Những người dễ nhiễm cúm A/H1N1
Phụ nữ mang thai, những người bị tiểu đường, tim mạch... có nguy cơ dễ lây nhiễm cúm A(H1N1) hơn những người bình thường. Vậy, ứng phó như thế nào?
Hen suyễn
Đặc trưng của bệnh: Khi những người mắc hen bị nhiễm bệnh, đường thở của họ sẽ bị kích thích, các cơ ở khí quản sẽ bị co thắt lại, khiến cho đường thở trở nên hẹp và đôi khi các chất nhầy hay đờm dãi được tạo ra sẽ chiếm cứ nốt phần còn lại của khí quản, gây ra khó thở.
Nguy cơ: Những người kiểm soát tốt được cơn hen sẽ có nguy cơ thấp hơn. Những người dùng thuốc dạng xịt nhiều năm sẽ có nguy cơ cao nhiễm vi rút H1N1 và những viêm nhiễm cơ hội theo sau đó. Khí quản của những người bị hen sẽ ẩm ướt hơn bình thường, môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, vi rút “trú chân”.
Kể từ đại dịch cúm lần trước, chúng ta đều biết rằng những viêm nhiễm cơ hội như viêm phổi mới là thủ phạm gây tử vong chứ không phải là bản thân vi rút cúm A/H1N1.
Ứng phó: Dùng thuốc nhóm steroid thường xuyên. Đôi khi, do thấy khỏe khoắn mà quên dùng thuốc. Đây là 1 sai lầm vì chúng sẽ làm các chất dịch trong đường thở tăng lên.
Những người bị hen, trẻ nhỏ... đều thuộc nhóm có nguy cơ cao nhiễm và tử vong do H1N1
Tiểu đường, tim mạch và đột quỵ
Đặc trưng bệnh: Tất cả các bệnh trên đều ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn. Tiểu đường là loại bệnh mà lượng đường trong máu tăng quá cao do cơ thể không hấp thụ hết. Bệnh tim thường là do tình trạng xơ vữa động mạch, các mảng mỡ bám vào thành mạch khiến tim khó bơm máu và cuối cùng là không thể hoạt động được. Đột quỵ xảy ra khi 1 cục máu đông di chuyển tới não và bị kẹt lại ở một động mạch nhỏ hẹp nào đó.
Nguy cơ: Bệnh cúm làm tăng huyết áp và vì thế sẽ làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hay đột quỵ so với những người khác. Nếu bệnh tiểu đường không được kiểm soát, đường trong máu cao sẽ tạo môi trường cho vi khuẩn tấn công, làm nguy cơ bội nhiễm thêm các khuẩn mới tăng cao, khiến hệ miễn dịch thêm suy yếu.
Ứng phó: Đặc biệt cẩn thận với các bội nhiễm như ho có đờm. Điều quan trọng là luôn “đặt” bệnh trong tầm kiểm soát và tiếp tục uống các loại thuốc vẫn dùng từ trước tới nay.
Mang thai
Nguy cơ: Quá trình thai kỳ tạo ra sự thay đổi lớn trong cơ thể, với lượng máu tăng lên và tuần hoàn cũng được đẩy nhanh, kéo theo đó là hoạt động của thận và tim cũng tăng. Trong khi đó, thai nhi lại cần rất nhiều dinh dưỡng từ cơ thể người mẹ.
Ứng phó: Không có bằng chứng nào cho thấy vi rút cúm có thể gây hại cho thai nhi cũng như dùng Tamiflu sẽ không tốt cho sự phát triển của thai nhi. Nhưng trong quá trình mang thai, các loại thuốc chỉ được sử dụng nếu lợi ích lớn hơn nguy cơ. Tất cả các trường chỉ định dùng thuốc đều cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng và những thai phụ khỏe mạnh trong độ tuổi 20 không cần phải dùng thuốc. Những phụ nữ lớn tuổi hơn và những thai phụ có nguy cơ có tiền sử huyết áp cao… thì cần được dùng thuốc. Paracetamol an toàn cho thai phụ.
Trẻ dưới 5 tuổi
Nguy cơ: Trẻ được xếp vào nhóm có nguy cơ cao đặc biệt vì chúng quá nhỏ và khi bị ốm, diễn tiến bệnh thường rất nhanh. Ngoài ra, hệ miễn dịch của trẻ dưới 5 tuổi vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.
Ứng phó: Điều trị như cảm lạnh hay sốt. Nếu thân nhiệt của trẻ tăng trên 39oC thì có thể là bị cúm và nếu thân nhiệt ở trẻ dưới 18 tháng tuổi tăng cao thì có thể dẫn tới co giật. Vì thế không nên chỉ dùng paracetamol hạ sốt mà cần cởi hết quần áo, ngâm người trẻ trong nước ấm và bật quạt nhẹ ở dưới chân trẻ. Khi thân nhiệt đã hạ thì paracetamol sẽ duy trì, giữ không cho thân nhiệt tăng cao.
Những người ngoài 65 tuổi
Nguy cơ: Người già hay mắc các bệnh mãn tính và hệ miễn dịch cũng kém hơn. Nếu bị nhiễm vi rút H1N1 thì khả năng tự bảo vệ của cơ thể sẽ khó khăn hơn, dễ bị bội nhiễm và thời gian hồi phục sẽ kéo dài hơn.
Ứng phó: Người già cần có bạn hay có một ai đó luôn ở cạnh để có thể chăm sóc một cách kịp thời trong trường hợp họ đổ bệnh. Luôn chuẩn bị sẵn paracetamol trong nhà.
Hầu hết các trường hợp nhiễm cúm A/H1N1 chỉ cần uống paracetamol và nghỉ ngơi thật nhiều. Nhưng nếu mắc bệnh như hen, tiểu đường hay có thai, thì nguy cơ lây nhiễm và gặp các biến chứng khó lường là hoàn toàn có thể. Vì thế, nếu ốm, cần gọi bác sĩ ngay lập tức và cho biết bạn thuộc nhóm nguy cơ cao.
Đặc trưng của bệnh: Khi những người mắc hen bị nhiễm bệnh, đường thở của họ sẽ bị kích thích, các cơ ở khí quản sẽ bị co thắt lại, khiến cho đường thở trở nên hẹp và đôi khi các chất nhầy hay đờm dãi được tạo ra sẽ chiếm cứ nốt phần còn lại của khí quản, gây ra khó thở.
Nguy cơ: Những người kiểm soát tốt được cơn hen sẽ có nguy cơ thấp hơn. Những người dùng thuốc dạng xịt nhiều năm sẽ có nguy cơ cao nhiễm vi rút H1N1 và những viêm nhiễm cơ hội theo sau đó. Khí quản của những người bị hen sẽ ẩm ướt hơn bình thường, môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, vi rút “trú chân”.
Kể từ đại dịch cúm lần trước, chúng ta đều biết rằng những viêm nhiễm cơ hội như viêm phổi mới là thủ phạm gây tử vong chứ không phải là bản thân vi rút cúm A/H1N1.
Ứng phó: Dùng thuốc nhóm steroid thường xuyên. Đôi khi, do thấy khỏe khoắn mà quên dùng thuốc. Đây là 1 sai lầm vì chúng sẽ làm các chất dịch trong đường thở tăng lên.
Tiểu đường, tim mạch và đột quỵ
Đặc trưng bệnh: Tất cả các bệnh trên đều ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn. Tiểu đường là loại bệnh mà lượng đường trong máu tăng quá cao do cơ thể không hấp thụ hết. Bệnh tim thường là do tình trạng xơ vữa động mạch, các mảng mỡ bám vào thành mạch khiến tim khó bơm máu và cuối cùng là không thể hoạt động được. Đột quỵ xảy ra khi 1 cục máu đông di chuyển tới não và bị kẹt lại ở một động mạch nhỏ hẹp nào đó.
Nguy cơ: Bệnh cúm làm tăng huyết áp và vì thế sẽ làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hay đột quỵ so với những người khác. Nếu bệnh tiểu đường không được kiểm soát, đường trong máu cao sẽ tạo môi trường cho vi khuẩn tấn công, làm nguy cơ bội nhiễm thêm các khuẩn mới tăng cao, khiến hệ miễn dịch thêm suy yếu.
Ứng phó: Đặc biệt cẩn thận với các bội nhiễm như ho có đờm. Điều quan trọng là luôn “đặt” bệnh trong tầm kiểm soát và tiếp tục uống các loại thuốc vẫn dùng từ trước tới nay.
Mang thai
Nguy cơ: Quá trình thai kỳ tạo ra sự thay đổi lớn trong cơ thể, với lượng máu tăng lên và tuần hoàn cũng được đẩy nhanh, kéo theo đó là hoạt động của thận và tim cũng tăng. Trong khi đó, thai nhi lại cần rất nhiều dinh dưỡng từ cơ thể người mẹ.
Ứng phó: Không có bằng chứng nào cho thấy vi rút cúm có thể gây hại cho thai nhi cũng như dùng Tamiflu sẽ không tốt cho sự phát triển của thai nhi. Nhưng trong quá trình mang thai, các loại thuốc chỉ được sử dụng nếu lợi ích lớn hơn nguy cơ. Tất cả các trường chỉ định dùng thuốc đều cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng và những thai phụ khỏe mạnh trong độ tuổi 20 không cần phải dùng thuốc. Những phụ nữ lớn tuổi hơn và những thai phụ có nguy cơ có tiền sử huyết áp cao… thì cần được dùng thuốc. Paracetamol an toàn cho thai phụ.
Trẻ dưới 5 tuổi
Nguy cơ: Trẻ được xếp vào nhóm có nguy cơ cao đặc biệt vì chúng quá nhỏ và khi bị ốm, diễn tiến bệnh thường rất nhanh. Ngoài ra, hệ miễn dịch của trẻ dưới 5 tuổi vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện.
Ứng phó: Điều trị như cảm lạnh hay sốt. Nếu thân nhiệt của trẻ tăng trên 39oC thì có thể là bị cúm và nếu thân nhiệt ở trẻ dưới 18 tháng tuổi tăng cao thì có thể dẫn tới co giật. Vì thế không nên chỉ dùng paracetamol hạ sốt mà cần cởi hết quần áo, ngâm người trẻ trong nước ấm và bật quạt nhẹ ở dưới chân trẻ. Khi thân nhiệt đã hạ thì paracetamol sẽ duy trì, giữ không cho thân nhiệt tăng cao.
Những người ngoài 65 tuổi
Nguy cơ: Người già hay mắc các bệnh mãn tính và hệ miễn dịch cũng kém hơn. Nếu bị nhiễm vi rút H1N1 thì khả năng tự bảo vệ của cơ thể sẽ khó khăn hơn, dễ bị bội nhiễm và thời gian hồi phục sẽ kéo dài hơn.
Ứng phó: Người già cần có bạn hay có một ai đó luôn ở cạnh để có thể chăm sóc một cách kịp thời trong trường hợp họ đổ bệnh. Luôn chuẩn bị sẵn paracetamol trong nhà.
Hầu hết các trường hợp nhiễm cúm A/H1N1 chỉ cần uống paracetamol và nghỉ ngơi thật nhiều. Nhưng nếu mắc bệnh như hen, tiểu đường hay có thai, thì nguy cơ lây nhiễm và gặp các biến chứng khó lường là hoàn toàn có thể. Vì thế, nếu ốm, cần gọi bác sĩ ngay lập tức và cho biết bạn thuộc nhóm nguy cơ cao.
Theo Nhân Hà
Dân trí/Dailymail
Dân trí/Dailymail