Hầu hết cá trắm, chép, cua, lươn... nhiễm giun sán

Nghiên cứu được thực hiện tại ba tỉnh thành là Hà Nội, Hòa Bình, Nam Định (đại diện cho ba vùng thuộc đồng bằng, miền núi và ven biển) này cũng cho thấy, gần 100% bệnh nhân bị sán lá gan nhỏ đều do ăn gỏi sống.

10 loài cá bán ở chợ, 7 loài nhiễm sán

Đây là kết quả nghiên cứu về tình trạng nhiễm ký sinh trùng trên hải sản nước ngọt tại Việt Nam do tiến sĩ Nguyễn Văn Đề, Chủ nhiệm Bộ môn Ký sinh trùng ĐH Y Hà Nội cùng cộng sự đưa ra tại buổi báo cáo bước đầu kết quả nghiên cứu này, ngày 25/12, tại Hà Nội

Kết quả xét nghiệm trên 5 loài cá (trắm, chép, trôi, rô phi, mè) cho thấy, tỷ lệ nhiễm chung ấu trùng sán lá gây bệnh cho người trong cá ở  các thành phố Nam Định là 10%, Hòa Bình 3,2%, Hà Nội 2%. Ở lươn, ngoài ấu trùng sán còn phát hiện ấu trùng giun đầu gai, ếch nhiễm ấu trùng sán nhái, ký sinh và gây tổn thương ở mắt người; cua chứa ấu trùng sán lá phổi tới 4%. Nguy hiểm nhất là loài sán này sống rất dai, cua nướng vàng vỏ, ấu trùng sán lá phổi vẫn còn sống 65% và nướng cháy vỏ, ấu trùng vẫn còn sống 23,3%.

Theo tiến sĩ  Đề, nguyên nhân của tình trạng trên là việc sử dụng nước thải không qua xử lý để nuôi cá nước ngọt. Ngay tại các chợ Hà Nội, khi phân tích ngẫu nhiên 600 mẫu cá nước ngọt được bày bán gồm 10 loài, có đến 7 loài nhiễm ấu trùng gây bệnh cho người. Đáng lo ngại là không có biện pháp nào nhận biết bằng mắt thường hay xét nghiệm nhanh xem con cá nào, loài cá nào bị nhiễm sán.

Nhiều người nghĩ đơn giản rửa nước sạch, ngâm nước muối hoặc sục ôzôn sẽ khiến các loài ký sinh trùng gây bệnh trôi đi, hoặc ăn gỏi cùng thật nhiều gia vị sẽ “giết” được sán.  Song thực tế, nghiên cứu xét nghiệm cho kết quả kinh hoàng: trong gỏi cá đã chế biến (trộn với đủ loại gia vị: giấm, mẻ, riềng, lá mơ) và đưa vào sử dụng, ấu trùng sán lá gan còn sống đến 95%. Sau một giờ ngâm các loại lá thường dùng ăn gỏi vào nước, tỷ lệ ấu trùng sán còn sống bám trên lá rau là 95%; ngâm sau bốn giờ còn 93%.

Ung thư gan vì ăn gỏi cá

Theo tiến sĩ Đề, các bệnh giun sán tiến triển rất âm thầm và gây hại nghiêm trọng. Giun đầu gai khi nhiễm sẽ hình thành các khối u khắp cơ thể, điều trị vô cùng khó khăn. Sán dây, sán ruột ký sinh trong ruột hút hết chất bổ, gây thiếu chất và nhiễm độc thần kinh. Nguy hiểm nhất là nhiễm các bệnh sán lá gan, lá phổi. Ở giai đoạn sớm, hầu hết bệnh nhân đều không có triệu chứng lâm sàng, một số có rối loạn tiêu hóa nhẹ. Sán lá gan nhỏ ký sinh trong đường mật, làm đường mật dày lên, xơ hóa, xơ gan cổ trướng với kích thước gan to gấp 2- 3 lần bình thường, dẫn đến ung thư gan, ung thư đường mật.

Tiến sĩ Đề cảnh báo, gần 100% bệnh nhân bị sán lá gan nhỏ có nguyên nhân là ăn gỏi sống. Tuy nhiên, nhiều người chưa ăn gỏi cá bao giờ cũng nhiễm loài sán này do ăn cá nấu chưa chín kỹ.

Theo điều tra của Viện Sốt rét, ký sinh trùng và côn trùng Trung ương, hiện cả nước đã có 24 tỉnh thành có bệnh sán lá gan nhỏ lưu hành, cao nhất ở Nam Định, Phú Yên (37%), Hà Nội (tỷ lệ nhiễm ở Hà Tây cũ là 40,1%)... Đây là những vùng mà gỏi cá được người dân quan niệm như món ăn… “vừa mát vừa bổ”.

Theo Tường Linh
Baodatviet