Chuyên gia thực phẩm cũng không thể phân biệt rau 'sạch'

Gần Tết, người dân hoang mang trước những thông tin về hàng loạt các vụ vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm như dùng Rhoramine B (có khả năng gây ung thư) để nhuộm đỏ cho hạt dưa, dùng hóa chất chống thối cho thực phẩm quá hạn...

Trong buổi tọa đàm sáng nay tại Hà Nội về cảnh báo lạm dụng hóa chất trong lương thực thực phẩm, các chuyên gia khẳng định, không có cách nào phân biệt thực phẩm có sử dụng hóa chất hay không bằng các giác quan. Vì vậy, tốt nhất, người tiêu dùng nên chọn những mặt hàng có nhãn, mác rõ ràng, trên đó ghi rõ thành phần, ngày sản xuất và hết hạn.

Khi chọn mua thực phẩm, người tiêu dùng nên chọn những cửa hàng uy tín. Ảnh minh họa: Hoàng Hà.

Tiến sĩ Phạm Công Thành, Phó Viện trưởng Viện Sinh học và Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, hiện nay, tình trạng lạm dụng hóa chất trong việc bảo quản và chế biến thực phẩm rất tràn lan. Người ta dùng hóa chất để hạn chế hoạt động của vi sinh vật và enzim (khiến đồ ăn nhanh hỏng), giữ thực phẩm tươi, tiêu thụ được lâu hay nâng cao giá trị cảm quan (màu, mùi) của thức ăn.

Theo ông Thành, nước ta đã có danh sách quy định rõ mấy trăm loại chất phụ gia, chất bảo quản được phép sử dụng cho thực phẩm, nhưng thực tế, chúng ta không kiểm soát được việc sử dụng các chất đó như thế nào ở các cơ sở sản xuất hay chế biến nhỏ lẻ.

Không những thế, rất nhiều đơn vị làm ăn gian dối còn sử dụng những chất không được phép cho thực phẩm vì lợi ích kinh tế. Ông Thành cho rằng, khi đó các nhà chuyên môn cũng đành "bó tay" vì không thể tìm ra một chất mà không biết chất đó là gì trong vô số các hóa chất hiện có. Minh chứng điển hình nhất là với các loại quả nhập khẩu, người ta biết rõ nó được ướp bằng hóa chất nên để vài tháng vẫn tươi nguyên nhưng đến nay vẫn không biết chính xác được đó là chất gì.

"Khi được vợ tôi và các bà nội trợ gần nhà hỏi "làm sao có thể nhận biết được những thực phẩm nào lạm dụng hóa chất, không tốt cho sức khỏe để tránh mua khi đi chợ', tôi chỉ biết lắc đầu 'xin chịu", ông Thành thổ lộ.

Trước hiện trạng này, giáo sư Lê Doãn Diên, Chủ tịch Hội Khoa học và công nghệ Lương thực, Thực phẩm cũng bày tỏ: "Tôi vẫn bảo với vợ là nếu mua rau, cứ chọn bó nào xấu xấu, còn lỗ chỗ vết sâu đục là chắc nhất, nếu không, cứ vào những cửa hàng rau sạch đã được cấp chứng nhận thôi".

Theo ông, hiện nay, không chỉ tại các chợ, mà ngay cả ở một số siêu thị cũng có nguồn rau "bẩn".

Ông dẫn chứng bằng câu chuyện: Có một bà bạn - là vợ giám đốc một siêu thị khá lớn ở Hà Nội, nhờ ông hướng dẫn cách trồng rau tại nhà để có rau sạch cho gia đình ăn. Khi ông thắc mắc: siêu thị của chồng bà có hẳn một khu thực phẩm sạch, gồm rất nhiều rau rồi bà còn vất vả làm gì thì nhận được câu trả lời: "Chả biết đâu mà lần, trong đó cũng toàn là rau chợ tuồn vào thôi".

Để lựa chọn sản phẩm an toàn cho gia đình trong Tết, bà Lê Thị Hồng Hảo, Phó viện trưởng Viện kiểm nghiệm, Bộ Y tế cho rằng, chính các bà nội trợ phải trở thành những người tiêu dùng thông thái, nhưng điều này cũng không đơn giản.

Tuy nhiên, theo bà, việc gian dối tập trung trong nhóm hàng không nhãn hiệu nên để bảo vệ mình, người tiêu dùng cần tập thói quen mua các thực phẩm biết rõ nguồn gốc, xuất xứ, có thương hiệu, ghi rõ ngày sản xuất, hạn dùng. Ngoài ra, người tiêu dùng không nên chọn những thực phẩm có màu quá sặc sỡ, lòe loẹt.