Chưa chồng cũng khám vô sinh
Chưa có thống kê tỷ lệ vô sinh hiện cao hơn hay thấp hơn trước đây, nhưng thực tế chị em đi khám vô sinh hiện nay rất đông. Vì sao tỷ lệ đi khám vô sinh lại cao vậy?
Gia tăng bệnh nhân “ngoài hôn nhân”
Có thể lý giải bước đầu bằng cuộc “cách mạng” về chữa trị hiếm muộn trong y học. Trước đây, các phương pháp hỗ trợ sinh sản chưa phổ biến nên các cặp vợ chồng hiếm muộn con cái thường đến ông lang, đi bắt mạch, đi bốc thuốc…
Hiện nay, các phương pháp hỗ trợ sinh sản được quan tâm và phát triển, các bệnh viện phụ sản đều có phòng khám/khoa hiếm muộn nên số lượng các cặp vợ chồng đến khám nhiều, tỷ lệ đi khám vô sinh cao hơn trước.
Có thể lý giải bước đầu bằng cuộc “cách mạng” về chữa trị hiếm muộn trong y học. Trước đây, các phương pháp hỗ trợ sinh sản chưa phổ biến nên các cặp vợ chồng hiếm muộn con cái thường đến ông lang, đi bắt mạch, đi bốc thuốc…
Hiện nay, các phương pháp hỗ trợ sinh sản được quan tâm và phát triển, các bệnh viện phụ sản đều có phòng khám/khoa hiếm muộn nên số lượng các cặp vợ chồng đến khám nhiều, tỷ lệ đi khám vô sinh cao hơn trước.
Tuy nhiên, từ thực tế khám bệnh cho thấy rất nhiều trong số đó là những người chưa kết hôn. Điều này có lẽ cũng dễ hiểu: Quan hệ tình dục trước hôn nhân hiện nay nhiều và rất thoải mái. Các em đều cho biết lý do đi khám là: “Quan hệ với nhau đã lâu mà không thấy có thai” hoặc “Sau nạo hút thai không thấy có thai trở lại”. Nghĩa là họ cũng đã thấy bất thường và đi khám.
Trong nghiên cứu của y học hiện nay, nguyên nhân gây hiếm muộn thường do tâm lý và bệnh lý, trong đó yếu tố tâm lý chiếm 50%. Các yếu tố liên quan tới rụng trứng, điều hoà nội tiết, đều do bộ não điều khiển. Chỉ cần lo lắng, mong mỏi quá mức cũng có tác động tới não và não lại điều khiển lại chu trình nói trên.
Yếu tố lo lắng thái quá tự nó làm rối loạn điều hoà nội tiết dẫn tới rối loạn rụng trứng nên khó có thai. Đó là rối loạn các chức năng (cơ năng) chứ không phải bệnh cụ thể (thực thể).
Các nguyên nhân thực thể có thể là bệnh lý bẩm sinh, viêm nhiễm đường sinh dục (bởi viêm nhiễm để lại hậu quả nặng nề nhất là gây vô sinh). Viêm nhiễm bên dưới có thể lan tới bên trên, gây viêm niêm mạc tử cung, viêm ống dẫn trứng dẫn tới tắc ống dẫn trứng.
Nạo hút thai nhiều cũng gây tổn thương tới niêm mạc tử cung vì sau hút, phá thai sẽ ra máu, sản dịch là yếu tố thuận lợi gây viêm nhiễm đường sinh dục. Điều đó lý giải vì sao quan hệ tình dục trước hôn nhân và từng nạo hút thai nhiều lần dễ dẫn tới vô sinh và phải đi khám.
Khó điều trị
Với những bệnh nhân chưa có gia đình khi đến khám vô sinh rất khó tư vấn, điều trị. Muốn biết họ có khả năng sinh sản bình thường hay không phải kiểm tra rất nhiều và phải kiểm tra cả bạn tình (người yêu, chồng sắp cưới, bạn trai), điều đó khó có thể làm được khi chưa kết hôn. Hơn nữa, các chị em thường e ngại nên không thể công khai đưa nhau đi khám. Vì thế, việc khám để tìm ra nguyên nhân không dễ.
Rất nhiều bệnh nhân nạo hút ở các cơ sở tư nhân (có giấy phép hoặc không) bị biến chứng sau nạo hút thai. Biến chứng này thường do kỹ thuật yếu, điều kiện vệ sinh không đảm bảo, trang thiết bị không đầy đủ. Ngoài ra còn có yếu tố tâm lý, động cơ của người làm.
Quy định nạo hút thai chỉ thực hiện với những thai dưới 10 tuần tuổi, nhưng vì động cơ kinh tế, thai to hơn họ vẫn nạo, hút dẫn tới nguy cơ chảy máu, sót thai và nhiễm trùng. Nặng nề hơn nữa là gây tổn thương đường sinh dục như rách, chảy máu, để lại hậu quả nghiêm trọng.
Nhiều chị em lỡ có thai và đi phá chui, sau đó thấy bất thường (ra sản dịch nhiều, đau bụng...) cũng không dám đi khám lại. Sau khi có biến chứng, nếu cố tình giấu giếm thì hậu quả còn khôn lường hơn, như phải cắt bỏ tử cung. Điều này hẳn nhiên là gây vô sinh. Thậm chí bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng máu dẫn tới tử vong.
Yếu tố lo lắng thái quá tự nó làm rối loạn điều hoà nội tiết dẫn tới rối loạn rụng trứng nên khó có thai. Đó là rối loạn các chức năng (cơ năng) chứ không phải bệnh cụ thể (thực thể).
Các nguyên nhân thực thể có thể là bệnh lý bẩm sinh, viêm nhiễm đường sinh dục (bởi viêm nhiễm để lại hậu quả nặng nề nhất là gây vô sinh). Viêm nhiễm bên dưới có thể lan tới bên trên, gây viêm niêm mạc tử cung, viêm ống dẫn trứng dẫn tới tắc ống dẫn trứng.
Nạo hút thai nhiều cũng gây tổn thương tới niêm mạc tử cung vì sau hút, phá thai sẽ ra máu, sản dịch là yếu tố thuận lợi gây viêm nhiễm đường sinh dục. Điều đó lý giải vì sao quan hệ tình dục trước hôn nhân và từng nạo hút thai nhiều lần dễ dẫn tới vô sinh và phải đi khám.
Khó điều trị
Với những bệnh nhân chưa có gia đình khi đến khám vô sinh rất khó tư vấn, điều trị. Muốn biết họ có khả năng sinh sản bình thường hay không phải kiểm tra rất nhiều và phải kiểm tra cả bạn tình (người yêu, chồng sắp cưới, bạn trai), điều đó khó có thể làm được khi chưa kết hôn. Hơn nữa, các chị em thường e ngại nên không thể công khai đưa nhau đi khám. Vì thế, việc khám để tìm ra nguyên nhân không dễ.
Rất nhiều bệnh nhân nạo hút ở các cơ sở tư nhân (có giấy phép hoặc không) bị biến chứng sau nạo hút thai. Biến chứng này thường do kỹ thuật yếu, điều kiện vệ sinh không đảm bảo, trang thiết bị không đầy đủ. Ngoài ra còn có yếu tố tâm lý, động cơ của người làm.
Quy định nạo hút thai chỉ thực hiện với những thai dưới 10 tuần tuổi, nhưng vì động cơ kinh tế, thai to hơn họ vẫn nạo, hút dẫn tới nguy cơ chảy máu, sót thai và nhiễm trùng. Nặng nề hơn nữa là gây tổn thương đường sinh dục như rách, chảy máu, để lại hậu quả nghiêm trọng.
Nhiều chị em lỡ có thai và đi phá chui, sau đó thấy bất thường (ra sản dịch nhiều, đau bụng...) cũng không dám đi khám lại. Sau khi có biến chứng, nếu cố tình giấu giếm thì hậu quả còn khôn lường hơn, như phải cắt bỏ tử cung. Điều này hẳn nhiên là gây vô sinh. Thậm chí bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng máu dẫn tới tử vong.
Theo Dân Việt