Gas tăng giá, than tổ ong... lên ngôi
Giá gas tăng chóng mặt, nhiều hộ gia đình trung lưu ở thành thị chuyển sang dùng bếp than tổ ong để tiết kiệm chi phí.
Đun than tổ ong để tiết kiệm chi phí
Từ hơn hai tháng nay, chị Hồng Vân (Thanh Xuân, Hà Nội) quyết định mua thêm bếp than tổ ong về để giảm chi phí khi dùng gas. Mỗi chiều, khi đi làm về, chị lại nhờ bà chủ quán cơm bình dân trước nhà nướng hộ viên than, nên không tốn thời gian quạt, nướng than. Những đồ xào, rán đơn giản, chị vẫn đun bếp gas cho nhanh, tiện lợi, nhưng để đun các món hầm, đun nước tắm, chị dùng đến bếp than tổ ong. “Trước đây, cứ hai tháng nhà tôi hết một bình gas, cứ đà gas tăng giá thế này, chẳng mấy chốc hết bình thì tốn kém lắm. Lại còn bao thứ tiền phải chi tiêu. Cứ túc tắc dùng bếp than thế này, tôi thấy đỡ tốn kém hẳn. Mỗi ngày nhà tôi cũng chỉ dùng đến 1, 2 viên than, mà nấu nướng được bao nhiêu thứ. Lại có nước nóng tắm thường xuyên, không phải bật thêm nóng lạnh cho tốn điện.”
Gia đình chị Hòa (nhà E4, tập thể Thanh Xuân Bắc, Hà Nội) cũng chuyển sang đun bếp than tổ ong từ hơn ba tháng nay. Khi giá cả lên một mức giá mới, việc tiết kiệm các khoản chi phí được đặt lên hàng đầu. Cũng may, vợ chồng chị bận đi làm từ sáng tới tối muộn, bố mẹ chồng về hưu, rảnh rỗi nên các cụ thường xuyên nhóm bếp, đun than tổ ong cho rẻ.
Nhiều gia đình chọn cách dùng bếp than để tiết kiệm chi phí
Các món cần nấu nhanh, ông bà cho lên bếp gas, món nào cần ninh lâu thì để bếp than. “Tôi ở nhà chăm cháu cho hai vợ chồng nó, thời gian rảnh cũng chẳng làm gì, nên túc tắc dùng bếp than cũng được. Nhất là bữa ăn của cháu bé thường xuyên phải ninh xương, nấu cháo. Hàng ngày cứ để bếp gas mà ninh thì biết bao tiền gas cho đủ. Đun than thế này, mình chỉ cần mang ra chỗ nào thoáng chút, đỡ ngửi thấy mùi, thì cũng chẳng ảnh hưởng đến sức khỏe,” bà Minh, mẹ chồng chị Hòa cho biết.
Chính vì thế, “gian bếp” di động của gia đình bà đã được chuyển ra ngoài cầu thang, nơi ít người qua lại.
Xăng vừa tăng giá, hàng loạt các mặt hàng thiết yếu cũng đua nhau tăng theo khiến công nhân và người lao động có thu nhập thấp phải gồng mình hứng chịu cơn “bão giá”. Giờ giá gas lại tăng, nhiều hộ gia đình trung lưu tại Hà Nội bắt đầu chuyển sang dùng than tổ ong để giảm chi phí đun nấu.
“Giá gas mới tăng lên 14.000 đồng/bình 12kg. Tôi phải thường xuyên mua với giá 380.000 đồng/bình 12kg. Nếu tính trung bình cứ hai tháng đun hết 1 bình, thì quá tốn kém. Chuyển sang dùng thêm bếp than tổ ong, tôi chỉ tốn 1,2 viên than/ngày. Một tháng hết khoảng 120.000 đồng tiền than, rẻ hơn gần một nửa so với đun gas. Hơn nữa, lại được dùng thoải mái,” bà Minh cho hay.
Tại các khu ven đô, nơi tập trung nhiều người lao động có thu nhập thấp như Nam Thăng Long, Mai Động, Thanh Trì và đặc biệt là những khu tập thể tập cũ tập trung nhiều đối tượng hưu trí như khu tập thể Nghĩa Tân, khu tập thể Thành Công, khu tập thể Thanh Xuân... một số hộ gia đình cũng bắt đầu chuyển sang dùng bếp than để đun nấu thay cho bếp gas.
Lợi, hại đi đôi
Buổi sáng, có mặt tại khu tập thể Thanh Xuân, rất nhiều gia đình mang bếp than tổ ong ra nhóm lửa, quạt than. Mùi khói, mùi than nồng nặc đến khó thở. Bà Hà vừa quạt than, vừa bịt mũi, chảy nước mắt vì khói bay, nói: “tôi phải đem bếp than xuống khu vực sân này để quạt, chứ quạt trên tầng 2 phòng nhà tôi thì khói bay hết vào nhà, và các nhà xung quanh nữa. Mùi than, khói này mà bay vào rất lâu sau mới hết. Nhà nào có trẻ nhỏ thì khó chịu lắm, tôi vừa nhóm, vừa ho đây này.”
Chi phí đun nấu bằng than tổ ong thấp nên mặc những lời cảnh báo nguy hại đến sức khỏe nhiều hộ gia đình vẫn quyết dùng bếp than thay bếp gas hoặc dùng song song với bếp gas.
Người dân thường tận dụng lề đường đi lại để đun bếp than
Chị Nhàn (làng Nhân Mỹ, Mỹ Đình) cho biết chị cũng nghe nói đun bếp than tổ ong độc hại, nhưng vì điều kiện kinh tế nên chị vẫn “nhắm mắt” làm liều. Chị chia sẻ: “đun than thì rẻ nhưng khổ lắm, nhiều khi bị khói xông vào mắt cay xè, nước mắt nước mũi trào ra... Nghe nói bếp than độc hại thật nhưng những căn bệnh này còn lâu mới chết, không có cái ăn mới là vấn đề. Gas đắt thế thì đành chấp nhận vậy chứ biết làm thế nào.”
Thay vì cách dùng bếp than tổ ong để giảm thiểu chi phí, nhiều hộ gia đình lại có cách tiết kiệm khác.
“Nhà mình thường khoảng gần 2 tháng hết 1 bình gas với gia đình có 2 vợ chồng, bà và bé,” chị Hoa, một bà nội trợ chia sẻ. “Thay vì việc tiết kiệm tiền bằng cách phải dùng than thì mình dùng gas 1 cách tiết kiệm và hợp lý. Ví dụ luôn chú ý để lửa gas không bị đỏ, luôn chỉnh lửa vừa bằng đáy nồi, chọn nồi phù hợp với lượng thức ăn và chọn mặt bếp phù hợp (bếp nhà mình có 3 mâm từ to đến nhỏ nhất). Sử dụng các loại nồi áp suất, ủ để giảm thời gian đun. Nấu cháo thì thường mình đun sôi rồi tắt bếp để hạt gạo nở rồi đun tiếp, rất nhanh nhừ. Xương thì mình ninh nhiều rồi chia vào các hộp để khi nấu ăn cho tiện và không phải ninh nhiều lần.”
Nhiều hộ gia đình chọn dùng than sạch của công ty TNHH than sạch Hoàng Thương (Tam Trinh, Hà Nội). Ông Hoàng Văn Thương, giám đốc công ty cho biết: “nhu cầu tiêu thụ than sạch tăng mạnh trong thời gian gần đây, vì giá gas tăng khá cao, các nhu yếu phẩm đều tăng theo nên nhiều người tiêu dùng có hướng tiết kiệm chi phí từ những sinh hoạt hàng ngày. Mỗi ngày công ty chúng tôi nhận được hàng trăm đơn đặt hàng của khách. Vì ưu điểm của loại than này là không sử dụng chất phụ gia là hóa chất, bùn ao mà dùng các loại thực vật để khử độc than nên lượng chất độc hại thải ra môi trường rất thấp, rất an toàn cho sức khỏe con người.”
Tại phòng tập thể tầng 5 (Khu tập thể Thanh Xuân Bắc) hộ gia đình này đã tận dụng khoảng trống trước nhà để đun bếp than
Tuy giá thành loại than này khá cao, gần gấp đôi so với than tổ ong bình thường, nhưng với lợi thế chỉ cần dùng 1/4 tờ báo là có thể đốt cháy, không phải đốt bằng điện như than thường, lại thải ít khí độc hại nên vẫn có nhiều người tìm mua.
Dùng bếp than thay cho bếp gas chỉ là giải pháp trước mắt để giảm chi phí sinh hoạt. Bên cạnh chi phí rẻ, việc đun than trong nhà rất dễ dẫn đến ngộ độc, gây cháy nổ khu dân cư và tình trạng ô nhiễm môi trường cũng tăng theo. So sánh mức độ nguy hiểm và số tiền tiết kiệm được từ bếp than, không ít người tiêu dùng vẫn chọn “trung thành” với bếp gas, hoặc chịu đắt để dùng được những viên than đảm bảo an toàn.