Cứ 20 giây, có 1 người bị cắt cụt chi vì sai lầm trong điều trị đái tháo đường

Bài, ảnh: Hoàng Lê,
Chia sẻ

Mang bệnh đái tháo đường nhưng điều trị sai lầm, không chú ý chăm sóc tốt cho bàn chân, lâu dần bệnh nhân có thể bị biến chứng, có thể dẫn đến đoạn chi.

Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh mạn tính không lây, tuy nhiên đang ngày một gia tăng trên toàn thế giới. Căn bệnh thường diễn tiến âm thầm và dẫn đến các biến chứng mạn tính trong nhiều năm sau đó. Một trong những biến chứng cực kỳ nguy hiểm của bệnh ĐTĐ là biến chứng bàn chân - một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đoạn chi (cắt chân) mà không do chấn thương.

Cứ 20 giây, có 1 người bị cắt cụt chi vì sai lầm trong điều trị đái tháo đường - Ảnh 1.

Đái tháo đường có thể làm bệnh nhân phải đoạn chi mà không cần chấn thương. (Ảnh minh hoạ)

Mất chân vì đái tháo đường

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD) thường xuyên tiếp nhận nhiều người bệnh bị biến chứng bàn chân ĐTĐ. Như trường hợp người bệnh Nguyễn Thị S. (58 tuổi, quê Tiền Giang), bị ĐTĐ lâu năm nhưng điều trị không thường xuyên. Người bệnh có thói quen đi chân đất, giẫm phải gai nhọn gây nên vết thương ở bàn chân. 

Tuy nhiên, cô S. lại không đi khám bác sĩ mà lại tự ý điều trị, đắp thuốc vào vết thương. Hậu quả là vết thương không lành mà ngày càng lan rộng đến cổ chân. Khi  bệnh nhân nhập viện tại BV ĐHYD thì đã trong tình trạng nhiễm trùng rất nặng, nghi ngờ nhiễm trùng máu, tính mạng bị đe doạ. Ekip điều trị  đành phải đoạn chi bên cạnh việc điều trị nội khoa tích cực để cứu mạng người bệnh.

Cứ 20 giây, có 1 người bị cắt cụt chi vì sai lầm trong điều trị đái tháo đường - Ảnh 2.

BS Trần Minh Triết giải quyết vấn đề cho một bệnh nhân ĐTĐ bị biến chứng bàn chân.

Một trường hợp khác là cô Trương Thị Đ. (65 tuổi, ngụ TPHCM). Cô Đ. bị ĐTĐ nhiều năm và đã có biến chứng thần kinh ngoại biên do ĐTĐ. Cô kể, mình thường xuyên có cảm giác nóng rát 2 bàn chân, có lúc như bị châm chích. Nghe lời khuyên của bạn bè, Cô Đ. tự đi cắt lễ và ngâm chân vào nước muối. Hậu quả là bị nhiễm trùng 2 chân lan rộng. May mắn cho Cô là người nhà phát hiện sớm và đưa vào BV ĐHYD kịp thời. Cô Đ được điều trị khỏi mà không phải đoạn chi, tuy nhiên cũng phải nằm viện hơn 2 tuần.

Theo BS Trần Minh Triết – Phân khoa Nội tiết BV ĐHYD, chăm sóc bàn chân ĐTĐ là một trong những vấn đề quan trọng trong việc điều trị ĐTĐ, bên cạnh việc kiểm soát đường huyết và các biến chứng khác. Người bệnh cần được thăm khám, đánh giá tầm soát biến chứng bàn chân ĐTĐ định kỳ bởi các bác sĩ chuyên khoa nội tiết. Việc chủ quan không điều trị hay tự ý điều trị vì nghe lời của những người không chuyên môn có thể khiến người bệnh phải trả giá.

Cứ 20 giây, có 1 bệnh nhân đái tháo đường bị đoạn chi

Theo Liên Đoàn Đái Tháo Đường Thế Giới (IDF), tính đến năm 2015 , toàn thế giới có khoảng 415 triệu người mắc bệnh ĐTĐ và con số này vẫn đang ngày một gia tăng. Ước tính đến năm 2040 trên thế giới sẽ có 642 triệu người bị ĐTĐ.

Số liệu cho thấy, cứ 20 giây sẽ có một người bị đoạn chi do ĐTĐ. Biến chứng bàn chân ĐTĐ làm gia tăng chi phí chăm sóc và điều trị cho người bệnh, là gánh nặng về kinh tế xã hội đặc biệt ở các nước đang phát triển. Tỉ lệ biến chứng bàn chân ĐTĐ dao động trong khoảng 1% - 10%, tùy theo từng quốc gia. Thường gặp nhiều hơn là ở những nước đang phát triển, có điều kiện kinh tế xã hội kém, có những nơi ghi nhận tỉ lệ này lên đến 20%. Đáng chú ý, trung bình khoảng 50% người bệnh có biến chứng bàn chân ĐTĐ cần phải nhập viện và 20% trong số đó cần phải đoạn chi để điều trị bệnh.

Cứ 20 giây, có 1 người bị cắt cụt chi vì sai lầm trong điều trị đái tháo đường - Ảnh 3.

Người bệnh ĐTĐ cần rửa sạch và quan sát bàn chân mình mỗi ngày trước khi đi ngủ.

"Người bệnh ĐTĐ lâu năm nếu không được kiểm soát tốt, đường huyết tăng cao thường xuyên sẽ dẫn đến biến chứng trên động mạch ngoại biên và thần kinh ngoại biên. Từ đó, bàn chân dễ bị tổn thương và nhiễm trùng gây nên biến chứng bàn chân ĐTĐ, làm gia tăng tỉ lệ nhập viện và đoạn chi do ĐTĐ" – BS Trần Minh Triết cho biết.

Theo BS Triết, vấn đề quan trọng nhất là người bệnh cần biết cách tự chăm sóc và phát hiện sớm các biến chứng trên bàn chân của mình. Bên cạnh đó, họ phải  giữ một chế độ dinh dưỡng và tập luyện thể lực hợp lý để giúp kiểm soát đường huyết ổn định.

"Người bệnh cần rửa sạch và quan sát bàn chân mình mỗi ngày trước khi đi ngủ, luôn mang giày dép thích hợp, không đi chân đất ngay cả khi đi trong nhà, trước khi mang giày cần xem có vật nhọn gì trong giày hay không. Cắt móng chân nên cắt ngang, không nên cắt khoé, tuyệt đối không ngâm chân trong nước nóng hay nước muối và phải đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi có bất thường" - BS Triết khuyến cáo.

Để hiểu hơn về bệnh ĐTĐ, sống khỏe, lạc quan hơn với chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp ổn định đường huyết và nâng cao chất lượng cuộc sống, người bệnh có thể tham gia sinh hoạt định kỳ Câu lạc bộ người bệnh ĐTĐ lần thứ 2 hoàn toàn miễn phí tại BV ĐHYD, số 215 Hồng Bàng, P. 11, Q. 5, TPHCM.

Thời gian: 7h00 – 11h00, sáng chủ nhật ngày 23/07/2017.

SĐT đăng ký tham dự: (028) 3952 5449 hoặc (028) 3952 5422.

Chia sẻ