Việc kiêng khem sau sinh vốn từ lâu đã trở thành một chủ đề nhận phải rất nhiều tranh cãi và chia làm nhiều luồng ý kiến. Không ít người nhất mực khẳng định rằng thai phụ mới sinh xong bắt buộc phải kiêng cữ thật cẩn thận, ăn uống chọn lọc tối đa để tránh bị hậu sản, khổ mẹ khổ con sau này. Thế nhưng mới đây, một thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia công bố đã khiến không ít các mẹ phải giật mình: “Có tới 40% trẻ mới sinh bị suy dinh dưỡng chính từ nguyên nhân kiêng khem quá đà sau sinh của các bà mẹ.”

Mẹ kiêng cữ thái quá, không đúng cách khiến con bị suy dinh dưỡng

Có một thực tế ngày nay là chế độ ăn uống sau sinh của các bà mẹ trẻ vẫn phải chịu giới hạn, áp đặt từ quan niệm dân gian. Những món ăn có trong thực đơn chỉ gói gọn với thịt kho, móng giò hầm, cá kho và rau luộc… nhằm giúp mẹ nhanh lành vết thương, lợi sữa. Ngoài ra, mẹ còn phải đặc biệt kiêng ăn hải sản, kiêng uống nhiều nước, kiêng đa số các loại hoa quả, thậm chí có nhiều quan niệm còn bắt mẹ phải kiêng cả trứng, sữa.

Không ít người nhất mực khẳng định rằng thai phụ mới sinh xong bắt buộc phải kiêng cữ thật cẩn thận, ăn uống chọn lọc tối đa để tránh bị hậu sản, khổ mẹ khổ con sau này (Ảnh minh họa).

Chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn, chị Nguyễn Thị Nhung (sống tại Long Biên, Hà Nội) vốn là một bà mẹ sau sinh phải kiêng cữ không đúng cách, cho biết: “Khoảng 1, 2 tháng sau sinh, mình ở trong tình trạng luôn phải ăn, ăn đến phát ngán, phát sợ. Thế nhưng theo các cụ thì không nên ăn đa dạng vì như thế sẽ không tốt cho em bé. Bất đồng ý kiến nên mình lại bắt buộc phải theo”.

Cũng giống như chị Nhung, nhiều mẹ khác vì không dám bày tỏ quan điểm hoặc do lần đầu làm mẹ, chưa tìm hiểu kỹ nên đành ngậm ngùi tuân thủ chặt chẽ các quy định ăn uống của bà ngoại, bà nội tích cóp được từ dân gian. Đó là những bí quyết vốn chỉ truyền miệng qua nhiều thế hệ như: ăn cá, thịt kho thật mặn để mẹ uống nhiều nước giúp hồng da, thay máu sau sinh. Thực đơn chính cũng chỉ có thịt lợn hoặc thịt gà, hết kho lại chuyển sang luộc, hầm và các món rau cũng bắt buộc phải luộc vì nếu nấu canh hoặc xào sẽ ngấm dầu mỡ khiến em bé bị đau bụng…

Chị Dương Kim Phượng (sống tại Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ rằng hầu như sau sinh chị chỉ ăn thịt lợn. Chị sinh mổ nên theo quan niệm xưa không được ăn thịt gà sợ vì nhức, kiêng ăn rau muống vì sợ vết rạch sẽ để lại sẹo lồi. Và vì theo lời nói rằng ăn uống như vậy sẽ tốt cho cả mẹ lẫn bé nên chị cũng cố gắng để thực hiện.

Với những mẹ đang cho con bú sữa mẹ hoàn toàn thì nhất định phải chú ý đến chế độ ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo tốt nhất nguồn dinh dưỡng cho con.

Tuy nhiên trên thực tế, việc người mẹ kiêng cữ các loại thực phẩm, hải sản như trứng, tôm, cua, cá còn khiến trẻ bị mất đi một lượng lớn vi chất dinh dưỡng mà đáng ra phải có trong sữa mẹ. Hậu quả là nhiều trẻ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng, tăng nguy cơ bị thấp còi vì thiếu canxi. Tại trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia, con số này lên tới 40%.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ nhưng chỉ khi mẹ ăn uống đủ chất

Theo Tiến sỹ, bác sỹ Phan Bích Nga, Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia: “Chúng tôi vẫn thấy tỉ lệ trẻ bị còi xương đến khám tăng cao hơn do chế độ ăn uống chưa hợp lý. Vì vậy, chúng tôi khuyến nghị các bà mẹ vẫn nên ăn uống bình thường. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, nhưng chỉ khi người mẹ được ăn uống đầy đủ chất. Vì vậy, chúng ta không nên kiêng khem theo những cách không có cơ sở khoa học.”

Tiến sỹ, bác sỹ Phan Bích Nga: "Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, nhưng chỉ khi người mẹ được ăn uống đầy đủ chất".

Bác sỹ sản khoa Phạm Hùng (Bệnh viện Đống Đa, Hà Nội), cũng từng đưa ra lời khuyên: “Các mẹ không nên kiêng cữ quá sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho con bú. Bà mẹ được ăn cơm ngay sau 2-4 giờ sinh thường, các món ăn cần nấu chín và ăn nóng. Sản phụ cần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, bữa ăn nên đủ cả 3 nhóm chất cơ bản. Sau mỗi bữa ăn cần tráng miệng trái cây có tính lành như: đu đủ, chuối, thanh long, vú sữa… Các mẹ nên tránh ăn các đồ ăn lạnh, đồ chưa chín kỹ…”.

Các chuyên gia dinh dưỡng cũng đưa ra khuyến cáo, người mẹ chỉ nên kiêng những thức ăn lên men có chứa nhiều vi khuẩn hoặc những thực phẩm quá nhiều gia vị, đồ chế biến sẵn có chứa chất bảo quản không an toàn cho trẻ.

Vì vậy, với những mẹ đang cho con bú sữa mẹ hoàn toàn thì nhất định phải chú ý đến chế độ ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo tốt nhất nguồn dinh dưỡng trong những ngày tháng đầu đời của con. Tránh trường hợp kiêng khem thái quá, không đúng cách gây thiếu vi chất, không cung cấp đủ khiến con bị còi xương, suy dinh dưỡng.