Bão Mặt trời tấn công Trái Đất, có "mất điện 7 ngày 7 đêm" không - người có sức khỏe thế nào cần lưu ý?

Trong những ngày qua, trên mạng xã hội lan truyền mạnh thông tin rằng Trái Đất sắp chịu một cơn bão Mặt trời cực mạnh, đủ để "làm tối trời tối đất 7 ngày 7 đêm", gây mất điện, gián đoạn toàn bộ hệ thống, khiến nhiều người hoang mang, tích trữ lương thực, chuẩn bị đèn pin... Điều này có đúng không?

Bão Mặt trời là gì? Có tác động thế nào?

Bão Mặt trời xảy ra khi Mặt trời phát ra một lượng lớn năng lượng, vật chất và các hạt mang điện. Nếu các dòng hạt này va chạm với từ trường Trái đất, chúng gây ra bão địa từ, có thể ảnh hưởng tới tầng khí quyển cao, vệ tinh, tín hiệu vô tuyến, định vị GPS, sóng radio, hệ thống liên lạc và trong điều kiện hiếm là hệ thống điện.

Tuy nhiên, như lưu ý của các chuyên gia, hầu hết các cơn bão mặt trời ghi nhận trong lịch sử chỉ gây ra các ảnh hưởng kỹ thuật tương đối nhẹ: gián đoạn sóng radio, nhiễu định vị GPS, đôi khi ảnh hưởng đến vệ tinh hoặc viễn thông, ít khi gây ra bất kỳ mối nguy hiểm rõ rệt nào đối với ánh sáng ban ngày, với việc "trời tối".

Ở mức bão mạnh hơn, trong lý thuyết, có thể tăng nguy cơ cho mạng lưới điện, vệ tinh, thiết bị điện tử; nhưng để một cơn bão đủ mạnh, đủ hướng, đủ kéo dài gây mất điện diện rộng hàng ngày trời. Đây là trường hợp rất hiếm.

Bão Mặt trời "gây tối 7 ngày 7 đêm" là tin đồn thiếu hiểu biết khoa học

Cùng với thông tin xuất hiện bão Mặt trời, nhiều còn truyền nhau rằng "bão Mặt trời có thể gây ra hiện tượng tối 7 ngày 7 đêm" và kêu gọi mọi người chuẩn bị đèn pin và tích trữ thực phẩm.

Trao đổi với báo chí ngày 8/12, TS Phạm Thu Hồng (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) nhận định rằng thông tin "bão mặt trời gây tối 7 ngày 7 đêm" thiếu căn cứ khoa học:

Bão từ tác động chủ yếu lên từ trường Trái Đất và tầng cao của khí quyển, có thể gây nhiễu tín hiệu vệ tinh, sóng vô tuyến, không gây ra việc mất ánh sáng ban ngày.

Cho tới thời điểm hiện tại, không có bất kỳ công bố khoa học hay dữ liệu nào xác nhận có bão từ mạnh vào ngày 12/12/2025 như nhiều tin đồn, do đó kịch bản kéo dài nhiều ngày mất điện/ tối đen là vô căn cứ.

"Thực chất, bão từ gây ra tác động lên trường từ Trái đất, gây ra tác động trên khí quyển tầng cao và gây ra mất tín hiệu vô tuyến, giảm độ chính xác của vệ tinh, gây ra hiện tượng cực quang ở vùng vĩ độ cao, không gây ra hiện tượng tối ngày tối đêm, mà Mặt trời vẫn chiếu sáng như bình thường. Người dân không nên tin vào những tin đồn thất thiệt này" - TS Phạm Thu Hồng nói.

Bão Mặt trời ảnh hưởng đến con người ra sao?

Bão mặt trời có gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người không là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Theo các chuyên gia hàng đầu, tới nay, không có bằng chứng khoa học đáng tin cậy nào chứng minh rằng bão từ/bão mặt trời gây hại trực tiếp, rõ rệt cho sức khỏe con người.

Theo các đánh giá từ tổ chức như NASA, lớp khí quyển và từ quyển của Trái Đất đủ mạnh để bảo vệ con người khỏi phần lớn bức xạ nguy hiểm phát ra từ Mặt Trời.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu đề xuất rằng khi hoạt động địa từ tăng - tức khi bão từ "nặng" - có thể gây rối loạn nhịp tim, huyết áp, ảnh hưởng tới hệ thần kinh, giấc ngủ, nhịp sinh học rối loạn.

Có nghiên cứu cho rằng trong những đợt bão địa từ mạnh, "các tham số sinh lý" như da, phản ứng cơ, hô hấp và nhịp tim… có thể biến đổi, mặc dù các biến đổi này rất nhẹ, thậm chí khó đo lường, và không đủ để khẳng định chúng gây bệnh cho đa số người.

Một số công trình ghi nhận mối liên hệ tăng nhập viện tim mạch, thần kinh trong những thời điểm có hoạt động không gian đặc biệt, nhưng cộng đồng khoa học vẫn thận trọng, vì nhiều nghiên cứu bị đánh giá là "chất lượng thấp, kết luận không rõ ràng".

TS Phạm Thu Hồng cũng nói thêm rằng: Ở phương Tây có những nghiên cứu và thấy rằng những ngày xảy ra bão từ thì những người có bệnh tim mạch và huyết áp cao thì bị ảnh hưởng. Tuy nhiên hiện vẫn chưa có kết luận khoa học khẳng định chắc chắn.

Dù vậy, những người có bệnh tim mạch hay huyết áp cao nên ở trong nhà và uống thuốc đều đặn. Với người khỏe mạnh, nếu có cảm giác hơi mệt thì cũng không đáng lo ngại