Trẻ 11- 14 tuổi đã có nguy cơ tiềm ẩn mắc đái tháo đường

Trong vài thập kỷ gần đây, số lượng trẻ em béo phì tăng lên, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng  tỷ lệ đái tháo đường type 2 ở người trẻ tuổi.

Béo phì, đặc biệt là béo bụng kết hợp mạnh với kháng insulin ở trẻ em gây nên rối loạn dung nạp glucose hay tiền đái tháo đường. Do vậy, những đối tượng tiền đái tháo đường có nguy cơ cao tiến triển thành đái tháo đường nếu không có sự can thiệp kịp thời.

Nghiên cứu mới nhất của Bệnh viện Nội tiết Trung ương trên 2810 trẻ em lứa tuổi từ 11-14 tuổi trên toàn quốc cho thấy nguy cơ tiềm ẩn của bệnh đái tháo đường ở nhóm đối tượng này.

Theo đó, có 178 trẻ (6.2%) mắc rối loạn glucose máu, trong đó lứa tuổi trẻ nhất (11 tuổi) có tỷ lệ mắc cao nhất (8,1%); trong khi ở nhóm tuổi lớn hơn có rối loạn glucose máu thấp hơn. Tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ là 27.8%, trong đó thừa cân là 17,9% và béo phì là 9,9%.

Về thói quen vận động, nghiên cứu cho thấy 90,6% trẻ em được phỏng vấn đều chơi một môn thể thao nào đó. Tuy nhiên thời gian trung bình vận động theo tiêu chuẩn của IDF mỗi ngày ở trẻ em ít nhất 60 phút/ngày, trẻ em nữ chưa đạt được.

Quá nửa trẻ em đều chơi game, trong đó 34,7% trẻ em chơi game trên 1h/ngày; 100% trẻ em đều dùng mạng xã hội, 88% trẻ vào mạng dưới 60 phút/ngày.

Do vậy, Bệnh viện Nội tiết cho rằng cần có những biện pháp kịp thời và toàn diện từ phía gia đình, nhà trường, xã hội cũng như bản thân trẻ em để xây dựng được lối sống lành mạnh, phòng tránh các bệnh: béo phì, tim mạch, đái tháo đường,...,nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

Hạn chế xem tivi, tăng cường vận động

Chia sẻ với phóng viên về vấn nạn béo phì (nguyên nhân gây ra các bệnh tim mạch, đái tháo đường) ở trẻ, TS. BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng phần lớn trẻ em thừa cân/ béo phì đều có thói quen thích các đồ ăn nhanh và nước ngọt bánh kẹo ngọt. Thói quen ăn đồ rán hằng ngày và ăn bữa phụ trước khi đi ngủ cũng làm cho trẻ tăng cân.

Để giúp trẻ giảm béo ở tuổi 11- 14, BS Trương Hồng Sơn khuyến cáo các bậc phụ huynh nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống và giúp con tránh xa các thói quen xấu gây tăng cân. Bố mẹ, không cho trẻ ăn vặt; xem tivi trong lúc ăn, bởi khi bị mất tập trung, con sẽ không để ý rằng mình đã no.

Ngoài ra trẻ ở nhóm tuổi này cần được tăng cường vận động. Bởi trên thực tế đã được chứng minh, béo phì tăng cao ở nhóm trẻ ít vận động.

“Qua khảo sát về thói quen vận động thể dục của trẻ đến khám tại Trung tâm điều trị béo phì và hội chứng chuyển hoá của Viện Y học ứng dụng Việt Nam năm 2019 thì 88% trẻ thừa cân béo phì hiện nay thường dành khá nhiều thời gian để xem tivi, sử dụng các thiết bị điện tử di động và ít có thói quen tập luyện thể dục thể thao.

Một nghiên cứu khác cũng cho thấy thời gian vận động (chạy, đi bộ, chơi thể dục thể thao) ở nhóm trẻ béo là 49 phút/ngày, trong khi ở trẻ thường là 68 phút. Ngược lại, thời gian dành cho các hoạt động tĩnh (đặc biệt là xem tivi) ở trẻ em béo cao hơn hẳn: 82 phút/ngày (so với trẻ bình thường là 50 phút).

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Anh, những đứa trẻ lên ba xem tivi nhiều hơn tám tiếng một tuần hoặc ngủ ít hơn 10-12 giờ mỗi đêm có nguy cơ tăng cân rất nhiều”, TS. BS Trương Hồng Sơn cảnh báo.

Vì thế, để ngăn ngừa béo phì ở trẻ, TS. BS Trương Hồng Sơn cho rằng, các bố mẹ nên áp dụng phương án vận động của 5 +2 của Viện Y học ứng dụng Việt Nam. Đó là 5 ngày thể dục/ tuần: Dành ra khoảng 30 phút vào sáng, chiều cho việc tập luyện các môn thể dục, chạy chơi, đạp xe, đi bộ.  2 ngày thể thao/ tuần: dành khoảng 1h cho các môn thể thao, ưu tiên các môn ngoài trời và mang tính kéo dãn như bóng rổ, bóng chuyền, đá bóng, bơi, cầu lông….

Ngoài ra, TS. BS Trương Hồng Sơn cũng khuyến cáo, trẻ cần được ngủ đủ giấc, tránh thức khuya. Theo đó, trẻ cần được lên giường trước 10h tối và ngủ sâu giấc vào 11h đêm – 2,3h sáng – khi hormone tăng trưởng sản sinh ra nhiều nhất, tạo điều kiện cho chiều cao phát triển tối ưu…