giặc vào nơi quân ta mai phục.
Vừa lúc ấy, thủy triều xuống, quân mai phục hai bên bờ sông đổ ra đánh rất mạnh. Giặc hốt hoảng quay thuyền chạy thì bị va vào cọc, thuyền bị thủng đâm hàng loạt. Cuộc xâm lược của địch hoàn toàn thất bại. Mùa xuân năm 939, Lý Thường Kiệt lên ngôi vua”.
Nội dung trong cuốn vở bị sai sót.
Thực tế, người chỉ huy đánh thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938 không phải Lý Thường Kiệt mà là Ngô Quyền.
Sai sót này lập tức nhận được nhiều phản hồi của dư luận. Trên các diễn đàn và trang mạng xã hội, chủ đề này được bàn luận rất sôi nổi, nhiều ý kiến thể hiện nỗi bất bình và thất vọng.
Còn GS Phan Huy Lê – Viện trưởng Viện Khoa học Lịch sử Việt Nam thì buồn rầu nói rằng: “Sao lại sai một kiến thức lịch sử cơ bản như vậy, tôi rất là buồn!”.
Sách mẫu giáo in 12 con giáp của Trung Quốc
Một phụ huynh mới đây cũng phát hiện cuốn “Cầu vồng”, số Tết Quý Tỵ (Kỳ 9, tháng 2-2013) dành cho trẻ mẫu giáo của nhà xuất bản Dân Trí có in hình 12 con giáp của Trung Quốc.
Cuốn Cầu vồng, kỳ 9 này gồm các bài viết có chủ đề ngày Tết cổ truyền với những phong tục, tập quán, món ăn, loài hoa cắm ngày Tết của người Việt. Thế nhưng ở trang 24 của cuốn tạp chí này lại in hình con giáp của Trung Quốc với sự xuất hiện của chú thỏ chứ không phải chú mèo của Việt Nam.
Trang sách in hình con giáp thỏ của Trung Quốc.
Đây là một trang hướng dẫn trẻ tô các con giáp theo các màu định sẵn để gửi đi dự thi với địa chỉ là một trung tâm giáo dục và đào tạo. Tuy không phải là trang sách nhưng phụ huynh học sinh cho rằng, trang tạp chí này cũng mang tính cung cấp kiến thức nên không được phép xảy ra sai sót.
“Đây là trang hướng dẫn các con tô tranh dự thi nên sự ảnh hưởng đến tư duy của trẻ rất lớn. Nếu phụ huynh không để ý sẽ hướng dẫn hoặc để trẻ tự tô theo đúng quy định, như vậy sẽ khiến trẻ nhận thức hoàn toàn sai lệch với thuần phong mỹ tục của người Việt. Trẻ khi đã nhận thức sai sẽ rất khó sửa, nhất là những gì chúng học được từ sách báo”, phụ huynh này nói.
Trang bìa cuốn Cầu vồng, kỳ 9, số Tết Quý Tỵ.
Ấn phẩm này do bà Bùi Thị Hương chịu trách nhiệm xuất bản, Nguyên Phan Hách – Lê Như Long chịu trách nhiệm bản thảo.
Ngày 11/3, ông Nguyễn Kim Sơn - Giám đốc NXB Hà Nội thẳng thắn thừa nhận: “Lỗi này là lỗi của NXB Hà Nội và đơn vị liên kết – Công ty CP Đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội. Chúng tôi sẽ cáo lỗi với độc giả và đính chính trên các phương tiện truyền thông”.
Ông Sơn cũng cho biết, nội dung của cuốn sách do bên đối tác biên tập và phát triển. Tuy nhiên trong quá trình NXB kiểm tra, do chỉ chú ý đến câu từ, ngữ pháp mà không chú ý đến nội dung lịch sử đã để xuất hiện lỗi sai đáng tiếc.
Theo ông Sơn, toàn bộ “Vở Luyện từ và câu lớp 3” có sai sót kiến thức lịch sử như đã nói trên đã phát hành sẽ được thu hồi, số vở tồn kho sẽ bị ngừng cung cấp ra thị trường. Những quyển vở sai đã được phụ huynh mua về có thể mang đến Công ty CP Đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội (phố Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội) để đổi lại.
Lời kết: Những “hạt sạn” trong sách thiếu nhi nói trên ngay sau khi được các phương tiện truyền thông đưa tin đã nhận được nhiều phản hồi từ phía dư luận. Đa phần mọi người đều tỏ ra lo ngại về chất lượng sách trẻ em khi để xảy ra những lỗi sai nghiêm trọng như vậy.
Để khắc phục hậu quả, các nhà xuất bản đã tiến hành thu hồi, chỉnh sửa hoặc tiêu hủy những cuốn sách in sai. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, động thái này chỉ là một cách “chữa cháy” tạm thời trong khi điều quan trọng nhất là các nhà xuất bản phải ý thức lại trách nhiệm xã hội của mình để có một cơ chế lựa chọn, biên soạn và phát hành những đầu sách thực sự chất lượng cho thế hệ trẻ.