Từ bệnh viêm da: Nấm mốc trong gạo gây ngộ độc gan
Thêm một lần nữa, các chuyên gia đầu ngành của BV Bạch Mai… khẳng định: Hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân (bệnh lạ) là do nấm mốc từ gạo ủ.
Nhiễm bệnh do tập quán lạc hậu
Kết quả này được thống nhất tại buổi hội chẩn trực tuyến của BV Bạch Mai với 8 bệnh viện vệ tinh của BV Bạch Mai và BVĐK tỉnh Quảng Ngãi về hội chứng này.
Thông tin từ điểm cầu Quảng Ngãi về bệnh án của 2 bệnh nhân nhập viện tại BVĐK Quảng Ngãi cho thấy, 2 bệnh nhân là cặp vợ chồng người H’rê. Qua khám lâm sàng, cả 2 bệnh nhân đều có biểu hiện bệnh giống nhau: Da vùng quanh móng tay, móng chân dày, bong vảy; da vùng rìa bàn tay, bàn chân và kẽ các ngón chân dày sừng, thâm đen, không ngứa, không đau, ở 2 gan bàn chân, tay, lòng bàn tay, chân cũng thâm đen, dày sừng. Hai vợ chồng cùng mắc bệnh trong gia đình có 5 người và đều ăn gạo từ lúa ủ.
Chẩn đoán xác định, cả 2 bệnh nhân đều mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân mức độ nhẹ. Sau 2 tuần điều trị theo phác đồ chuẩn của Bộ Y tế, bệnh nhân ăn uống tốt, các sinh hoạt khác bình thường... Sau thời gian điều trị tích cực, 2 bệnh nhân xin xuất viện.
BS Đặng Thị Phượng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, trong 14 bệnh nhân mắc hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân được ghi nhận tại trung tâm có 3 trường hợp theo dõi tại Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ, các trường hợp còn lại được chuyển viện lên BVĐK tỉnh Quảng Ngãi. Thời gian điều trị trung bình là 23 ngày.
Trong 14 ca mắc từ đầu năm đến nay ghi nhận có 6 ca tái phát từ năm 2012. Qua khảo sát tập quán, thói quen và lối sống, nhiều hộ dân trong vùng vẫn dùng gạo từ lúa ủ hoặc gạo để quá lâu, sinh nấm mốc.
Xuất hiện “tháng” của căn bệnh
PGS.TS Phạm Duệ - Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai), người đã bốn lần trực tiếp cùng đoàn công tác của Bộ Y tế và BV Bạch Mai vào khảo sát, điều tra tại Quảng Ngãi đưa ra nhận định: Qua thống kê, cứ từ tháng 2 đến tháng 4 hằng năm, tỷ lệ “bệnh lạ” tăng. Bước đầu có thể thấy “bệnh lạ” có liên quan đến yếu tố thời tiết nóng ẩm.
“Các ca bệnh mắc viêm gan và tử vong của năm 2012 của huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi, qua sinh thiết và tử thiết đều thấy chủ yếu là do nhiễm độc. Yếu tố nguy cơ có thể do gạo, ngũ cốc của bà con dân tộc bị nhiễm nấm mốc”- PGS.TS Phạm Duệ cho biết.
Cũng theo PGS.TS Phạm Duệ, ghi nhận qua các chuyến thực địa của các chuyên gia cho thấy, bà con dân tộc của huyện Ba Tơ thường ăn gạo lúa ủ bị nấm mốc, khoảng 20% các mẫu gạo và ngũ cốc của bà con bị nhiễm nấm aspergillus, loại nấm sản sinh ra aflatoxin, độc tố có thể gây độc cho gan và làm tổn thương da. Do vậy, tại thời điểm này, khi chưa định được thêm các nguyên nhân khác thì nên phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nhiều bệnh nhân bị bệnh trong năm trước có tình trạng suy dinh dưỡng nặng, thiếu các vi chất… do vậy sẽ có nguy cơ mắc thêm các nhiễm trùng cơ hội trên nền da bị dày sừng.
GS.TS Ngô Quý Châu, Phó Giám đốc BV Bạch Mai và các nhà khoa học thống nhất cần tiếp tục theo dõi sát tình hình hội chứng viêm da dày sừng ở Quảng Ngãi. Tiếp tục tuyên truyền cho bà con khi thu hoạch cần phải phơi khô lúa trước khi bảo quản để tránh bị nấm mốc. Không ăn gạo ủ, các loại ngũ cốc (ngô, khoai, sắn…) bị nấm mốc. Không uống rượu chế biến từ ngũ cốc bị nhiễm nấm mốc. Cần tiếp tục theo dõi những ca mắc đã được điều trị khỏi theo phác đồ từ những năm trước, phát hiện và điều trị kịp thời nếu bệnh tái phát.
