Giấc mơ của người nghèo giữa những đô thị châu Á phồn hoa
Bước xuống con đường bê tông nằm giữa đường tàu và một dòng sông đầy rác thải, Asih Binti Arif bồng đứa con thơ trên tay. Bất chợt, hình ảnh phản chiếu về giấc mơ của cô bỗng trở nên tối đen.
5 năm trước, Arif và chồng rời khỏi hòn đảo nghèo khó Madura, Indonesia để tham gia đoàn di cư với hy vọng tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn ở thành phố Jakarta.
Ở các quốc gia phát triển, việc di cư từ vùng nông thôn đến thành phố đã trở thành con đường mang theo hy vọng của người nghèo. Tuy nhiên, hy vọng đó ngày càng khó trở thành sự thật đối với Arif và hàng triệu người khác ở châu Á, nơi sự chênh lệch giàu nghèo đang ngày càng lớn hơn, nhất là tại các thành phố đông đúc.
Một nhóm người sống chung trong một căn phòng ăn cơm cùng nhau sau một ngày làm việc vất vả ở Mumbai, Ấn Độ. Ảnh: AP
Từ Ấn Độ đến Indonesia, Myanmar và Philippines, các đô thị phồn hoa đã trở thành nơi phản ánh rõ ràng nhất sự tương phản giữa túng quẫn và giàu có.
Xu hướng này có thể trở nên tồi tệ hơn khi khoảng cách giữa những người giàu có nhất và những người đang nỗ lực tìm cách thoát nghèo ngày càng lớn. Trong khi người giàu thu về ngày càng nhiều tài sản thì người nghèo và tầng lớp trung lưu lại có một cuộc sống khốn đốn. Các nhà nghiên cứu cho biết, điều đó sẽ kéo theo các hệ lụy như: sức khỏe xuống dốc, giáo dục kém hơn, gia đình tan vỡ, tội phạm và sự bất ổn xã hội.
Thông số đo lường sự bất bình đẳng ở Indonesia đã tăng từ 30,8 vào năm 1999 lên 41,3 vào năm 2013, theo thang đánh giá từ 0 đến 100, với điểm 0 nghĩa là mọi người có tài sản bằng nhau và 100 nghĩa là một người sở hữu tất cả tài sản. Con số này tăng mạnh như vậy phản ánh việc tài sản đang tập trung vào tay thiểu số, điều đang xảy ra ở Ấn Độ, Trung Quốc và nhiều nơi khác.
Một khu nhà xập xệ được chia thành từng căn hộ nhỏ giá rẻ để cho thuê ở Mumbai, Ấn Độ. Phía đằng sau là những tòa nhà cao tầng mới xây khang trang. Ảnh: AP
Trở lại bối cảnh nơi có những tòa tháp văn phòng hào nhoáng và khách sạn sang trọng ở Jakarta, gia đình Arif đang sống tại khu ổ chuột Tanah Abang. Họ thu nhặt các vỏ chai, hộp bìa cứng và quần áo cũ từ phế liệu để kiếm sống.
"Tôi thậm chí còn không thể tưởng tượng hoặc mơ về cuộc sống đó. Khoảng cách ấy quá lớn. Họ ở trên trời, còn chúng tôi ở dưới mặt đất", Arif nói trong tiếng ầm ầm khi một đoàn tàu vụt qua.
Cuộc sống tại một khu ổ chuột gần khu kinh doanh trung tâm sầm uất ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Trong vài thập kỷ qua, sức mạnh của công nghiệp hóa đã giúp cho hàng trăm triệu người thoát ra khỏi cảnh nghèo đói cùng cực. Vào năm 1981, gần 1,7 tỷ người châu Á sống với dưới 1.25 USD mỗi ngày. Ngày nay, con số này là khoảng 700 triệu.
Khoảng 80% trong số 3,6 tỉ người ở các quốc gia phát triển vẫn sống với dưới 5 USD (hơn 100 nghìn đồng) một ngày, nhiều người sống nhờ vào các công việc lao động chân tay theo ngày, nhặt phế liệu hoặc xoay xở bằng những cách khác để duy trì cuộc sống nghèo khó. Thậm chí cả những người di cư đến các thành phố lớn được nhiều năm cũng cảm thấy bị mắc kẹt trong tầng lớp nghèo khổ mãi mãi.
Bé gái nằm nghỉ trên một chiếc bàn ở khu ổ chuột gần khu kinh doanh trung tâm ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Cùng lúc đó, số tỷ phú và triệu phú cũng xuất hiện nhiều hơn, tạo ra tầng lớp siêu giàu châu Á, vốn thường gặp ở những thành phố lớn như Paris và New York.
Những người siêu giàu này sở hữu máy bay riêng, với một đội ngũ phục vụ, sống trong thế giới của những thương hiệu đắt đỏ như Cartier, Louis Vuitton, con cái thì đều được đi học nước ngoài... Một số trong đó làm giàu từ những ngành công nghiệp như thương mại trực tuyến hay nhờ sự bùng nổ bất động sản. Nhưng hầu hết những người giàu nhất châu Á là được thừa kế tài sản của gia đình.
Một số trong giới siêu giàu ở Indonesia nổi tiếng với việc thích phô trương sự giàu sang bằng cách lái những chiếc xe thể thao xuống phố hoặc nằm dài hưởng thụ trong chiếc Roll-Royces đắt tiền.
Những đứa trẻ chơi đùa tại một khu ổ chuột ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Amanda Subagio, 37 tuổi, có cha là người sáng lập nên một đế chế viễn thông và truyền hình vệ tinh, cho hay sự phô trương tài sản của người giàu mới nổi đang làm cho sâu sắc thêm sự bất mãn của những người nghèo ở Indonesia.
"Ít nhất bạn nên ý thức được người khác đang phải sống thế nào ở đất nước này", cô nói.
"Người khác" ở đây chính là những người như Arif, hay người thu nhặt phế liệu ở khu ổ chuột của Jakarta hoặc người hàng xóm của cô, Samia Dewi Baturara.
Baturara rời khỏi hòn đảo Sumatra một mình vào năm ngoái để cố gắng kiếm tiền nuôi 2 đứa con mà cô để lại cho bà ngoại trông nom. Cô cho hay mình kiếm được quá ít tiền nên không thể mang con lên thành phố. Cô phải làm việc quần quật, không dám tiêu pha lãng phí để có đủ tiền thuê căn hộ rẻ nhất. Tuy nhiên, không giống như Arif, cô vẫn cho phép mình được mơ.
Khi Baturana bán cà phê rong ở khu vực đối diện khách sạn sang trọng Shangri-La, cô thường chụp ảnh mình như một vị khách bên trong thế giới phồn hoa ấy.
"Tôi tưởng tượng rằng mình có thể đến khách sạn và xem phòng. Hầu như ngày nào tôi cũng tưởng tượng mình có thể ngủ ở đó như thế nào", cô vừa kể vừa chìm đắm trong giấc mơ của mình.
Ở các quốc gia phát triển, việc di cư từ vùng nông thôn đến thành phố đã trở thành con đường mang theo hy vọng của người nghèo. Tuy nhiên, hy vọng đó ngày càng khó trở thành sự thật đối với Arif và hàng triệu người khác ở châu Á, nơi sự chênh lệch giàu nghèo đang ngày càng lớn hơn, nhất là tại các thành phố đông đúc.
Một nhóm người sống chung trong một căn phòng ăn cơm cùng nhau sau một ngày làm việc vất vả ở Mumbai, Ấn Độ. Ảnh: AP
Từ Ấn Độ đến Indonesia, Myanmar và Philippines, các đô thị phồn hoa đã trở thành nơi phản ánh rõ ràng nhất sự tương phản giữa túng quẫn và giàu có.
Xu hướng này có thể trở nên tồi tệ hơn khi khoảng cách giữa những người giàu có nhất và những người đang nỗ lực tìm cách thoát nghèo ngày càng lớn. Trong khi người giàu thu về ngày càng nhiều tài sản thì người nghèo và tầng lớp trung lưu lại có một cuộc sống khốn đốn. Các nhà nghiên cứu cho biết, điều đó sẽ kéo theo các hệ lụy như: sức khỏe xuống dốc, giáo dục kém hơn, gia đình tan vỡ, tội phạm và sự bất ổn xã hội.
Thông số đo lường sự bất bình đẳng ở Indonesia đã tăng từ 30,8 vào năm 1999 lên 41,3 vào năm 2013, theo thang đánh giá từ 0 đến 100, với điểm 0 nghĩa là mọi người có tài sản bằng nhau và 100 nghĩa là một người sở hữu tất cả tài sản. Con số này tăng mạnh như vậy phản ánh việc tài sản đang tập trung vào tay thiểu số, điều đang xảy ra ở Ấn Độ, Trung Quốc và nhiều nơi khác.
Một khu nhà xập xệ được chia thành từng căn hộ nhỏ giá rẻ để cho thuê ở Mumbai, Ấn Độ. Phía đằng sau là những tòa nhà cao tầng mới xây khang trang. Ảnh: AP
Trở lại bối cảnh nơi có những tòa tháp văn phòng hào nhoáng và khách sạn sang trọng ở Jakarta, gia đình Arif đang sống tại khu ổ chuột Tanah Abang. Họ thu nhặt các vỏ chai, hộp bìa cứng và quần áo cũ từ phế liệu để kiếm sống.
"Tôi thậm chí còn không thể tưởng tượng hoặc mơ về cuộc sống đó. Khoảng cách ấy quá lớn. Họ ở trên trời, còn chúng tôi ở dưới mặt đất", Arif nói trong tiếng ầm ầm khi một đoàn tàu vụt qua.
Cuộc sống tại một khu ổ chuột gần khu kinh doanh trung tâm sầm uất ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Trong vài thập kỷ qua, sức mạnh của công nghiệp hóa đã giúp cho hàng trăm triệu người thoát ra khỏi cảnh nghèo đói cùng cực. Vào năm 1981, gần 1,7 tỷ người châu Á sống với dưới 1.25 USD mỗi ngày. Ngày nay, con số này là khoảng 700 triệu.
Khoảng 80% trong số 3,6 tỉ người ở các quốc gia phát triển vẫn sống với dưới 5 USD (hơn 100 nghìn đồng) một ngày, nhiều người sống nhờ vào các công việc lao động chân tay theo ngày, nhặt phế liệu hoặc xoay xở bằng những cách khác để duy trì cuộc sống nghèo khó. Thậm chí cả những người di cư đến các thành phố lớn được nhiều năm cũng cảm thấy bị mắc kẹt trong tầng lớp nghèo khổ mãi mãi.
Bé gái nằm nghỉ trên một chiếc bàn ở khu ổ chuột gần khu kinh doanh trung tâm ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Cùng lúc đó, số tỷ phú và triệu phú cũng xuất hiện nhiều hơn, tạo ra tầng lớp siêu giàu châu Á, vốn thường gặp ở những thành phố lớn như Paris và New York.
Những người siêu giàu này sở hữu máy bay riêng, với một đội ngũ phục vụ, sống trong thế giới của những thương hiệu đắt đỏ như Cartier, Louis Vuitton, con cái thì đều được đi học nước ngoài... Một số trong đó làm giàu từ những ngành công nghiệp như thương mại trực tuyến hay nhờ sự bùng nổ bất động sản. Nhưng hầu hết những người giàu nhất châu Á là được thừa kế tài sản của gia đình.
Một số trong giới siêu giàu ở Indonesia nổi tiếng với việc thích phô trương sự giàu sang bằng cách lái những chiếc xe thể thao xuống phố hoặc nằm dài hưởng thụ trong chiếc Roll-Royces đắt tiền.
Những đứa trẻ chơi đùa tại một khu ổ chuột ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AP
Amanda Subagio, 37 tuổi, có cha là người sáng lập nên một đế chế viễn thông và truyền hình vệ tinh, cho hay sự phô trương tài sản của người giàu mới nổi đang làm cho sâu sắc thêm sự bất mãn của những người nghèo ở Indonesia.
"Ít nhất bạn nên ý thức được người khác đang phải sống thế nào ở đất nước này", cô nói.
"Người khác" ở đây chính là những người như Arif, hay người thu nhặt phế liệu ở khu ổ chuột của Jakarta hoặc người hàng xóm của cô, Samia Dewi Baturara.
Baturara rời khỏi hòn đảo Sumatra một mình vào năm ngoái để cố gắng kiếm tiền nuôi 2 đứa con mà cô để lại cho bà ngoại trông nom. Cô cho hay mình kiếm được quá ít tiền nên không thể mang con lên thành phố. Cô phải làm việc quần quật, không dám tiêu pha lãng phí để có đủ tiền thuê căn hộ rẻ nhất. Tuy nhiên, không giống như Arif, cô vẫn cho phép mình được mơ.
Khi Baturana bán cà phê rong ở khu vực đối diện khách sạn sang trọng Shangri-La, cô thường chụp ảnh mình như một vị khách bên trong thế giới phồn hoa ấy.
"Tôi tưởng tượng rằng mình có thể đến khách sạn và xem phòng. Hầu như ngày nào tôi cũng tưởng tượng mình có thể ngủ ở đó như thế nào", cô vừa kể vừa chìm đắm trong giấc mơ của mình.
(Nguồn: AP)