Co - Founder Saigon Tếu Tùng BT đúc rút sau gần 20 năm startup: ‘Lì’ là bản năng sinh tồn của các nhà khởi nghiệp

Tùng BT (tên thật là Trần Thanh Tùng, SN 1988, TP. HCM) được biết đến với vai trò là “host” của chương trình “Sau bể cá mập”, Co Founder Saigon Tếu, Wolf ON, 1Mil Perfume. Anh đã trải qua đủ mọi “mùa thương trường”: có thời lăn xả làm mọi thứ từ truyền thông, sản xuất nội dung, startup công nghệ, đến kinh doanh F&B. Mỗi giai đoạn là một “vết xước đẹp” trong hành trình không bao giờ chịu đứng yên của anh.

18 năm bươn chải đã giúp Tùng BT tích lũy không chỉ kinh nghiệm kinh doanh, mà cả “công thức sống còn”: làm thật - sống thật - nghĩ thật và đừng bao giờ làm điều gì chỉ để được vỗ tay.

Chính sự từng trải và tinh thần bền bỉ đã đưa anh đến một vai trò mới trong năm 2025 – thành viên Hội đồng Đề cử chương trình “Next Gen CEO 2025 - Vươn mình kiến quốc”, do CafeBiz tổ chức. Chúng tôi đã có buổi trao đổi với anh Tùng BT để hiểu hơn về những khó khăn, hạn chế của các startup, cũng như tiêu chí mà anh đưa ra trong quá trình lựa chọn ứng viên. 

Khi nhìn một doanh nhân trẻ để đề cử, anh sẽ ưu tiên điều nào cao hơn: năng lực kiếm tiền ở hiện tại, năng lực tự nâng cấp bản thân liên tục?

Năng lực kiếm tiền dĩ nhiên là điều tối thiểu, không thể thiếu trong hành trình điều hành doanh nghiệp. 

Vì thế tôi chọn năng lực nâng cấp bản thân liên tục. Tôi đề cao khả năng thích nghi và tiến hóa liên tục của một người lãnh đạo. Thế giới thay đổi theo từng nhịp thở, doanh nghiệp vận hành trong môi trường bất định, nếu không liên tục “nâng cấp hệ điều hành” của chính mình, bạn sẽ nhanh chóng bị bỏ lại phía sau.

Ngoài ra, tôi cũng đánh giá cao những người có tinh thần lạc quan, tư duy tinh gọn và khả năng thích ứng mạnh mẽ - ba phẩm chất cốt lõi giúp doanh nhân đứng vững giữa biến động. Sức khỏe tinh thần cũng là điều đáng được lưu tâm. Một CEO, Founder có thể sở hữu khối tài sản lớn, đội ngũ mạnh, chiến lược tốt, nhưng nếu tâm trí rối loạn, năng lượng tiêu cực, họ sẽ dần mất khả năng lãnh đạo. Trong kinh doanh, tinh thần vững chãi chính là vốn liếng vô hình quan trọng nhất.

Chuyện “nâng cấp bản thân” tôi từng thấy được nhắc rất hay trong cuốn Đi tìm lẽ sống - cuốn sách nói về việc con người không thể thay đổi hoàn cảnh, nhưng luôn có thể thay đổi chính mình.

Còn ở góc độ đạo đức và sứ mệnh xã hội, anh đánh giá doanh nghiệp như thế nào?

Tôi luôn tin rằng một doanh nghiệp chỉ có thể sống lâu khi dám đối diện với “nỗi đau” của thị trường. Tôi chọn cách đi khác: khắc phục những nỗi đau mà nhiều người còn ngại nhắc tới. 

Bản chất của kinh doanh, với tôi, là quá trình giải quyết nỗi đau của xã hội bằng giá trị của sản phẩm. Một doanh nghiệp tử tế cần có hai tầng nhận thức rõ ràng: Thứ nhất, hiểu mình đang kinh doanh vì ai, phục vụ nhu cầu nào và tạo ra lợi nhuận chính đáng từ khách hàng mục tiêu; Thứ hai, ý thức được tác động xã hội của sản phẩm và thương hiệu, hướng tới những đối tượng yếu thế, những người đang cần được tiếp cận cơ hội tốt hơn.

Khi doanh nghiệp đạt được cả hai - vừa kiếm tiền bền vững, vừa tạo tác động xã hội tích cực, đó mới là định nghĩa thật sự của phát triển lâu dài. Và đáng tiếc, đến nay vẫn còn rất ít doanh nghiệp làm được điều đó.

Anh từng xây dựng cộng đồng sáng tạo và sản phẩm đại chúng. Với anh, doanh nhân giỏi thời nay phải thắng bằng trí óc, bằng tốc độ hay bằng độ lì?

Điều đó, theo tôi, phụ thuộc vào định nghĩa thành công của mỗi người. Có người xem thành công là con số doanh thu, người khác lại đo bằng tác động xã hội, còn với tôi – thành công là khả năng đứng vững và đi tiếp khi mọi thứ xung quanh đang chao đảo.

“Lì” – nói một cách giản dị là bản năng sinh tồn của những người dám khởi nghiệp. Tôi thấy, độ lì là điểm chung của tất cả những ai làm chủ doanh nghiệp và cả những người đi làm thuê nhưng vẫn khao khát bứt phá. Nó không phải sự cố chấp, mà là năng lực chịu đựng và phục hồi – khả năng làm lại từ đầu, khả năng mỉm cười giữa khủng hoảng và điềm tĩnh đưa ra quyết định khi tất cả đều hoảng loạn.

Thế hệ cuối 8X – đầu 9X như chúng tôi, có lẽ là thế hệ “đủ lì”. Chúng tôi đã va đập đủ nhiều, có kinh nghiệm, có mối quan hệ, có nguồn lực và quan trọng là có sự trưởng thành sau những vết sẹo của thất bại. Tuy nhiên, ở độ tuổi này, doanh nhân cũng bắt đầu đối mặt với những rào cản mang tính cá nhân. Gia đình, điều quý giá nhất đôi khi lại trở thành “bài kiểm tra” lớn nhất. Khi con còn nhỏ, cha mẹ bắt đầu già yếu, hôn nhân vừa định hình... việc tiếp tục “phiêu lưu” trong khởi nghiệp đòi hỏi sự hy sinh rất lớn. Đó là điều mà chỉ ai thật sự lì mới vượt qua được, không phải lì vì cố chấp, mà lì vì hiểu rõ giá trị mình đang theo đuổi.

Còn Gen Z – thế hệ đang bước sang ngưỡng 30, “độ lì” của họ được đo lường ra sao, thưa anh?

Gen Z là thế hệ năng động, thông minh và nhanh nhạy, nhưng cũng là thế hệ đang phải chịu nhiều “áp lực thời đại” hơn bao giờ hết. Họ lớn lên giữa cơn lốc của AI, công nghệ, video ngắn, và những thay đổi chóng mặt của thị trường. Mọi thứ biến động từng ngày, đến mức một kỹ năng có thể lỗi thời chỉ sau vài tháng, và điều đó khiến họ cảm thấy “chậm”, dù thực ra họ vẫn đang đi đúng tốc độ.

Tôi thấy nhiều bạn trẻ giỏi, rất sáng tạo, nhưng khó chấp nhận sự khác biệt và thất bại. Thị trường hôm nay không chỉ thử thách năng lực, mà còn thử thách độ bền tinh thần. Có những lúc bạn phải chịu đựng cảm giác không được công nhận, phải “đi trong bóng tối” suốt thời gian dài trước khi ánh sáng đến. Và chính lúc đó, “độ lì” mới phát huy giá trị thật sự giúp bạn đứng vững khi người khác đã bỏ cuộc.

Nhiều chương trình tôn vinh kết thúc ở việc… treo bằng lên tường. Vậy anh kỳ vọng gì ở Next Gen CEO 2025 - nơi không chỉ để vinh danh mà còn mở ra cộng đồng hỗ trợ những doanh nhân trẻ? 

18 năm khởi nghiệp, tôi từng nếm đủ vị của nghề kinh doanh, từ hào quang thành công đến cay đắng mất trắng chỉ sau một đêm. Là người làm trong lĩnh vực bán hàng, điều hành doanh nghiệp vừa và nhỏ, tôi khá “nhạy mùi” với thành công, và cũng rất hiểu mùi thất bại. Chính vì vậy, tôi mong Next Gen CEO 2025 không chỉ là nơi tôn vinh, mà là một cộng đồng thực chiến, nơi doanh nhân trẻ được học cách đứng vững giữa thương trường, điều mà không trường lớp nào dạy được.

Chúng ta đang sống trong một giai đoạn mà tốc độ thay đổi quá nhanh, doanh nghiệp nếu chỉ chạy theo danh hiệu mà thiếu nền tảng nội lực, sẽ rất dễ đổ vỡ. Tôi tin rằng chương trình này là một hệ sinh thái giúp những người trẻ tiệm cận thành công bền vững hơn, bớt đi những vấp ngã không đáng có, giống như chính tôi của nhiều năm về trước. Để một doanh nghiệp phát triển bền vững, họ cần vững ở năm trụ cột: dòng tiền – mô hình kinh doanh – tác động xã hội – nhân sự và văn hóa doanh nghiệp - sức khỏe tinh thần. 

Tôi từng trả giá cho sự thiếu vững vàng ấy. Một dự án cà phê mà tôi tâm huyết suốt 12 năm liên tục thua lỗ, dù doanh thu mỗi tháng vẫn tốt, khách vẫn đều. Nhưng cuối cùng, khi nhìn lại sổ sách, không thấy còn đồng lãi nào. Đó là lúc tôi nhận ra, tôi đã điều hành bằng cảm xúc nhiều hơn con số. Tôi kiệt sức, mất ngủ, burnout, và doanh nghiệp rơi vào khủng hoảng. Khi ấy, tôi hiểu ra rằng: đam mê là chưa đủ, phải biết quản trị cả chính mình. Đến tận bây giờ, tôi vẫn đi học về tài chính. Tôi xem đó là cách duy nhất để mình không dừng lại ở chỗ “hiểu sai” về năng lực của bản thân. 

Doanh nhân nào cũng có điểm yếu - điều khác biệt nằm ở chỗ họ có dám nhìn vào điểm yếu ấy để sửa hay không. Chính vì vậy, điều tôi mong nhất ở Next Gen CEO 2025 là chương trình trở thành nơi để doanh nhân trẻ đối diện với chính mình, học cách quản trị cả doanh nghiệp lẫn tâm thế.

Next Gen CEO 2025 với chủ đề “Vươn mình kiến quốc”, anh đặt kỳ vọng gì lớp doanh nhân trẻ trong danh sách anh đã đề cử?

Tôi chỉ mong họ vững vàng đi trên con đường mình đã chọn bởi khởi nghiệp ở Việt Nam chưa bao giờ là một hành trình dễ dàng. Mỗi người trong số họ, dù ở quy mô nào, đều đang gánh trên vai một khát vọng rất lớn: không chỉ tạo ra sản phẩm, việc làm, mà còn góp phần nhỏ bé vào công cuộc dựng xây đất nước.

Họ đã và đang hy sinh cho giấc mơ mình tin tưởng, học cách thích nghi với muôn vàn rào cản: thị trường, nhân sự, tài chính, hay cả định kiến. Nhưng chính trong sự thử thách đó, bản lĩnh doanh nhân mới được định hình, và cũng từ đó, họ tạo nên sức sống mới cho cộng đồng doanh nghiệp Việt.

Với tôi, “kiến quốc” không phải là một khẩu hiệu xa vời. Nó bắt đầu từ những hành động nhỏ một sản phẩm làm ra tử tế, một nhân viên được tạo điều kiện phát triển, hay một doanh nghiệp sống có trách nhiệm với xã hội. Khi từng cá nhân biết dựng xây những giá trị như thế, chúng ta đang kiến quốc bằng chính công việc hàng ngày của mình.

Nếu phải để lại một câu duy nhất cho thế hệ Next Gen CEO, với tư cách là người thực chiến, anh sẽ nói gì?

Xin gửi đến các bạn CEO, Founder trẻ một lời chúc giản dị mà tôi tâm niệm suốt hành trình khởi nghiệp: “Hãy khởi nghiệp thật để tạo ra kết quả thật.”

“Thật” ở đây không chỉ là sự trung thực trong sản phẩm hay mô hình kinh doanh, mà còn là thái độ sống, cách đối diện với khó khăn, và sự kiên định với giá trị mình theo đuổi. Kết quả “thật” cũng vậy, không phải là danh hiệu, vốn đầu tư hay lượt theo dõi trên mạng xã hội, mà là những giá trị thật sự bạn tạo ra cho con người, cho thị trường, cho xã hội.

Thế hệ Next Gen CEO – những người trẻ đang dấn thân kiến quốc bằng khát vọng và tri thức, hãy cứ làm thật, đi thật và sống thật với giấc mơ của mình. 

Xin cảm ơn anh vì cuộc trò chuyện thú vị!