Xóm Giá - phố ẩm thực chay cứ đến tháng 7 là tối nào cũng đông như "trảy hội" ở Sài Gòn

Trước năm 1975, Sài Gòn có nhiều xóm nghề như xóm củi, xóm chiếu, xóm than, xóm dầu… Mỗi xóm lại bán một mặt hàng đặc trưng. Trong đó, hẻm 702 (nay thuộc quận 11) được gọi là xóm Giá vì người dân trong con hẻm này hầu hết đều mưu sinh với nghề làm giá đỗ, cung cấp cho cả Sài Gòn. 

Tuy nhiên, sau năm 1975 do điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều người phá sản, trở nên nghèo túng không thể sống với nghề. Vài năm sau đó, một người dân trong hẻm mới mở thử quán ăn chay và dần dà được đông đảo thực khách kéo đến. Từ đó, nhiều hộ khác cũng chuyển sang nghề bán đồ chay. Lâu dần thành quen, ngày nay, nhắc đến xóm Giá, người ta sẽ nghĩ ngay đến đồ chay. 

Các quán với thiết kế bình dân.

Các quán trong xóm bán nhiều món như  các món quen thuộc như hủ tiếu, mì xào, bò kho chay, bún riêu chay... với hương vị đậm đà. Tuy nhiên, món chủ lực mà quán nào cũng có vẫn là hủ tiếu chay. Vì lẽ đó, có người còn gọi hẻm 702 là xóm hủ tiếu chay. 

Những năm xóm Giá hưng thịnh (khoảng từ năm 1977 – 1990) đi mấy mét là thấy hủ tiếu chay. Con hẻm chỉ dài chừng trăm mét mà đã có tới 16 quán hủ tiếu chay. Vào quán nào cũng nghe giới thiệu về sợi hủ tiếu chay được chế biến bởi một công thức riêng biệt. Các loại hủ tiếu ở đây vô cùng đa dạng, như thể hủ tiếu mặn ra sao thì chay có như thế với đủ hủ tiếu xào, hủ tiếu hải sản, hủ tiếu dê, hủ tiếu bò kho.

Nhưng thực đơn món thì rất phong phú.

Nhưng mỗi quán lại có cách chế biến hủ tiếu chay riêng. Ngoài ra còn có hủ tiếu bò kho, hủ tiếu dê.

Tô hủ tiếu dê có giá 20 ngàn với nhiều rau thơm, tần ô và nấm nấu cho ra hương vị thịt dê.

Một tô hủ tiếu chay đặc trưng thường có một vắt hủ tiếu và mì, giá trụng, vài lát nhỏ đậu hũ chiên, chả, hoành thánh nhân đậu và khoai chiên, dăm lát cà rốt, củ cải, rau thơm, hành ngò. Nước lèo sóng sánh, thơm phức, đậm đà. Dù vậy, mỗi quán lại có công thức nấu riêng biệt, chỉ có ăn từng quán bạn mới có thể cảm nhận được.

Hiện nay, khu xóm Giá được thành phố cho treo hẳn bảng tên “phố ẩm thực chay” ngay lối vào. Xóm chay chỉ thực sự nhộn nhịp khi phố thị lên đèn thì các bếp mới đồng loạt đỏ lửa, mùi thức ăn thơm phức. Vào ngày thường, có khoảng 10 quán hoạt động thường xuyên tuy nhiên vào dịp rằm, Vu Lan thì đông đúc hơn rất nhiều.

Dù có nhiều địa điểm bán đồ chay ở Sài Gòn nhưng nơi đây thực sự được xem như thiên đường cho người thích món chay. Ngoài hủ tiếu chay thương hiệu, còn có mì xào, bò kho chay, bún riêu, bún bò, hủ tiếu dê, bò kho, gỏi cuốn, mì xào... Các món ở xóm đều được từng quán chế biến theo hương vị riêng nên thật khó để nhận xét độ ngon của từng món.

Nem rán chay có giá 6 ngàn/ cái.

Ngày xưa, thực khách xóm đa phần là học sinh, công nhân lao động, khách vãng lai nghèo, người đi chùa vì thế nên giá cả các món ở đây đều cực kỳ bình dân. Ngay nay, thực khách đủ thành phần nhưng mức vẫn bình dân trong khoảng từ 10 – 35 ngàn/món.

Ngoài các món chay còn có bánh chay như bánh bò.

Một điều thú vị  là các quán đều thỏa thuận “ngầm” với nhau để bán đồng giá. Chẳng hạn hư hủ tiếu ở đây đều đồng giá 15 ngàn/tô, hủ tiếu dê 20 ngàn/tô, gỏi cuốn 4 ngàn/cái. Các quán chỉ được bán đúng mức giá ấy hoặc có thể thấp hơn xíu thay vì tăng giá. Tính sơ sơ, mỗi tiệm đều bán ít nhất 10 món ăn. Có tiệm “sở trường” hủ tiếu dê, chỗ thì mì xào, quán lại đặc trưng nem rán, bún riêu…

Xóm đồ ăn chay chỉ thực sự nhộn nhịp về tối.

Không chỉ ăn no căng bụng với giá bình dân, thực khách còn an tâm về thực phẩm an toàn vì đây là nơi được chính quyền cho lập phố ẩm thực chay. Theo đó các quán ở đây đều được cấp giấy phép kinh doanh, người đứng bếp đều phải đi khám sức khỏe định kì để đảm bảo an toàn thực phẩm.