4 câu nói sai lầm khi dạy con về tiền
“Lần khác mẹ sẽ mua cho”, “con chưa đủ tuổi để mua cái này”, “nhà mình hết tiền rồi, con có biết bố mẹ kiếm tiền vất vả khổ sở thế nào không”... là những câu nói sai lầm phổ biến của cha mẹ Việt khi dạy con về tiền.
“Lần khác bố/ mẹ sẽ mua cho”
Trong một buổi tọa đàm Dạy con về tài chính, các em học sinh tiểu học khi được hỏi “Bố mẹ thường nói gì khi từ chối con mua món đồ gì đó” đều trả lời rằng: “Bố/ mẹ con nói lần khác mẹ sẽ mua cho.” Nhưng khi phóng viên tiếp tục hỏi “Mẹ có nói lần khác là lần nào không” thì các bé đều lắc đầu.
Dễ dàng thấy rằng “Lần khác mẹ sẽ mua” là câu trả lời phổ biến của nhiều phụ huynh khi không đồng ý mua cho con một món đồ nào đó. Ths Trần Thị Ái Liên cho rằng đó là kế hoãn binh không lý do của người lớn, đưa ra kế hoạch nhưng không thực hiện, không nói rõ ngày nào tháng nào, làm sao để đạt được mục tiêu đó. “Điều này sẽ khiến trẻ quen với việc chung chung mơ hồ, không chuẩn xác. Thay vì hứa hẹn suông, bố mẹ nên có kế hoạch cụ thể: bao giờ sẽ mua, cần bao nhiêu tiền để mua nó, để mua được cần thu xếp tài chính như thế nào, con có thể tham gia ra sao...
Ảnh minh họa.
“Nhà mình không có tiền”
“Không có tiền” có thể là lý do thực sự để bố mẹ từ chối mua một món đồ cần thiết, nhưng cũng có thể là cách nói nhanh chóng, “cho qua chuyện”, để con không kì kèo đòi một thứ mà bố mẹ cho rằng chưa cần thiết phải mua.
Trả lời thường xuyên như vậy với con sẽ khiến con suy nghĩ rằng: Không có tiền thì từ bỏ kế hoạch, không được thì bỏ cuộc. Theo Ths Trần Thị Ái Liên, nếu đó là món đồ cần thiết của gia đình, cha mẹ nên trao đổi với con rằng: “hiện tại nhà mình chưa có tiền nên chưa mua được, nhưng nhà mình sẽ tiết kiệm để mua vào tháng 11 tới/ đầu năm tới... Để được như vậy, mình sẽ làm như thế này...., con thấy sao?”
“Con còn nhỏ, chưa đủ tuổi để dùng cái này!”
Con còn nhỏ, chưa đủ tuổi để mua chiếc xe đạp này, bộ truyện kia... là một câu trả lời quen thuộc của bố mẹ khi giải thích việc không mua món đồ nào đó. Cách nói này sẽ khiến con cảm thấy rằng “còn nhỏ sao mà khổ, mình mong lớn nhanh, mong đủ tuổi để làm cái này cái kia...”
“Tương tự như vậy với nhiều tình huống trong cuộc sống, nếu cha mẹ thường xuyên giao tiếp với con theo cách “con còn nhỏ chưa được...” “con phải lớn, con mới...” sẽ vô tình làm con đánh mất tuổi thơ!” – Ths Trần Thị Ái Liên nhận định.
“Con có biết bố mẹ kiếm tiền vất vả, khổ sở thế nào không?!”
Một số bố mẹ than thở như vậy khi con xin tiền hoặc bày tỏ mong muốn có áo quần hay đồ dùng mới.
Theo Ths Trần Thị Ái Liên, cha mẹ cần để con hiểu rằng cha mẹ nỗ lực và vất vả để kiếm tiền, từ đó con trân trọng đồng tiền mà cha mẹ làm ra, trân quý những thứ con có. Tuy nhiên, việc thường xuyên than thở và thể hiện cảm xúc tiêu cực như trên sẽ khiến con cảm thấy kiếm tiền là điều vô cùng khó khăn, mệt mỏi, có thái độ tiêu cực với việc kiếm tiền sau này.
|
Cần trao đổi, giải thích cụ thể với con, cùng con đưa ra các quyết định về tài chính Cha mẹ cần cho con tham gia vào việc trao đổi kế hoạch chi tiêu, mua bán đồ dùng hàng ngày cũng như các món đồ lớn trong gia đình. Điều này sẽ giúp con hiểu các khái niệm về tiền, cách chi tiêu hợp lý, đồng thời có thêm cơ hội để gắn bó với con. Hãy cùng con cân nhắc lý do, hậu quả khi quyết định “mua cái này”, “không mua cái kia” thay vì trả lời qua loa. Việc bố mẹ giải thích cặn kẽ, tranh luận cùng nhau… sẽ hình thành cho con kỹ năng đưa ra quyết định tài chính, cân nhắc giá trị hàng hóa và phát triển trí tuệ cảm xúc. |