Câu chuyện của thế hệ trẻ Trung Quốc: Không kết hôn, không sinh con, hài lòng với cuộc sống độc thân và tự do

Lizzy Ran hiện đang hạnh phúc với cuộc sống của mình. Vị bác sĩ 29 tuổi này làm việc ở trung tâm tỉnh Hồ Bắc, có thu nhập khá, chưa lập gia đình và dành thời gian rảnh rỗi với bạn bè hoặc lướt mạng xã hội. Tuy nhiên, mẹ cô lại vô cùng lo lắng cho con gái.

Ran nói rằng: "Mẹ tôi rất lo lắng cho tôi. Bà tin rằng việc kết hôn và sinh con là những việc mà một người phải làm trong đời. Nhưng tôi lại không nghĩ thế, hôn nhân không cần thiết trong cuộc sống của tôi."

Ran cho biết cô tin rằng hôn nhân được quyết định bởi số phận và cô sẽ không ép buộc bản thân mình trong vấn đề này. Cô nói: "Nếu tôi may mắn tìm được Mr. Right của đời mình, điều đó thật tốt. Nhưng nếu tôi không đủ may mắn, thì cũng chẳng sao cả, tôi chấp nhận điều đó. Tôi chắc chắn sẽ không ép buộc bản thân mình tìm một người đàn ông và cưới anh ta khi mình không hề muốn chuyện đó."

(Ảnh minh họa)

Suy nghĩ của Ran khá điển hình trong tầng lớp thế hệ trẻ Trung Quốc sinh sau năm 1990. Cô là một phần của thế hệ phải đối mặt với những thay đổi lớn về kinh tế, xã hội làm đảo lộn truyền thống trong nhiều thiên niên kỷ qua của Trung Quốc. Các nhà nghiên cứu nói rằng, những ảnh hưởng của xu hướng độc thân mới nổi này có ý nghĩa không chỉ đối với cá nhân mà còn cả quốc gia nói chung.

Những thay đổi trong suy nghĩ này được thể hiện rõ ràng trên các phương tiện truyền thông xã hội. Xu hướng "không kết hôn" đã thu hút được hàng ngàn bình luận trên nền tảng Weibo hoặc Twitter. 

Một người dùng Weibo nói rằng: "Hôn nhân là một gánh nặng lớn và tôi không muốn gánh lấy nó. Có lẽ tôi là một người vô trách nhiệm."

Một người khác thì nói rằng: "Tôi đã tranh luận với mẹ tôi về vấn đề hôn nhân rất nhiều lần. Bà ấy chỉ trích tôi là thiếu chín chắn và không sâu sắc với cuộc sống, tôi nói với bà ấy rằng có một khoảng cách thế hệ lớn giữa chúng tôi."

Tỷ lệ kết hôn đang giảm dần theo mỗi năm ở Trung Quốc. Theo Cục thống kê Quốc gia, tỷ lệ kết hôn của Trung Quốc đã giảm từ 9,9 trên 1000 người ở năm 2013 xuống còn 7,2 trên 1000 người vào năm 2018. Như vậy, vào năm 2013, có khoảng 13,47 triệu cặp vợ chồng đến đăng kí kết hôn nhưng vào năm 2018 thì chỉ có 10,11 triệu người.

Wang Jufen, một nhà nghiên cứu chuyên về phát triển phụ nữ tại khoa Phát triển xã hội và Chính sách công của Đại học Fudan, Thượng Hải, nói rằng tỷ lệ kết hôn giảm cho thấy phụ nữ Trung Quốc được giáo dục tốt hơn và nhờ đó độc lập hơn về tài chính.

Ở nhiều trường đại học, chúng ta thấy nhiều sinh viên đại học có giới tính là nữ nhiều hơn nam. Ngoài ra, ngày càng có nhiều ứng cử viên nữ cho bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Cô cũng cho rằng, phụ nữ không cần phải phụ thuộc vào đàn ông về kinh tế, như các thế hệ trước đã làm thông qua hôn nhân.

Wang Jufen, một nhà nghiên cứu chuyên về phát triển phụ nữ tại khoa Phát triển xã hội và Chính sách công của Đại học Fudan, Thượng Hải

Một mạng lưới an toàn xã hội mở rộng cũng đang làm giảm nhu cầu kết hôn và lập gia đình ở những người trẻ tuổi. Gui Shixun, Giám đốc Viện nghiên cứu dân số tại Đại học Sư phạm Đông Trung Quốc nói rằng, trước đây, các cặp vợ chồng bắt đầu một gia đình bằng việc có con để chăm sóc họ khi về già và là một phần trách nhiệm của họ trong việc gánh vác gia đình.

Các cặp đôi sẽ đăng kí kết hôn khi họ dự định có một đứa con hoặc trong nhiều trường hợp là người phụ nữ đã mang bầu. 

Ngày nay, bảo hiểm xã hội và y tế ở thành thị cũng như nông thôn Trung Quốc đã bao phủ hết mọi người, vì thế, hôn nhân là điều không còn cần thiết nữa. Xã hội và kinh tế của Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng, quan điểm của người trẻ về việc chọn bạn đời và kết hôn cũng đã thay đổi.

Trước đây, nhiều người tin rằng một người không hiếu thảo với cha mẹ nếu anh ta không có con. Nhưng ngày nay, mọi người nghĩ chuyện đó cũng không có gì to tát. 

Theo một cuộc khảo sát không chính thức của Ban thư kí Trung ương Đoàn Thanh niên, khoảng 70% thanh niên sẵn sàng chờ đợi một người phù hợp để sống cùng. Trong số 3000 người trả lời cuộc khảo sát đó, khoảng 16% cho biết họ sẽ không kết hôn và chỉ 14% còn lại cho biết họ sẵn sàng thỏa hiệp với các mục tiêu cuộc đời để tìm vợ/chồng.

Vincent Fan, một nhân viên tài chính 30 tuổi đến từ Hải Khẩu, phía nam tỉnh Hải Nam, không vội vàng tìm kiếm một ai đó để ổn định cuộc sống bất chấp những áp lực nặng nề từ phía cha mẹ. Anh chia tay bạn gái sau khi rời Thâm Quyến 6 tháng trước, và hiện nay kết hôn không phải là ưu tiên hàng đầu của anh. Anh nói rằng: "Hôn nhân không quá quan trọng đối với tôi. Tôi không thích kết hôn và sống cùng với một người mà mình không thực sự mong muốn."

Xiao Lei và bạn trai của cô, cả hai đang sống tại Thượng Hải và đang phải chịu áp lực rất lớn từ gia đình. Được biết, cặp đôi này đã sống với nhau được 2 năm và dự định sẽ kết hôn vào cuối tháng 10 tới sau khi cha cô đưa ra tối hậu thư rằng cô phải lập gia đình trước khi cô tròn 38 tuổi vào tháng 11 này.

Xiao Lei nói rằng: "Đó là bởi cha tôi muốn giữ thể diện. Ông ấy nói rằng, ông có thể chấp nhận chuyện con gái mình kết hôn ở tuổi 37, nhưng ông sẽ vô cùng mất mặt nếu tôi kết hôn ở tuổi 38 hoặc muộn hơn. Vì thế, ông yêu cầu bạn trai tôi cưới tôi trước khi tôi 38 tuổi hoặc bắt buộc phải chấm dứt mối quan hệ này."

Và để xoa dịu cha của Xiao Lei, người bạn trai 43 tuổi của cô đã đồng ý.

Những người mai mối ở Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, đang chiến đấu trong một trận chiến khó khăn chống lại xu hướng sống độc thân

Quay trở lại với nhân vật Ran từ đầu bài, cô cho biết bản thân luôn hy vọng tìm được một người bạn trai nhưng hầu như không có thời gian để tìm kiếm. Cô nói: "Sau khi kết thúc công việc, tôi đọc thêm sách về chuyên ngành của mình và hầu hết thời gian tôi dùng để xem phim hoặc đọc tiểu thuyết. Tôi thường đi du lịch với những người bạn của mình, họ đều là những cô gái trẻ và độc thân như tôi. Nói một cách dễ hiểu, tôi bận rộn cả trong khoảng thời gian rảnh rỗi đến nỗi tôi không có thời gian để tìm kiếm một người đàn ông và làm quen với anh ta."

Ran chưa bao giờ có một mối quan hệ lâu dài. Cô cho biết cô không cảm thấy lạc quan về cơ hội kết hôn thành công vì những bất hạnh mà cô chứng kiến từ những cặp vợ chồng xung quanh. 

Theo thống kê của Bộ Nội vụ, nhiều cặp vợ chồng chung sống không hạnh phúc đã phải ly hôn. Số vụ ly hôn ở Trung Quốc tăng từ 1,33 triệu ở năm 2003 lên 4,37 triệu vào năm 2017. 

Viện Khảo sát Khoa học Xã hội của Đại học Bắc Kinh phát hiện vào năm 2016 rằng đối với những người sinh sau năm 1980, 13,5% trong số họ sẽ ly hôn trong vòng 15 năm sau khi kết hôn, gấp ba lần tỷ lệ của thế hệ cha mẹ họ.

Gui, nhà nghiên cứu dân số, cho biết tỷ lệ kết hôn thấp sẽ khiến tỷ lệ sinh thấp, thúc đẩy xã hội già hóa của Trung Quốc và gây thêm áp lực lên đội ngũ lao động đang ngày càng thu hẹp. Trung Quốc đã từ bỏ chính sách một con trong nhiều thập kỉ vào năm 2016 và đang xem xét giảm độ tuổi kết hôn cho cả nam và nữ để tăng tỷ lệ sinh. 

Tuy nhiên, Mu Guangzong, một nhà nhân khẩu học từ Đại học Bắc Kinh cho biết hiện nay có một thế hệ trẻ rất vui với cuộc sống độc thân.

Trung Quốc từ bỏ chính sách một con kéo dài hàng thập kỷ vào năm 2016

Theo Mu, trí thông minh nhân tạo, một nền kinh tế thịnh vượng, văn hóa thịnh vượng và các dịch vụ xã hội thuận tiện, tất cả đã góp phần hỗ trợ cuộc sống độc thân của một người. Hôn nhân không còn là điều cần thiết trong cuộc sống của một người nữa và điều đó có nghĩa là một "xã hội độc thân" đang đến.

Mu cho biết việc độc thân cho phép mọi người tận hưởng hoàn toàn sự tự do của họ, nhưng có một nhược điểm điển hình là sự thiếu kết nối. Thật khó để tưởng tượng rằng một xã hội dựa trên các đơn vị cá nhân, thay vì gia đình, là ấm áp và bền vững.

(Theo SMCP)