Bắt đầu quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Tổng cục Thuế vừa ban hành công văn hướng dẫn quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) năm 2011. Việc quyết toán ra sao, ai thuộc trường hợp được miễn thuế TNCN 5 tháng cuối năm 2011?
Trao đổi với PV, bà Trịnh Thị Thu Thủy, trưởng phòng thuế TNCN - Cục Thuế TP.HCM, nói:
- Khác với năm 2010, các đơn vị hành chính sự nghiệp hưởng lương ngân sách nếu không phát sinh khấu trừ thì không phải nộp hồ sơ quyết toán. Việc quyết toán thuế TNCN năm 2011 được thực hiện đối với tất cả các tổ chức, cá nhân trả thu nhập không phân biệt có phát sinh khấu trừ hay không. Như vậy những đơn vị này cũng sẽ phải nộp quyết toán thuế TNCN. Đây chính là cơ sở quan trọng để cơ quan thuế nắm bắt đầy đủ nguồn thu nhập của người nộp thuế. Hạn chót nộp hồ sơ quyết toán là ngày 30/3/2012.
Nguyên tắc tính thu nhập là căn cứ vào thời điểm chi trả. Nghĩa là tất cả thu nhập mà người lao động được nhận trong năm 2011 phải kê khai quyết toán trong năm 2011. Một điểm đáng lưu ý là tiền ăn giữa ca mà tổ chức, cá nhân chi cho từng người lao động theo quy định (620.000 đồng/tháng) thì không tính vào thu nhập chịu thuế. Nếu vượt mức quy định thì phần vượt phải tính vào thu nhập chịu thuế.
Bà Trịnh Thị Thu Thủy.
Xác định số thuế TNCN phải nộp theo công thức nào, thưa bà?
- Lấy thu nhập tính thuế (sau khi đã giảm trừ cho bản thân, người phụ thuộc, đóng góp bảo hiểm) cả năm chia 12 tháng. Nếu thu nhập tính thuế dưới 5 triệu đồng/tháng thì được miễn thuế TNCN 5 tháng cuối năm.
Trường hợp thu nhập tính thuế bình quân hằng tháng lớn hơn 5 triệu đồng thì không được miễn thuế TNCN 5 tháng cuối năm.
Số thuế phải nộp = (thu nhập tính thuế bình quân tháng x thuế suất theo biểu thuế lũy tiến từng phần) x 12 tháng
Bà có thể khái quát quy trình làm một bộ hồ sơ hoàn thuế?
- Cách dễ nhất là tải phần mềm tại trang web http://hcmtax.gov.vn vào phần hỗ trợ kê khai hoặc lên trang Google gõ HTKK 3.1.0 tải phần mềm về máy.
Chọn tờ khai 09 KK/TNCN. Tại phần nhập tờ khai, người nộp thuế điền số liệu của mình vào các tờ khai. Sau khi điền đầy đủ số liệu, bấm nút ghi và in tờ khai. Lúc này ở trên góc bên phải của tờ khai đã có mã vạch theo đúng yêu cầu của cơ quan thuế. Lưu ý đây là phần mềm tính tự động, chỉ cần nhập các số liệu phần mềm sẽ tự tính toán số thuế phải nộp.
Một bộ hồ sơ hoàn thuế gồm có:
Tờ khai quyết toán thuế theo mẫu số 09/KK-TNCN, phụ lục 09A, 09C (nếu có đăng ký giảm trừ gia cảnh). Trường hợp được miễn thuế 5 tháng cuối năm phải điền thêm vào phụ lục số 25/MGT-TNCN ban hành kèm theo thông tư 154.
Ngoài ra phải nộp chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ; bản photo chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu (nếu là người nước ngoài), chứng từ chứng minh các khoản giảm trừ: đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học, các khoản bảo hiểm bắt buộc... hoặc xác nhận của cơ quan chi trả thu nhập về số tiền bảo hiểm đã khấu trừ. Nếu ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ quyết toán thuế thì phải có giấy ủy quyền.
Rút kinh nghiệm của các năm trước, theo bà, người nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN 2011 cần chú ý điều gì?
- Thông thường cuối tháng 3, lượng người đến nộp hồ sơ quyết toán thuế rất đông. Để tránh phải chờ đợi, đi lại nhiều lần, trước khi đến cơ quan thuế người nộp thuế tải phần mềm hỗ trợ kê khai và làm trước các thao tác như hướng dẫn ở trên, đồng thời chuẩn bị các giấy tờ cần thiết. Ngoài ra cũng nên tranh thủ nộp sớm để có thể kịp thời điều chỉnh cũng như bổ sung các giấy tờ cần thiết.
Các trường hợp thuộc diện được hoàn thuế, theo quy định sẽ không bị xử phạt nếu chậm nộp tờ khai quyết toán. Do vậy sau ngày 30/3 những cá nhân này vẫn có thể đến cơ quan thuế nộp hồ sơ.
Theo quy định, cá nhân được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc từ tháng có nghĩa vụ nuôi dưỡng nhưng phải đăng ký đúng thời gian theo quy định (30 ngày khi phát sinh người phụ thuộc). Nếu quá thời gian này thì chỉ được giảm trừ cho người phụ thuộc tính từ thời điểm đăng ký. Với trường hợp đăng ký người phụ thuộc lần đầu phải đăng ký trước ngày 28/2 của năm 2011 mới được tính giảm trừ cho năm 2011. Nếu đến khi quyết toán mới đăng ký sẽ chỉ được tính giảm trừ cho năm 2012.
Nợ thuế không được xuất cảnh
Đây cũng là một trong những biện pháp mà Cục Thuế TP.HCM sẽ đẩy mạnh áp dụng nhằm thu hồi các khoản nợ thuế, đặc biệt là nợ khó đòi. Việc này đã được áp dụng trong năm 2011. Đó là trường hợp của ông D.K.H, Chủ tịch HĐQT - đại diện pháp luật của Công ty xuất nhập khẩu T tại TP.HCM bị cơ quan thuế thông báo đến Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh yêu cầu đình chỉ việc xuất cảnh hồi tháng 6/2011. Lý do là không chấp hành nộp tiền thuế và tiền phạt nộp chậm, tổng cộng 9 tỉ đồng. Số tiền này liên quan đến thu nhập từ chuyển nhượng đất đai. Do công ty đang trong quá trình khiếu nại với cơ quan thuế về cách xác định số thuế này nên chưa nộp vào ngân sách nhà nước. Cũng với lý do tương tự, bà P.K.Đ, giám đốc - đại diện pháp luật của Công ty cổ phần KĐ (Q.10, TP.HCM), cũng không được xuất cảnh. Công ty này hiện đang còn 1,3 tỉ đồng tiền thuế chưa nộp do đang khiếu kiện quyết định thu tiền thuê đất của cơ quan thuế.
Theo báo cáo tổng kết năm 2011 của Cục Thuế TP.HCM, trong năm 2011 cơ quan thuế đã tăng cường công tác quản lý nợ và thực hiện cưỡng chế nợ thuế bằng nhiều hình thức, trong đó có hình thức dừng xuất cảnh, dừng làm thủ tục hải quan đối với 211 người, thu hồi được 6.176 tỉ đồng. Cục Thuế TP cho rằng, biện pháp dừng xuất cảnh khi nợ thuế hỗ trợ rất nhiều trong công tác thu hồi nợ.
- Khác với năm 2010, các đơn vị hành chính sự nghiệp hưởng lương ngân sách nếu không phát sinh khấu trừ thì không phải nộp hồ sơ quyết toán. Việc quyết toán thuế TNCN năm 2011 được thực hiện đối với tất cả các tổ chức, cá nhân trả thu nhập không phân biệt có phát sinh khấu trừ hay không. Như vậy những đơn vị này cũng sẽ phải nộp quyết toán thuế TNCN. Đây chính là cơ sở quan trọng để cơ quan thuế nắm bắt đầy đủ nguồn thu nhập của người nộp thuế. Hạn chót nộp hồ sơ quyết toán là ngày 30/3/2012.
Nguyên tắc tính thu nhập là căn cứ vào thời điểm chi trả. Nghĩa là tất cả thu nhập mà người lao động được nhận trong năm 2011 phải kê khai quyết toán trong năm 2011. Một điểm đáng lưu ý là tiền ăn giữa ca mà tổ chức, cá nhân chi cho từng người lao động theo quy định (620.000 đồng/tháng) thì không tính vào thu nhập chịu thuế. Nếu vượt mức quy định thì phần vượt phải tính vào thu nhập chịu thuế.
Xác định số thuế TNCN phải nộp theo công thức nào, thưa bà?
- Lấy thu nhập tính thuế (sau khi đã giảm trừ cho bản thân, người phụ thuộc, đóng góp bảo hiểm) cả năm chia 12 tháng. Nếu thu nhập tính thuế dưới 5 triệu đồng/tháng thì được miễn thuế TNCN 5 tháng cuối năm.
Số thuế phải nộp = (thu nhập tính thuế bình quân tháng x thuế suất theo biểu thuế lũy tiến từng phần) x 12 tháng
Bà có thể khái quát quy trình làm một bộ hồ sơ hoàn thuế?
- Cách dễ nhất là tải phần mềm tại trang web http://hcmtax.gov.vn vào phần hỗ trợ kê khai hoặc lên trang Google gõ HTKK 3.1.0 tải phần mềm về máy.
Chọn tờ khai 09 KK/TNCN. Tại phần nhập tờ khai, người nộp thuế điền số liệu của mình vào các tờ khai. Sau khi điền đầy đủ số liệu, bấm nút ghi và in tờ khai. Lúc này ở trên góc bên phải của tờ khai đã có mã vạch theo đúng yêu cầu của cơ quan thuế. Lưu ý đây là phần mềm tính tự động, chỉ cần nhập các số liệu phần mềm sẽ tự tính toán số thuế phải nộp.
Một bộ hồ sơ hoàn thuế gồm có:
Tờ khai quyết toán thuế theo mẫu số 09/KK-TNCN, phụ lục 09A, 09C (nếu có đăng ký giảm trừ gia cảnh). Trường hợp được miễn thuế 5 tháng cuối năm phải điền thêm vào phụ lục số 25/MGT-TNCN ban hành kèm theo thông tư 154.
Ngoài ra phải nộp chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ; bản photo chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu (nếu là người nước ngoài), chứng từ chứng minh các khoản giảm trừ: đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học, các khoản bảo hiểm bắt buộc... hoặc xác nhận của cơ quan chi trả thu nhập về số tiền bảo hiểm đã khấu trừ. Nếu ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ quyết toán thuế thì phải có giấy ủy quyền.
Rút kinh nghiệm của các năm trước, theo bà, người nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN 2011 cần chú ý điều gì?
- Thông thường cuối tháng 3, lượng người đến nộp hồ sơ quyết toán thuế rất đông. Để tránh phải chờ đợi, đi lại nhiều lần, trước khi đến cơ quan thuế người nộp thuế tải phần mềm hỗ trợ kê khai và làm trước các thao tác như hướng dẫn ở trên, đồng thời chuẩn bị các giấy tờ cần thiết. Ngoài ra cũng nên tranh thủ nộp sớm để có thể kịp thời điều chỉnh cũng như bổ sung các giấy tờ cần thiết.
Các trường hợp thuộc diện được hoàn thuế, theo quy định sẽ không bị xử phạt nếu chậm nộp tờ khai quyết toán. Do vậy sau ngày 30/3 những cá nhân này vẫn có thể đến cơ quan thuế nộp hồ sơ.
Theo quy định, cá nhân được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc từ tháng có nghĩa vụ nuôi dưỡng nhưng phải đăng ký đúng thời gian theo quy định (30 ngày khi phát sinh người phụ thuộc). Nếu quá thời gian này thì chỉ được giảm trừ cho người phụ thuộc tính từ thời điểm đăng ký. Với trường hợp đăng ký người phụ thuộc lần đầu phải đăng ký trước ngày 28/2 của năm 2011 mới được tính giảm trừ cho năm 2011. Nếu đến khi quyết toán mới đăng ký sẽ chỉ được tính giảm trừ cho năm 2012.
Nợ thuế không được xuất cảnh
Đây cũng là một trong những biện pháp mà Cục Thuế TP.HCM sẽ đẩy mạnh áp dụng nhằm thu hồi các khoản nợ thuế, đặc biệt là nợ khó đòi. Việc này đã được áp dụng trong năm 2011. Đó là trường hợp của ông D.K.H, Chủ tịch HĐQT - đại diện pháp luật của Công ty xuất nhập khẩu T tại TP.HCM bị cơ quan thuế thông báo đến Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh yêu cầu đình chỉ việc xuất cảnh hồi tháng 6/2011. Lý do là không chấp hành nộp tiền thuế và tiền phạt nộp chậm, tổng cộng 9 tỉ đồng. Số tiền này liên quan đến thu nhập từ chuyển nhượng đất đai. Do công ty đang trong quá trình khiếu nại với cơ quan thuế về cách xác định số thuế này nên chưa nộp vào ngân sách nhà nước. Cũng với lý do tương tự, bà P.K.Đ, giám đốc - đại diện pháp luật của Công ty cổ phần KĐ (Q.10, TP.HCM), cũng không được xuất cảnh. Công ty này hiện đang còn 1,3 tỉ đồng tiền thuế chưa nộp do đang khiếu kiện quyết định thu tiền thuê đất của cơ quan thuế.
Theo báo cáo tổng kết năm 2011 của Cục Thuế TP.HCM, trong năm 2011 cơ quan thuế đã tăng cường công tác quản lý nợ và thực hiện cưỡng chế nợ thuế bằng nhiều hình thức, trong đó có hình thức dừng xuất cảnh, dừng làm thủ tục hải quan đối với 211 người, thu hồi được 6.176 tỉ đồng. Cục Thuế TP cho rằng, biện pháp dừng xuất cảnh khi nợ thuế hỗ trợ rất nhiều trong công tác thu hồi nợ.
|
Nơi nộp hồ sơ hoàn thuế |