Cấp cứu thành công trường hợp choáng nặng do vỡ tử cung khi mang thai

23h ngày 22/4/2015, chị Nguyễn Thị Mỹ H., 22 tuổi, ở xã Tân Phú, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang được gia đình đưa vào cấp cứu ở bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ trong tình trạng vật vã, da xanh tái, niêm mạc nhợt, mạch và huyết áp không đo được, đau khắp bụng. Khi siêu âm phát hiện dịch ổ bụng nhiều, dạng máu, thai khoảng 16 tuần nằm trong ổ bụng, vỡ tử cung bên phải, tử cung bên trái còn nguyên vẹn.

DS. Lê Ngọc Anh, bệnh viện Phụ sản Tp. Cần Thơ, cho biết, sau khi vào viện, bệnh nhân được các bác sĩ bệnh viện phụ sản thành phố Cần Thơ chẩn đoán ban đầu bệnh nhân có dấu hiệu choáng mất máu nặng do xuất huyết nội nghi do vỡ tử cung thai 16 tuần lưu, trên vết mổ cũ lấy thai, tử cung đôi. 

Nhận thấy khả năng đe dọa tính mạng sản phụ rất lớn nên các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ khẩn trương hội chẩn, vừa hồi sức tích cực vừa tiến hành phẫu thuật cấp cứu. 

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của BS Nguyễn Hữu Dự - Giám đốc Bệnh viện, ca phẫu thuật được tiến hành với sự tham gia của bác sĩ Huỳnh Thanh Liêm - Phó Trưởng khoa Sanh, bác sĩ Nguyễn Thụy Thúy Ái – Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, phẫu thuật viên chính của ca mổ. Theo bác sĩ Ái: Khi vào bụng quan sát, các bác sĩ thấy khoảng 2500ml máu, phát hiện có 2 tử cung, tử cung bên phải vỡ mặt trước, chảy máu nhiều, khó cầm, tử cung bên trái không mang thai còn nguyên vẹn có sẹo mổ lấy thai cũ.  Các bác sĩ tiến hành cắt tử cung bên phải, khâu cầm máu kỹ. 

Để cứu sống bệnh nhân bệnh viện khối lượng máu được truyền 4 đơn vị hồng cầu lắng và 4 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh cùng nhóm. Sau 1 giờ phẫu thuật, sản phụ đã qua giai đoạn nguy kịch. Hiện nay, sức khỏe bệnh nhân tiến triển tốt đang trong giai đoạn hồi phục.

Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Dự, sản phụ có tử cung đôi chiếm tỉ lệ 1%, đây là trường hợp mới gặp lần đầu: Vỡ tử cung thai 16 tuần trên tử cung không có sẹo mổ cũ, choáng nặng được phát hiện kịp thời và cứu sống. Nếu bệnh nhân không được cấp cứu kịp thời rất dễ dẫn đến tử vong.

Bác sĩ Thu Ngân, Bệnh viện phụ sản Hà Nội, cho biết dấu hiệu của vỡ tử cung là một vết rách trên thành tử cung (thường ở vị trí của vết mổ đẻ trước đó). Khi bị vỡ hoàn toàn, vết rách toạc qua các lớp của thành tử cung và hậu quả có thể nguy hiểm cho thai phụ và thai nhi. Tai biến này rất nguy hiểm vì một khi tử cung của bà bầu đã vỡ, thai nhi sẽ chết và nếu không được xử trí kịp thời thì thai phụ có khi cũng bị tử vong theo.

Tuy nhiên các sản phụ cần lưu ý dấu hiệu đầu tiên của vỡ tử cung là thường có sự bất thường trong nhịp tim của thai nhi. Bà bầu có các triệu chứng như đau bụng, chảy máu âm đạo, mạch nhanh và một vài dấu hiệu bị sốc, thậm chí cũng cảm thấy đau ngực do bị kích thích ở cơ hoành từ hiện tượng chảy máu trong, đau bụng bất thường, đau nhiều ở vùng tử cung, đau ngày càng tăng, có thể đi kèm với dấu hiệu choáng váng do đau và mất máu. Các cơn co tử cung sắp sinh có thể chậm lại hoặc ngừng hẳn hoặc trong cơn co, nhìn trên bụng thấy tử cung co cứng lại… cần đến ngay các cơ sở y tế.

Theo các bác sĩ sản khoa sản, có rất nhiều nguyên nhân gây ra vỡ tử cung ở sản phụ. Chẳng hạn, do khung xương chậu của người mẹ và thai không tương xứng, khung chậu méo, hẹp, bất thường khung xương chậu. Trường hợp khác là do tử cung dị dạng hoặc có sẹo ở tử cung.

Sẹo tử cung có thể do phẫu thuật sinh mổ trước đó, phẫu thuật bóc tách u xơ tử cung, sẹo tử cung do nạo phá thai gây nên… ngoài ra còn nhiều nguyên nhân khác như sang chấn, tử cung yếu. Trong một vài trường hợp gây vỡ tử cung, rách tử cung đó là thai nhi quá to hoặc thai nhi bị dị dạng. 

Bên cạnh đó một nguyên nhân đe dọa vỡ tử cung nhiều sản phụ mổ thai được một thời gian ngắn (dưới 2 năm) lại mang bầu tiếp. Khi đó, dễ bị sang chấn vỡ tử cung. 

Để phòng tránh vỡ tử cung, khi mang thai, sản phụ phải hết sức chú ý các dấu hiệu và biểu hiện trong thai kì. 

Sản phụ phải tuân thủ nghiên ngặt việc đi khám đều đặn để được bác sĩ theo dõi sức khỏe của mẹ và bé, đồng thời bác sĩ có thể tiên lượng ca sinh là dễ hay khó để có thể can thiệp kịp thời nếu có rủi ro.

Các trường hợp mang thai sau mổ con đầu lòng chưa đầy 2 năm cần được quản lý chặt, siêu âm hình ảnh để chẩn đoán những bất thường của tử cung.