Mắc đủ thứ bệnh vì sức đề kháng kém

Thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn còn ở mức cao, khoảng 24% (thống kê năm 2016). Đáng lưu ý, trẻ suy dinh dưỡng khi còn nhỏ sẽ ảnh hưởng khá nhiều đến khi trưởng thành. Những trẻ khi còn nhỏ bị suy dinh dưỡng khi lớn sẽ thấp hơn từ 5-10cm so với những trẻ bình thường khác. Với trẻ sinh non thiếu tháng, nguy cơ này cao hơn rất nhiều lần nếu không được quan tâm ngay từ đầu.

Tại hội thảo khoa học "Sữa non - nguồn dinh dưỡng miễn dịch quý giá cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ" mới đây, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, theo nghiên cứu từ Tổng Cục Thống kê (GSO) Việt Nam trong từ năm 2014 đến nay, tỷ lệ trẻ sinh non, nhẹ cân ở Việt Nam đang tăng nhẹ từ 5,1% (năm 2011) lên 5,7% (năm 2013) và 6,2% (2018).

Sinh non là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh. Ở nước ta, theo báo cáo của Bộ Y tế, mỗi năm có tới 150.000 trẻ sinh non, nhẹ cân chào đời. Tỷ lệ tử vong do trẻ sinh non, nhẹ cân cũng chiếm tới 25% số tử vong sơ sinh.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng và PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cùng cho rằng sữa non có vai trò rất quan trọng đến sự phát triển của trẻ nhỏ. Ảnh PT

"Phần nhiều các trẻ này đều có khả năng miễn dịch kém nên dễ mắc bệnh như: sởi, ho gà, viêm phế quản, viêm phổi, tiêu chảy…. Nhiễm khuẩn hô hấp có tỷ lệ mắc cao nhất. Ở các nước đang phát triển có đến 4.300 trẻ tử vong mỗi ngày do viêm phổi, tương đương với cứ 20 giây lại có 1 trẻ tử vong do viêm phổi mỗi ngày. Khi con bị nhiễm khuẩn hô hấp, cha mẹ lại lạm dụng kháng sinh dẫn tới tình trạng kháng thuốc. Sức đề kháng giảm, bệnh của trẻ tái đi tái lại, thậm chí đe dọa tính mạng của trẻ" – BS Dũng cho hay.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, với những trẻ sinh non tháng, chưa nhận đủ các yếu tố miễn dịch từ mẹ chuyển sang con, chưa tăng trường đầy đủ về cân nặng chiều cao cũng như các vi chất dinh dưỡng để khi trẻ ra đời được khỏe mạnh. Do đó sau sinh, trẻ dễ đối mặt nguy cơ suy dinh dưỡng, miễn dịch kém dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn… ảnh hưởng đến tăng trưởng. Việc chăm sóc không tốt ngay từ những ngày đầu sẽ cản bước phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ.

Ở những trẻ sinh non cần chăm sóc đặc biệt hơn, chú ý đến tăng cường miễn dịch, bổ sung dinh dưỡng hợp lý. Dinh dưỡng nếu tốt thì sau đó trẻ vẫn phát triển kịp như những đứa trẻ khác.

Nguyên tắc "vàng" để trẻ phát triển toàn diện

Chỉ ra một trong những yếu tố khiến trẻ thấp còi khi lớn lên, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho rằng nguyên nhân do các bà mẹ sau sinh không chú ý đến nguồn sữa non.

Để trẻ không thấp còi, phát triển toàn diện nhất là với những trẻ sinh non thì ngay từ những ngày đầu cần phải bổ sung. Sữa non xuất hiện ở tuần cuối thai kỳ và 48 - 72 tiếng sau sinh. Sản phụ sau sinh cần cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh để vận dụng nguồn sữa non quý giá của người mẹ và thực hiện cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Sữa non được coi như "vắc xin đầu đời" giàu dinh dưỡng và kháng thể cho trẻ. Trường hợp chưa về sữa hoặc muốn tăng cường miễn dịch thêm cho em bé có thể bổ sung sữa non giàu yếu tố miễn dịch cho em bé.

Trong những thực phẩm để nuôi sống con người thì sữa non được ví như một "thực phẩm vàng" cho trẻ mới sinh bởi nó rất giàu các kháng thể tự nhiên IgA, IgD, IgE, IgG, IgM giúp bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của vi khuẩn, virút, và các tác nhân gây bệnh khác ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Cho trẻ bú sữa non ngay sau khi sinh là cách tăng sức đề kháng cho trẻ. Ảnh minh họa

Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cho hay, để trẻ phát triển tốt toàn diện yếu tố đầu tiên cần phải đảm bảo là dinh dưỡng. Cần cho trẻ phù hợp lứa tuổi của trẻ, cân đối các chất trong dinh dưỡng; Chú ý tiêm phòng đầy đủ; Quan tâm đến vận động, tiếp xúc với môi trường tự nhiên…

Phụ nữ ngay sau sinh nên cho trẻ bú sữa non đầu đời càng sớm càng tốt. Các bà mẹ sau sinh nếu như có được một vài giọt sữa trong những ngày đầu cũng nên vắt cho trẻ. Vì nhiều lý do khác nhau hoặc ở những mẹ mắc nhiều bệnh như mắc suy tim, ung thư, cao huyết áp, suy thận… trong những ngày đầu không có sữa đã không cho con bú những giọt sữa đầu đời này. Trẻ không được sử dụng nguồn sữa non trong giai đoạn này đồng nghĩa với việc trẻ chịu gánh nặng bệnh tật. Nếu gặp phải tình trạng này có thể dùng thêm các sản phẩm sữa chuyên biệt được chứng minh đảm bảo chất lượng dành cho trẻ sinh non có sữa non.