Cùng chuyên gia giải đáp các thắc mắc thường gặp về đậu nành

Nguyên giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, Bác sĩ CKII, chuyên gia dinh dưỡng Đỗ Thị Ngọc Diệp

Thưa bác sĩ, gần đây mọi người quan tâm nhiều đến đậu nành bởi công dụng quý, tốt cho sức khỏe. Vậy xin bác sĩ cho lời khuyên mỗi ngày dùng đậu nành và sữa đậu nành như thế nào thì tốt cho sức khỏe?

Bác sĩ Ngọc Diệp: Đậu nành là một loại thực phẩm trong thành phần có cả 3 loại chất dinh dưỡng sinh năng lượng là chất đạm, chất béo và bột đường. Đậu nành cũng giàu vitamin, chất khoáng, chất xơ, chất hóa thực vật tốt cho sức khỏe.

Trong 100g đậu nành khô có 418 kcalo, 34g đạm, 18,4g chất béo và 29,1g chất bột đường, chất xơ 4,5g. Đậu nành có nhiều acid amin trong đó nhiều loại acid amin thiết yếu mà các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật khó sánh được. Chất béo trong đậu nành chủ yếu là acid béo không no nhiều nối đôi, không có cholesterol nên tốt cho tim mạch.

Đậu nành còn có nhiều vitamin như nhóm B (B1, B2, B3, B5, B6, Biotin), E, K, nhiều tiền vitamin A và nhiều khoáng chất với hàm lượng cao như K, Canxi, P, Sắt, Mg, Mn, Zn, Cu, Se. Giá trị dinh dưỡng của đậu nành cao hơn nhiều nhờ vai trò các vi chất dinh dưỡng này đối với cơ thể.

Đậu nành được coi thuộc nhóm thực phẩm giàu chất đạm và được khuyến nghị sử dụng để cung cấp chất đạm, nhiều chất dinh dưỡng quý và còn giúp chế độ ăn cân đối nguồn thực phẩm có nguồn gốc động vật và thực vật. Ảnh: TL

Ngoài sử dụng đậu nành chế biến dưới dạng bột, đậu hũ, chúng ta có thể sử dụng sữa đậu nành. Việc uống sữa đậu nành thường xuyên là một thói quen tốt nhưng chúng ta vẫn nên lưu ý chọn loại sữa đậu nành có chất lượng cao, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để đem lại lợi ích tốt nhất cho cơ thể.

Lượng sữa đậu nành nên uống hàng ngày là bao nhiêu còn tùy thuộc vào thể trạng, nhu cầu của mỗi người cũng như độ đậm đặc của sữa. Mỗi người chỉ nên uống tối đa 2 lần/ngày, mỗi lần 250ml.

Thời điểm nào uống sữa đậu nành sẽ tốt nhất?

Nên uống sữa đậu nành vào ban ngày thêm cùng bữa sáng hoặc trong bữa phụ. Có thể uống vào ban ngày như là một phần thêm vào trong bữa chính. Bạn cũng có thể uống trưa, chiều như một bữa phụ.

Có nhiều thông tin nói rằng đậu nành rất tốt cho nữ giới nhờ có Isoflavone. Vậy nam giới sử dụng đậu nành thường xuyên có được không thưa bác sĩ?

Đậu nành tốt cho nữ giới vì thành phần có nhiều chất đạm thực vật, chất béo chưa bão hòa, nhiều chất chống lão hóa như vitamin C, vitamin E, tiền vitamin A và polyphenol trong đó có isoflavone được coi là "nội tiết tố thực vật" vì có cấu trúc tương tự như nội tiết tố nữ estrogen nên giúp cân bằng nội tiết trong cơ thể, giúp giảm nguy cơ loãng xương, giảm tốc độ lão hóa da giúp phụ nữ có làn da đẹp hơn, chống lại các khó chịu khi phụ nữ đến giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh. Isoflavone và các pholyphenol khác còn có tác động có thể giảm được nguy cơ ung thư ở nam và nữ, cụ thể bệnh ung thư vú ở nữ và ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới.

Nam giới vẫn dùng được đậu nành thường xuyên. Đã có những nghiên cứu tiến hành ở nhiều quốc gia cho thấy nam giới sử dụng các sản phẩm từ đậu nành không có sự khác biệt về mật độ tinh trùng, số lượng tinh trùng, sự di động tinh trùng… so với những người ít sử dụng. Đậu nành còn có thành phần chất đạm, chất béo tốt giúp giảm nguy cơ về xơ vữa động mạch, các bệnh lý về tim mạch nhờ đó hỗ trợ hoạt động sinh dục của nam giới cũng tốt hơn.

Vậy phụ nữ sau khi sinh có được uống sữa đậu nành không thưa bác sĩ?

Phụ nữ sau khi sinh hoàn toàn có thể uống được sữa đậu nành. Song song đó là chế độ ăn uống đủ chất, đa dạng, cân đối đầy đủ 6 nhóm thực phẩm (đạm, béo, bột đường, rau, trái cây, nhóm sữa và các sản phẩm từ sữa) để có mức năng lượng cao hơn, đảm bảo cung cấp được đủ sữa và chất dinh dưỡng tốt cho con.

Có một lưu ý là nên chọn đúng sữa đậu nành đạt chuẩn, đảm bảo chất lượng và chọn sữa đậu nành có bổ sung vi chất dinh dưỡng, như vitamin A, D, canxi…v.v, để đảm bảo tình trạng dinh dưỡng của người mẹ được tốt, giúp mẹ có chất lượng sữa tốt cho con.

Cho trẻ uống sữa đậu nành để đa dạng chế độ ăn, cân đối nguồn chất đạm có nguồn gốc từ thực vật và đạm động vật.

Xin bác sĩ cho biết khi ăn uống, chúng ta nên hoặc không nên dùng sữa đậu nành với thực phẩm nào?

Trong các bữa ăn của người Việt, nếu chúng ta ăn chưa đủ chất thì hoàn toàn có thể uống bổ sung thêm sữa đậu nành.

Thật ra, đậu nành là một thực phẩm có nhiều chất đạm, chất béo tốt dễ hấp thu và dễ tiêu hóa. Chúng ta cũng không cần kiêng cữ quá khi kết hợp đậu nành với các thực phẩm khác. Chỉ cần lưu ý bổ sung đậu nành với khối lượng và mức độ vừa phải, cân bằng với các loại thực phẩm khác.

Xin cảm ơn bác sĩ.