“Tôi nghe bé nói chuyện với bạn thân là không thích đi học lớp Một vì không quen bạn mới, biết chơi với ai... Bé nhà tôi vốn nhút nhát, đi học mẫu giáo cũng chỉ chơi với một bạn duy nhất nên tôi càng lo lắng hơn”, chị Nguyễn Chúc Linh (Q.Bình Thạnh) chia sẻ. Còn chị Ngọc Diệp (Q.7) lại băn khoăn, “Bé nhà tôi rất hiếu động, đi học mẫu giáo hay ở nhà đều “luôn chân luôn tay” nên chắc khó mà ngồi yên trong suốt 30 phút nghe cô giảng được!”.

Những băn khoăn của các bậc phụ huynh hoàn toàn hợp lý, bởi ở mẫu giáo, chương trình “học” của trẻ chủ yếu thông qua các trò chơi và hoạt động, do đó, đa số trẻ mang tâm lý háo hức, thoải mái và tự do đến lớp. Nhưng khi vào lớp Một, trẻ cần tập trung và cả “tư duy” nhiều hơn để nắm bắt và vận dụng các kiến thức trong chương trình học. Sự khác biệt giữa hai môi trường này đã tạo nên một rào cản tâm lý lớn đối với trẻ. Đây cũng là một trong những nội dung được TS Trần Lan Hương, chuyên gia nghiên cứu trẻ em của Bộ GD-ĐT đề cập và phân tích tại hội thảo “Chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp Một” do hệ thống trường Dân lập Quốc tế Việt Úc tổ chức vừa qua. Theo đó, ở giai đoạn này, nếu không có sự chuẩn bị tốt về mặt tâm thế, trẻ sẽ gặp khó khăn trong quá trình chuyển tiếp dẫn đến tình trạng “sốc học đường” với những biểu hiện về tâm lý như sợ hãi, biếng ăn, lo lắng, e ngại đến trường… Bên cạnh đó, việc học ở trường cũng “thất bại” bởi trẻ hoang mang, phân tâm trong việc học bài, làm bài... ngoài ra còn những lý do khác như chưa quen ghi nhớ lời của giáo viên, chưa biết cách thiết lập mối quan hệ với bạn bè, thầy cô mới…

Theo các chuyên gia giáo dục, để trẻ có sự chuyển tiếp thành công, phụ thuộc rất nhiều vào việc chuẩn bị trước cho trẻ về tâm sinh lý, thể lực, khả năng tập trung, năng lực tư duy, làm quen với chữ viết, con số… Tuy nhiên, vì quá lo lắng chuyện con không theo kịp chương trình học, nhiều bậc cha mẹ chỉ chú trọng tìm lớp cho con luyện chữ, làm toán trước mà quên rằng, việc chuẩn bị tâm thế cho bé cũng rất quan trọng.

Thông qua trò chuyện, chia sẻ, hãy nói cho trẻ biết trước về những điều “mới” như môi trường, thầy cô, nội dung học tập cùng những khó khăn, thuận lợi nhất định để trẻ có thể “hình dung” trước. Bố mẹ cũng có thể cho trẻ tham gia các khóa học mang tính chất “làm quen” như chương trình học hè kéo dài 6 tuần đang được triển khai tại trường Dân lập Quốc tế Việt Úc sẽ góp phần tạo bước chuyển tốt hơn cho trẻ, giúp trẻ có thời gian tiếp xúc, làm quen môi trường mới, không bị hụt hẫng khi thay đổi đột ngột. Ở đó, môi trường học tập được trang trí sinh động, tương đồng với không gian của các lớp mẫu giáo, cùng với chương trình học vừa phải, lồng ghép hoạt động tương tác học mà chơi phù hợp tâm lý, trẻ sẽ cảm thấy hứng thú và không mệt mỏi. Song song với việc giúp trẻ bước đầu làm quen với kiến thức, chương trình còn thiết kế các hoạt động giúp trẻ đạt được các chuẩn phát triển theo độ tuổi và theo khả năng của mỗi trẻ như vận động rèn thể lực, sự dẻo dai, phát triển cơ tay nhỏ cho việc cầm bút sau này...

Ngoài ra, gia đình cũng có thể khơi gợi tình cảm háo hức và sự ham thích học tập trong trẻ bằng cách kể chuyện các anh chị đi học vui như thế nào, hoặc dẫn bé đến trường tiểu học để tham quan, quan sát các anh chị học tập, vui chơi… Đây là hình thức các bé rất thích vì được thực tế cảm nhận về “lớp Một” một cách tương đối rõ ràng, cụ thể. Mô hình này cũng đang được hệ thống trường Dân lập Quốc tế Việt Úc áp dụng với các học sinh Mẫu giáo (lớp Lá) của trường. Bên cạnh đó, gia đình nên dành thời gian xây dựng và rèn luyện những kĩ năng “tiền học đường” như biết cách chấp hành nội quy, biết sắp xếp và bảo quản đồ dùng cá nhân, khả năng kiên trì thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao… cho trẻ ngay tại nhà.  Những việc làm này sẽ dần dần giúp bé thích nghi tốt hơn khi chính thức đi học.

Chuẩn bị thật tốt về mọi mặt cho con, đặc biệt là về thể chất và tinh thần chính chính là cách giúp bé sẵn sàng bước vào Một, bước ngoặt quan trọng không chỉ đối với trẻ mà còn với cả gia đình.