Khi tới nhà trẻ hay đi mẫu giáo trẻ sẽ phải sinh hoạt trong một môi trường tập thể có rất nhiều trẻ khác và vì thế nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm thường rất cao. Thông thường trẻ bắt đầu đến lớp mầm non khi được 2 tuổi. Sự thay đổi môi trường đột ngột này ít nhiều làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, trong đó việc mắc các bệnh truyền nhiễm là nguy cơ lớn nhất.

Đặc điểm miễn dịch của trẻ ở tuổi mầm non

Qua giai đoạn được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ, trẻ hết dần các kháng thể thụ động do mẹ truyền cho. Hệ miễn dịch lúc này mới bắt đầu hoàn thiện, trong khi cơ thể lại phải tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh từ môi trường. Do đó, ở tuổi này trẻ hay mắc các bệnh như: cúm, nhiễm khuẩn hô hấp, bệnh tai mũi họng…Đặc biệt đối với các bệnh như: viêm họng do siêu vi, sốt virus, viêm phổi, nhiễm giun, dị ứng... là nhóm bệnh mà trẻ có nguy cơ mắc phải và lây nhiễm nhanh. Muốn phòng bệnh cho trẻ, trước tiên bạn cần tìm hiểu kỹ về nơi sẽ cho trẻ đến học.

Các bệnh dễ gặp ở tuổi mầm non

1. Sốt virus:

Trong điều kiện bình thường cũng có những virus ký sinh trên đường hô hấp, tiêu hóa... Khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng phát triển, xâm nhập cơ thể và gây bệnh. Các loại virus thường gây sốt gồm: myxo, coxackie, entero, sởi, thủy đậu, viêm não Nhật Bản... Virus có thể lây từ người này sang người khác, đặc biệt là nhiễm qua đường hô hấp, tiêu hóa, có thể gây thành dịch.

Một trong các triệu chứng nổi bật của tình trạng nhiễm virus là: trẻ bị sốt cao, thường từ 38 -39°C, thậm chí là 40 - 41°C. Trong cơn sốt, trẻ thường mệt mỏi và ít đáp ứng với các loại thuốc hạ sốt thông thường như paracetamol... Một số trẻ có thể đau đầu nhưng vẫn tỉnh táo, không kích thích, vật vã.

2. Rối loạn tiêu hóa: Thường xuất hiện sớm nếu nguyên nhân gây sốt do virus đường tiêu hóa. Có thể trẻ nôn nhiều lần nhưng thường xuất hiện sau khi ăn. Không có các biểu hiện nhiễm khuẩn. Ngoài ra một số trẻ có biểu hiện phát ban, viêm hạch, đau mắt...

Các triệu chứng trên thường xuất hiện rất rầm rộ và sau 3 đến 5 ngày sẽ giảm dần rồi mất đi, trẻ trở lại bình thường.

Tuy nhiên, sốt virus dễ gây thành dịch vì thế khi trẻ bị nhiễm bệnh cần cách ly ngay, không nên cho trẻ đến trường. Một số bệnh do virus đã có vaccin như: viêm não Nhật Bản, sởi, quai bị, rubella... Vì vậy cha mẹ cần quan tâm đến việc tiêm vaccin phòng bệnh cho trẻ.

3. Viêm phổi: Đây là một dạng viêm đường hô hấp cấp - nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Trên thế giới mỗi năm có khoảng 2 triệu trẻ tử vong vì căn bệnh này. Phần lớn các ca viêm phổi đều có thể được chữa trị hiệu quả bằng kháng sinh, song vấn đề ở đây là một khi đã nhiễm bệnh, trẻ nhỏ thường không thể chống đỡ lâu.

Triệu chứng: Biểu hiện của bệnh là khó thở, sốt, ho, trẻ bỏ ăn, bỏ chơi, có thể kèm theo triệu chứng viêm đường hô hấp trên. Bệnh thường diễn biến nhanh nếu không được điều trị kịp thời.

Do đó, cần phải đưa trẻ đến bệnh viện khám và điều trị khẩn cấp ngay khi phát hiện các triệu chứng điển hình như thở gấp và co rút lồng ngực.

4. Nhiễm giun: Giun đũa, giun kim là loại ký sinh trùng trẻ dễ bị nhiễm nhất trong lứa tuổi này. Tay trẻ thường bẩn bởi động tác di chuyển cần sự hỗ trợ của tay, sàn nhà nếu không được vệ sinh sạch sẽ thường xuyên sẽ có rất nhiều trứng giun đũa, giun kim. Một bên cạnh đó thói quen mút tay của trẻ trong thời kỳ này cũng làm tăng nguy cơ bị nhiễm giun.

Những trẻ nhiễm giun thường tăng cân chậm, suy dinh dưỡng, bụng trướng to. Tình trạng này được khắc phục tốt sau khi tiến hành tẩy giun cho trẻ. Lưu ý chỉ nên tấy giun cho trẻ khi trẻ đã được 24 tháng.

5. Dị ứng: Trẻ ở giai đoạn này rất dễ mẫn cảm với các yếu tố lạ của môi trường. Trong điều kiện ẩm thấp, các loại dị nguyên như: nấm mốc, bọ nhà, lông thú vật... rất dễ làm trẻ bị dị ứng, mẩn ngứa, thậm chí lên cơn hen suyễn. Vì vậy, tùy từng mùa, cần cho trẻ mặc trang phục thích hợp và vệ sinh nhà, phòng, lớp học đầy đủ để trẻ có môi trường thực sự sạch sẽ.

6. Bệnh nhiễm khuẩn hô hấp và bệnh nhiễm siêu vi.

Đây là dạng bệnh mà trẻ cũng có thể mắc phải, bệnh nhiễm khuẩn hô hấp bao gồm viêm hô hấp trên và viêm phế quản phổi. Viêm họng do siêu vi, hay kết hợp với viêm kết mạc rất hay gặp ở các nhà trẻ, có thể gây thành dịch.

Bệnh bắt đầu đột ngột với các dấu hiệu sốt trong vài ngày, kèm theo chảy nước mắt, nước mũi, ho nhẹ, có khi kèm theo đau họng, nuốt khó, nuốt đau. Nhưng trẻ vẫn chơi bình thường. Hầu hết các trường hợp viêm họng do siêu vi đều có thể tự khỏi trong vòng 4 đến 5 ngày nếu không có bội nhiễm vi khuẩn.

Để trẻ tránh nguy cơ nhiễm siêu vi, cần giữ ấm cho trẻ, không cho trẻ dầm mưa, chơi ngoài nắng. Môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ và đảm bảo vệ sinh ăn uống cho trẻ... Không cho trẻ chơi những nơi góc nhà, kẹt tủ, chỗ tối để tránh trẻ bị muỗi cắn. Khi trẻ bị sốt cao, sau 2 ngày dùng thuốc hạ sốt mà trẻ vẫn còn sốt phải đưa trẻ đi khám bệnh ngay để phát hiện sớm bệnh sốt xuất huyết.

Cách phòng bệnh cho trẻ

Bên cạnh việc chuẩn bị kỹ càng cho trẻ về mặt tâm lý cha mẹ còn phải đặc biệt chú ý đến quyền được tiêm chủng đầy đủ những loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Và nếu có điều kiện nên cho trẻ tiêm thêm những loại vaccine phòng bệnh mà trẻ có thể mắc như: Rubella, thủy đậu, cúm, quai bị… Các vaccine này hiện nay chưa được miễn phí.

Tỉ lệ mắc bệnh của trẻ em dưới 5 tuổi còn cao, không thể tránh được trường hợp có trẻ mắc bệnh vẫn đến trường và sinh hoạt cùng các bạn, sau đó lây nhiễm cho nhau. Các nhà trẻ cũng cần quan tâm đến yếu tố vệ sinh phòng ốc, phòng  học, ngủ cần thoáng mát sạch sẽ vì trẻ còn nhỏ sẽ không tự thực hiện vệ sinh cá nhân cho mình.