Khẩu trang chống độc cũng có thể ...gây độc

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, ở Việt Nam, tỷ lệ người chết hàng năm do mắc các bệnh đường hô hấp tương đương với số người chết do tai nạn giao thông. Do vậy, nhiều người đã sử dụng khẩu trang tránh mắc các bệnh hen suyễn, viêm phế quản, tâm phế mạn, dị ứng... Nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, nhiều nhà sản xuất đã tung ra một số loại khẩu trang với quảng cáo là “chống độc”, sử dụng “vật liệu chống ô nhiễm công nghệ cao”...

Nên chọn mua các loại khẩu trang có nguồn gốc rõ ràng, sử dụng đúng cách và tránh tiếp xúc với môi trường có nhiều bụi và khí độc.

Nhưng trên thực tế, khẩu trang thường chỉ có tác dụng tránh nắng và ngăn bụi. Chị Nguyễn Thị Thu Trang, ở phố Yên Hòa, quận Cầu Giấy chia sẻ: “Nghe nói khẩu trang màng lọc than hoạt tính có thể ngăn ngừa khí độc, mùi xăng xe, khói bụi... nên tôi đã đi mua cho mỗi người trong gia đình 1 chiếc để sử dụng.

Tuy vậy, điều tôi băn khoăn là hầu hết khẩu trang loại này đều không ghi nguồn gốc xuất xứ, thành phần, cấu tạo của màng lọc nên không hiểu nó có tác dụng đúng như quảng cáo hay không, đã được cơ quan nào kiểm định chất lượng chưa, có ảnh hưởng đến sức khỏe không... Điều đáng nói là giá của mỗi chiếc khẩu trang này khá đắt, từ 20.000 - 25.000 đồng một chiếc, cao gấp 5 lần khẩu trang thông thường”.

Về hiệu quả của khẩu trang, PGS. TS Phạm Văn Nho - Đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội cho biết: “Các loại khẩu trang vải mọi người thường dùng chỉ có tác dụng ngăn một phần bụi. Khả năng lọc cơ học cũng có giới hạn. Vì vậy theo thời gian, khẩu trang sẽ mất dần khả năng bảo vệ người dùng.

Điểm khác biệt duy nhất giữa khẩu trang thường và khẩu trang “chống độc” là tấm than hoạt tính ACC màu đen. Thành phần chủ yếu là xác dừa giống thành phần với các loại than hoạt tính dùng để lọc nước trên thị trường cùng một vài hóa chất khác. Tuy nhiên, tấm than này chỉ phát huy tác dụng tốt nhất từ ba đến sáu giờ sau khi tác dụng với không khí”...

Khẩu trang có thể gây bệnh…

Nhiều chuyên gia về hô hấp cho rằng: “Khẩu trang là đồ dùng để che miệng và mũi, có tác dụng ngăn bụi, chất độc, chống rét. Nhưng nếu không sử dụng đúng cách, khẩu trang có thể nhiễm bẩn thành nơi chứa vi trùng nếu không được giặt và phơi khô hoặc thay mới (với những loại có màng hoạt chất chống độc) thì những vi khuẩn tích tụ trên bề mặt khẩu trang sẽ trực tiếp đi qua đường miệng, đường mũi của người sử dụng vào bên trong cơ thể.

Ngoài ra, khẩu trang bẩn còn có thể là tác nhân dẫn đến các bệnh ngoài da. Mặt khác, việc sử dụng khẩu trang quá thường xuyên sẽ giảm khả năng thở, giảm sự đào thải, giảm sự trao đổi chất của cơ thể...

Đối với khẩu trang than hoạt tính, chất lượng màng lọc quyết định khả năng ngăn bụi của khẩu trang. Màng lọc than hoạt tính phải lọc được hạt bụi nhỏ có cỡ 0,2-5micromet. Nhiều loại khẩu trang bày bán tại các cửa hàng, trên vỉa hè có màng lọc rất thô sơ nên để lọt cả những hạt bụi cỡ lớn. Loại khẩu trang này có thể gây hại cho người sử dụng vì mạng lọc chỉ được kết dính chủ yếu bằng keo thô sơ. Do đó, keo, than hoạt tính cùng phụ liệu sẽ dễ dàng rời ra, rơi vào đường thở, vào mũi, miệng, phổi, gây viêm phổi.

Mặt khác màng lọc của khẩu trang này được thiết kế rời khỏi lớp vỏ bọc là trái với tiêu chuẩn vì chính những kẽ hở là điều kiện để bụi bẩn bay vào và tích tụ lại. Nhiều người cho rằng khẩu trang than hoạt tính có khả năng chống bụi, chống độc cao nên không giặt thường xuyên đã vô tình tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, trú ngụ, có thể lây bệnh viêm da, dị ứng. Những thông tin quảng cáo khẩu trang có tác dụng chống độc là thiếu thực tế vì lớp than hoạt tính, chỉ có tác dụng phần nào trong một thời gian nhất định…

Điều đáng nói là hiện nhiều loại khẩu trang than hoạt tính trên thị trường được bày bán khá phổ biến nhưng vẫn chưa được kiểm định chất lượng cũng như ghi rõ hạn sử dụng.

Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe của mình, người tiêu dùng nên chọn mua các loại khẩu trang có nguồn gốc rõ ràng, sử dụng đúng cách và tránh tiếp xúc với môi trường có nhiều bụi và khí độc. Khi sử dụng khẩu trang chống độc phải chọn loại đạt tiêu chuẩn lọc được ít nhất trên 90%, tấm lọc phải có độ thoáng khí và cản bụi tốt, vải lót mềm và có khả năng đàn hồi...

Theo An ninh Thủ đô