Ẩm thực mẹ làm: Câu chuyện thăng trầm của người mẹ nông dân từ “chống lại cả thế giới” đến bừng sáng vì có con

Thời gian gần đây, Youtube không còn là địa hạt riêng của người trẻ sống ở thành phố nữa. Nhiều người có tuổi cũng "nhảy" vào, chủ yếu ở hai chủ đề ẩm thực và nông thôn vốn dễ chạm đến trái tim người xem, và dễ dàng được chấp nhận.

Đó cũng là một phần lý do mà "Ẩm thực mẹ làm" với tuổi đời gần 4 tháng và vài video tự quay dựng bỗng dưng được chú ý giữa bạt ngàn kênh khác. Kênh Youtube này không ồn ào sôi nổi, không phải là hiện tượng gây sốt cộng đồng mạng, nội dung cũng không có gì giật gân, nhưng nó vẫn có sức hút rất lạ.

Layer 201

Nét hấp dẫn nhất và cũng gây tò mò nhất trong các clip của Ẩm thực mẹ làm chính là hình ảnh người mẹ, giản dị đấy, gần gũi đấy nhưng thoảng nét buồn và cô đơn. Đó cũng chính là lý do thôi thúc chúng tôi tìm đến thị trấn Hương Sơn, Thái Nguyên, nơi hai người sáng lập kênh Youtube này, cô Dương Thị Cường và con trai Đồng Văn Hùng sống, để tìm những câu trả lời.

Layer 202

Cô Cường, người đàn bà tuổi 55 đội chiếc nón mê cũ mèm đón chúng tôi bằng một nụ cười hiền dịu nấp sau tấm khăn quấn quanh đầu, che kín mặt cho khỏi nắng. Hôm ấy ngày mùa, vừa thu hoạch lúa và lạc ở đồng về, cô đang tãi ra phơi cho được nắng.

Nhà của cô Cường chẳng có nhiều của nả, tường nhà, mái ngói đều vương dấu thời gian, căn bếp nhỏ đầy bồ hóng nhưng gọn gàng, tươm tất. Mảnh vườn xanh mướt bên cạnh, mơn mởn nào chuối, nào sung, mồng tơi, rau đay, rau ngót, sấu và na... Cảnh vật thanh bình, nhưng có gì đấy buồn buồn và cô đơn, y như cảm giác người ta có thể "đọc" được trong các clip của "Ẩm thực mẹ làm".

Mới 55 tuổi, người ta ở phố còn đang nhảy đầm, đi du lịch hưởng thụ, làm đẹp, nhưng cô Cường đã chớm già. Cả đời gắn bó với công việc đồng áng vất vả, một tay đồng áng, ruộng vườn, chăn lợn chăn gà, quán xuyến chuyện nhà cửa, cô cười ha ha tự giễu mình: "Cô tuổi Rồng đấy. Người ta bảo tuổi Rồng là thành công rực rỡ lắm nhưng mà chắc mình là rồng đất, là con giun đất thôi, nên chỉ quanh quẩn với đất mà sống, việc nặng việc nhẹ gì cũng đến tay".

Layer 203

Người đàn bà ấy có con ở tuổi 32 - tuổi mà thời ấy và ở nông thôn, là tuổi ế chồng, là khi nếu chẳng có ai cưới thì người ta thường chọn cách sống một mình thui thủi cả đời. Cô Cường cũng chẳng có bóng đàn ông nào xuất hiện thực sự bên đời mình, nhưng cô có Hùng - có con trai, có niềm hạnh phúc nhất đời của mình đồng hành.

Người đàn bà mới chỉ 3 lần bước chân khỏi làng, 2 lần lên tham quan Hà Nội, 1 lần đi Phú Yên du lịch cùng con vào năm ngoái, đã "chiến đấu" với cả thế giới xung quanh mình, để có con, giữ con và nuôi con khôn lớn.

Youtuber ẩm thực mẹ làm - AF - Sơn Tùng 37

"Thời đó không thoáng như bây giờ, làng xóm người ta xì xào, lời ra lời vào ác lắm, nhưng mình cứ im đi mà sống, giả điếc mà sống, coi như tai không nghe tiếng gì, ai nói thì họ tự nghe. Bà ngoại Hùng hồi ấy, biết cô có chửa cũng phản đối ghê lắm. Thôi thì cô cũng chỉ biết ngọt nhạt xin với cụ, rằng thôi bây giờ con cũng hơn 30 rồi, con xin mẹ, con chỉ đẻ 1 lần này thôi, sau này mẹ nằm xuống, con có người để nương dựa.

Youtuber-ẩm-thực-mẹ-làm---AF---Sơn-Tùng-34

Thế mà cụ vẫn cứ không ưng. Nhưng thôi kệ cụ, cụ là mẹ mình, có mắng mỏ thì cũng chẳng bỏ mình đi được. Còn với xóm giềng, mình cứ im lặng mà sống, mà làm việc, mà vươn lên để không ai khinh được mình, khinh được con mình cả!" - mắt đượm buồn, cô Cường nói về những ngày xa xăm hơn hai mươi năm về trước.

Layer 204

Cứ thế, cô kể về những tháng ngày chống lại cả thế giới để có con. Cô giữ bí mật về người đàn ông của mình, nhớ như in những tủi hờn mình đã trải qua nhưng tuyệt nhiên không có một chút hối hận, tiếc nuối gì trong lời lẽ.

Khi sinh Hùng, cả nhà cả cửa cô chỉ có 30 ngàn đồng. Trừ 10 ngàn trả công cho bà đỡ, số tiền còn lại chỉ đủ mua một cái còng giò to và một cái bắp cải về ăn bồi dưỡng ở cữ. Ăn hết ngần ấy cô chỉ còn cách lấy rau má, rau bọ mẩy ở đồi núi với rìa đường đê về luộc, hấp mà ăn cơm.

Nhà khó khăn, khi sinh Hùng mấy tháng thì hè đến, không có điện, cô phải thức xuyên đêm quạt cho con, vì chỉ cần cô hơi lơi tay một tí thì con lại i ỉ khóc. Mãi sau đến tháng 8, ở xóm họ mách cho đi vay ngân hàng, cô mới vay được 500 nghìn, mắc điện và mua cái quạt cây là hết nhẵn.

Youtuber-ẩm-thực-mẹ-làm---AF---Sơn-Tùng-9

Đã vậy, khi bé, Hùng còn hay nóng sốt. Lắm đêm cô Cường thức trắng, không dám ngủ vì chỉ sợ con chết mất. "Năm Hùng hơn 1 tuổi, có lần cô phải đưa con đi viện vì sốt quá. Thế mà nó nhất định không ở, khóc ngằn ngặt đòi đi về, cuối cùng cô cũng lại chịu nghe bác sĩ mắng mà trốn viện về. Mà sao bé tí mà nó đã kiên quyết, ghê gớm thế chứ" - cô Cường chép miệng.

Thế rồi lớn lên, thằng bé "ghê gớm" ấy của cô Cường lại hiền khô, bị bọn trẻ ở trong làng trêu ghẹo, chặn đường bắt nạt, dọa đánh suốt mà không dám làm gì. Lắm hôm con đi học, mẹ âm thầm đi theo rình trên đường, bắt quả tang bọn bắt nạt, mắng cho chúng một trận.

Layer 205

Bao ngày cơ cực trong cuộc đời vừa làm mẹ vừa làm cha, vừa làm đàn bà vừa gánh vác chuyện đàn ông rồi cũng qua, và trong ngần ấy thời gian, cô Cường không bao giờ nghĩ đến việc phải cần có một người đàn ông nào bên cạnh. Cô có Hùng là niềm hạnh phúc, an ủi duy nhất của mình. Thế nên hai mẹ con thân nhau lắm, có chuyện gì Hùng cũng kể, cũng khoe với mẹ.

Layer 206

Đúng như cô Cường bảo, cô là "rồng đất" quanh quẩn với ruộng vườn đất đai. Người ta thấy đồng áng mỏi mệt nhưng cô say mê công việc của mình. Cô không nói ra, nhưng cái cách cô kể chuyện về ruộng đồng, nông sản cho đến những câu chuyện về 2 chú chó Lai - Mập, đàn lợn, lũ gà chất chứa biết bao tình yêu và sự gắn bó máu thịt của cô với mảnh đất mình sống.

Con trai đi làm xa mấy năm ở Bắc Ninh rồi Hà Nội, mẹ mất, còn lại một mình cô Cường cứ thui thủi đồng áng một mình, quán xuyến nhà cửa một mình, ăn cơm cũng một mình. Một mình một mâm cơm, ngồi bên nào cũng lệch, cô coi lũ chó, đàn gà, bầy lợn làm bạn, gọi chúng âu yếm: "Lai ơi ra đây, chị Mập đâu rồi, đi gọi Mập vào đây", "Ăn nhiều vào nhé rồi có sức cho con bú, chứ chục con nó rúc một lúc mà lười ăn thì tọp cả người đấy"...

Layer 207

Cô trò chuyện cả với những nhánh cây, cọng rau trong vườn, chăm chút chúng chỉ bằng nước lã và phân ủ thôi, y như thời các cụ, cũng chẳng tận diệt bọ xít, sâu sia vì "mình ăn cũng chia phần cho nó ăn cùng với". Cô trăn trở vì dạo gần đây cua ốc, trai hến ngoài đồng vơi dần; thoáng buồn vì nhiều người tầm tuổi cô bỏ ruộng không thích trồng cấy, vì bọn trẻ ở nông thôn giờ chả hiểu biết gì, chả thiết tha gì nghề nông nữa mà chỉ thích đi làm công ty cho nhàn…

Cậu bé Hùng của cô cũng từng như thế. Hùng lớn lên bằng ruộng đồng, gánh lúa, vườn cây của mẹ, từ những món ăn đạm bạc mẹ nấu bằng "cái chợ" trong vườn, Hùng mát tay nuôi vật, trồng cây nhưng cũng không làm nông. Hùng ôm máy theo nghề nhiếp ảnh đã hơn 3 năm, và mới bước chân vào thế giới Youtube gần 4 tháng. Chỉ khác là, ngoài những hợp đồng quay chụp theo yêu cầu của khách, trở về với tâm hồn mình, chàng trai 23 tuổi chọn chủ đề nông thôn để kể chuyện trên Youtube.

Trước đây, Hùng từng được chú ý bởi những bộ ảnh chụp mẹ, chụp bà trong bối cảnh nông thôn, nhưng cảm thấy chưa đủ, Hùng thử nghiệm làm hẳn một kênh Youtube với ý tưởng rất hồn nhiên:

"Em làm ở Hà Nội, ít được về với mẹ, ăn cơm cùng mẹ, nên mỗi lần về nhà, em tranh thủ quay lại để làm kỷ niệm, phần để nguôi bớt nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ, phần để dành cho tương lai sau này, để con cháu em nhìn thấy cảnh nhà, cảnh bà đã vất vả thế nào. Làm xong clip em up lên mạng, ai ngờ được mọi người đồng cảm và thích, nên em mới nghĩ ra ý tưởng lập kênh Youtube riêng.

Thú thật em không có định hướng, cũng không có vạch đích mục tiêu từ đầu hay kỳ vọng sẽ kiếm được tiền từ Ẩm thực mẹ làm, mà chỉ muốn kể chuyện cuộc sống đời thường của mẹ thôi. Tất cả các clip đều không có kịch bản hay dàn dựng gì, mà mẹ làm gì, nấu gì thì em ở bên cạnh quay thôi. Đó là những câu chuyện thật của mẹ em, của người nông thôn trong đời sống thực".

Layer 208

Layer 209

Xem "Ẩm thực mẹ làm", nhiều người nhận ra hơi hướm của một Youtuber ẩm thực đình đám Trung Quốc được rất nhiều người Việt say mê. Hùng cũng thừa nhận, trước đây cậu cũng hay xem clip của Lý Tử Thất và cũng được truyền cảm hứng từ nhân vật này. Hùng học tập một phần, đó là chăm chút tỉ mỉ trong hình ảnh. Trung bình, cậu quay rồi cắt dựng có khi 4 - 5 ngày mới xong được 1 video, vì làm để giữ kỷ niệm đẹp về mẹ, làm cho mình trước nhất nên phải chỉn chu.

"Nhân vật chính" trong kênh Youtube của Hùng thì mách: "Em nó thuyết phục, bảo rằng mẹ cứ làm việc của mẹ y như bình thường, con chỉ ở bên cạnh quay thôi. Ấy thế nhưng nó cũng cầu kỳ lắm. Vẫn là món ấy, công đoạn việc ấy, nhưng mẹ thì làm ào ào, nhanh nhanh chóng chóng để có cơm ăn, còn con thì cứ kêu làm chậm hơn một tí.

Lắm lúc mẹ làm gần xong, con chưa quay xong, lại phải làm chậm lại, hay làm lại để quay mới tức chứ. Mấy lần đang rang xào mà Hùng quay chậm, thức ăn suýt cháy, cô lại bực mình, không muốn làm nữa. Thế là Hùng lại năn nỉ, động viên. Thương con, cô lại cố gắng".

Trả lời thắc mắc của nhiều khán giả "vặn vẹo" sao bữa cơm của mẹ lại không tạo cảm giác đầm ấm, sum vầy, Hùng nhỏ nhẹ chia sẻ: "Mẹ cũng có nhiều kiểu, nhiều phiên bản mẹ khác nhau, đâu phải người mẹ nào cũng có may mắn được sống gần con, được ăn cơm với con mỗi ngày. Ẩm thực mẹ làm kể lại câu chuyện thực tế của mẹ em và cả những người mẹ đơn chiếc khác, cô đơn như thế. Thực tế cuộc sống đã tạo nên câu chuyện và sinh ra phong cách riêng của kênh là vậy".

Youtuber-ẩm-thực-mẹ-làm---AF---Sơn-Tùng-33

Layer 210

Sau vài năm làm ăn xa, Hùng đã quyết định về lại Thái Nguyên sống với mẹ. Việc ở Hà Nội, nếu có, cậu chạy lên rồi lại chạy về. Hùng bảo, về khởi nghiệp ở quê là một quyết định liều ăn nhiều của mình. Về quê sống với mẹ, Hùng tiện việc làm Vlog, được ăn cơm mẹ nấu, được mẹ chăm chút đun nước cho tắm, giặt quần áo cho…, "lãi" cũng khá, nhưng cái lãi nhất đó chính là niềm vui của mẹ.

Cô Cường thì "tố" cậu con trai mải làm đêm hôm, ngủ nghê thất thường, mách rằng trước mình có mỗi một mình thì nấu nướng đơn giản lắm, cơm canh nhanh chóng, ăn xong nghỉ trưa một tí rồi làm tiếp, đến khuya lại đi băm rau lợn, nhưng giờ Hùng về làm Youtube, cô bận rộn hơn, làm quần quật suốt ngày, buổi trưa chả được chợp mắt…

Layer 211

Nhưng nói thì nói vậy, cô cũng không giấu nổi niềm vui khi con về. Niềm vui của người mẹ rất đơn giản, đó là đỡ được cảnh lủi thủi một mình, bữa cơm có người ngồi cùng, có người chuyện trò thủ thỉ, có người để chăm chút, đi làm đồng cũng có con và máy quay đi theo. Và như thế, "cuộc đời bây giờ mới thấy có tí niềm vui, còn trước giờ không thấy gì vui cả".

"Cô không hy vọng gì việc mình nổi tiếng. Cho đến cùng, cô cũng chỉ là người dân quê bình thường thôi. Việc làm Youtube là do con thích thì mình chiều con thôi. Niềm vui lớn nhất khi làm kênh "Ẩm thực mẹ làm" là khi cô thấy mình và cảnh quê hương trên clip cũng đẹp, được mọi người bình luận, quan tâm, thế là phấn khởi lắm. Chỉ mong sau này kênh phát triển, con thành đạt là cô hạnh phúc lắm rồi".

Từ ngày kênh Youtube gây chú ý, nhiều khách lạ, báo đài cũng về thăm nhà hai mẹ con. Lắm hôm mải tiếp khách, ngày mùa thì đang căng, cô Cường phải bỏ việc ngoài đồng, thuê người dỡ lạc hộ. Làng xóm cũng có người xì xào, cô chỉ bảo: "Thôi thì ai nói gì kệ người ta, mình chỉ cười thôi, và cứ theo con, nó bảo thế nào thì mình làm thế".

Còn Hùng, đã đôi lúc cậu cũng gặp những bình luận cay đắng từ trên mạng xã hội, đặc biệt là khi kênh đã được bật chế độ kiếm tiền, người ta bảo Hùng đem mẹ ra để kinh doanh. Nhưng cũng giống mẹ, Hùng chọn cách im lặng và sống tiếp theo cách của mình thay vì đôi co với thiên hạ. Hùng tin rằng, việc cậu làm Youtube không làm mẹ vất vả hay ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống của mẹ. Còn ai ghét, ai nói ra nói vào thì chịu, vì cậu không thể chiều lòng được tất cả mọi người.

"Dù kênh đã được bật chế độ kiếm tiền, nhưng em và mẹ cũng không bị áp lực gì nhiều về kinh tế. Em cũng đã nhận được một số lời mời quảng cáo, nhưng thú thực là không muốn nhận. Trước sau em vẫn muốn giữ định hướng của mình, là kể câu chuyện về mẹ, về cuộc sống ở nông thôn. Nếu sau này ai đó muốn bỏ tiền đầu tư hoặc mua kênh, em cũng không thích, vì tính em không thích chung đụng, không muốn mình và mẹ làm thuê cho ai hoặc phải thay đổi vì áp lực kinh tế.

Hai mẹ con em sẽ đi chậm thôi, nhưng em tin là sẽ bền vững và có khán giả riêng. Có một điều chắc chắn là em sẽ vẫn làm các clip sau tỉ mỉ và vô tư như thế. Vì trên hết, kênh này là nơi lưu giữ những kỷ niệm của mẹ em, là lời cảm ơn của em đến mẹ - người mẹ khiến em tự hào vì đã sống một cuộc đời trong sáng, chắt chiu tần tảo để nuôi em đến ngày trưởng thành".

Layer 212

Theo Trí Thức Trẻ