Bà cụ với gần 60 năm bán xôi Bắc tại góc phố Sài Gòn

Năm 1954, bà Nguyễn Thị Kiệm cùng chồng ẵm đứa con chưa đầy 6 tháng tuổi từ Thanh Hóa vào Sài Gòn lập nghiệp.  Bỡ ngỡ nơi đất khách, vốn liếng duy nhất để làm ăn của bà kinh nghiệm nấu xôi Bắc “chuẩn hương vị”. Bà bắt đầu nấu xôi đem bán tại ngã tư Pasteur – Lê Thánh Tôn. Ngày ấy, người ta ăn vì tò mò, lạ miệng. Giờ vị xôi Bắc và hình ảnh của bà là một phần cuộc sống thường ngày của Sài Gòn.

Hỏi sao bà không dời đi đâu khác, bà từ tốn trả lời: “Thấm thía cái cảnh xa quê rồi. Không muốn đi đâu cả, dù là đi một đoạn ngắn, thay đổi chút xíu cũng thấy như mình lênh đênh. Ngồi đâu quen đó. An cư lạc nghiệp. Ngồi đây cũng không ai nỡ làm phiền. Khách quen rồi, đi chỗ khác họ tìm không ra”.

Bà hiện đang sống trên đường Lê Văn Sỹ, Q.3, nhưng mỗi ngày bà vẫn quang gánh sang đây. Từ 2 giờ sáng bà đã thức đậy đãi đậu, nấu xôi. Bà dọn hàng từ rất sớm để gói xôi của mình kịp theo chân những vị khách quen đến công sở. Đôi quang gánh mấy chục năm nay, quanh đi quẩn lại cũng chỉ có: xôi đậu xanh, xôi ngô và xôi đậu phộng… ấy thế vẫn cứ nườm nượp người ghé lại thưởng thức xôi vị đất Bắc ngọt bùi.

Chạy xe từ Tân Bình  lên để thưởng thức món xôi của cụ Kiệm, chị Ngọc Liễu vồn vã: “Lúc đầu cũng lạ lạ miệng nhưng càng ăn càng mê cái hương vị ấy. Rất hiếm khi mới lên được bên này nên chị cứ phải ăn đến 2-3 gói mới đã cơn thèm. Mỗi lần lên đây thấy cụ còn còn bán là mừng”.

Một phần lí do khiến khách ưng bụng có lẽ vì cụ vẫn gói xôi trong lá chuối, xôi thơm mùi lá mới vị càng ngon hơn, lại an toàn, không hóa chất.

Bà đã mang hương vị xôi Bắc vào Sài Gòn này tới nay đã hơn nửa thế kỷ. Ngày ấy trên vai bà một đầu quang gánh là xôi, một đầu đứa con hơn 6 tháng ngỡ ngàng nhìn đường phố. Đến nay tay bà đã run và lưng bà đã còng đi nhiều.

Ngồi bên góc phố, mọi sự Sài Gòn diễn ra trước mắt bà như một cuốn phim. Quá khứ với đoạn đen trắng, giờ là hiện đại, màu sắc và ồn ào. Cuốn phim ấy đã dài hơn hai phần ba thế kỷ.

Bà kể: “Những hàng cây này đã thay đi đổi lại dăm ba lần rồi. Chỗ tôi ngồi đợt ấy là một cái cây dương, nhưng giờ nó không còn nữa…” Những cái tên cơ quan hành chính cũng lần lượt đi qua trước mắt bà: Hồi trước bà quẩy gánh dạo quanh là tòa Bưu chính (nay là UBND thành phố),  phủ Gia Long (nay là Dinh Độc Lập),…

Những tòa nhà Sài Gòn cao nhất khoảng 2-3 tầng, bây giờ đã “vun vút lên cao quá”. Con người Sài cũng thay đổi: “Hồi trước, người ta thưởng thức xôi của tôi từ từ và trân trọng lắm. Vừa mua, vừa ăn và vừa nói chuyện, nghe mà nó ngọt. Giờ thì ít cái cảnh đó chú ơi, mua rồi chạy, không kịp hỏi con ở đâu, về đâu!”

Giá gói xôi ngày ấy là 2 hào, giờ đã là 10 ngàn đồng. Mắt bà rưng rưng khi nhớ về cái độ miền Nam hoàn toàn giải phóng, nhiều người miền Bắc cũng  vào đất Sài Gòn lập nghiệp: “Hồi ấy có nhiều người Bắc mình vào đây sinh sống lắm. Thấy xôi tôi bán ở đây họ mừng lắm, mua ăn miết. Sau này họ chuyển dần qua chỗ này chỗ nọ nên cũng ít thấy. Có những người ở tận Chợ Lớn, Thủ Đức, Bình Chánh… cũng kêu con cái họ đến mua xôi của tôi cho bằng được”.

Rồi bà cố nhớ về một người khách quen: “Có ông bà Hảo, khi qua Chợ Lớn lâu lâu vẫn ghé lên. Rồi đứa con nhỏ nhỏ đạp xe lên mua. Rồi nó đi xe máy. Rồi tới đứa cháu…  Mà cả năm nay không lên nữa. Không biết ổng bả còn hay mất”.

Gần 60 năm qua, ngày mưa hay nắng bà vẫn ở đây. Đó không còn là chuyện mưu sinh nữa, đó đã thuộc về điều như bà nói: sợ cái đổi thay, lênh đênh, mất mát ...