7 điều nên làm để ngừa dị tật bẩm sinh cho thai nhi
Dị tật bẩm sinh là điều mẹ bầu nào cũng lo sợ trong quá trinh mang thai. Tuy nhiên có những dị tật mẹ hoàn có thể phòng ngừa cho bé bằng những việc làm cần thiết trước và trong thai kỳ.
Dưới đây là danh sách 7 điều quan trọng mẹ bầu nên làm trước và trong thai kỳ để ngăn ngừa dị tật bẩm sinh cho thai nhi.
1. Ngừa khuyết tật ống thần kinh bằng bổ sung axit folic
Các khuyết tật về ống thần kinh như nứt đốt sống và thiếu não là những dị tật bẩm sinh nghiêm trọng của tủy sống ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bé sau này. Theo ước tính cứ khoảng 1000 ca sinh nở thì có 1 ca mắc phải dị tật này.
Tuy nhiên, các bác sĩ cũng cho biết mẹ bầu có thể phòng ngừa tới 70% nguy cơ mắc dị tật này bằng cách bổ sung axit folic trước và trong thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn đầu mang thai.
Trước khi có ý định mang thai, mọi phụ nữ nên lên kế hoạch bổ sung axit folic ít nhất 3 tháng trước khi có bầu. Ngoài ra hãy tạo thói quen ăn uống những món giàu axit folic và bổ sung axit folic theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thông thường ở giai đoạn đầu mang thai, mỗi ngày mẹ bầu cần một viên axit folic chứa 400mcg (4mg) là đủ.
Ảnh minh họa
2. Không uống rượu
Hội chứng ngộ độc rượu khi mang thai (fetal alcohol syndrome) thường xảy ra ở những em bé có mẹ uống rượu trong thời gian mang bầu và cho con bú. Một vài khuyết tật bẩm sinh có thể tránh được nếu người mẹ nói “không” với rượu. Rượu gây các vấn đề về trí tuệ, hành vi cho bào thai hoặc khiến thai chết non. Theo Hiệp hội sản phụ khoa Mỹ, không có mức độ tiêu thụ nào là an toàn cho thai phụ vì vậy các mẹ đừng bao giờ tự nhủ "uống một chút cũng không sao".
Người ta cho rằng hội chứng ngộ độc rượu bào thai là nguyên nhân phổ biến gây chậm phát triển tâm thần ở bé. Điều này hoàn toàn ngăn chặn được bằng cách tránh rượu khi có thai.
Ngoài ra, bé sinh ra với hội chứng này thường nhẹ cân, có khuyết tật về học hành, hành vi cũng như các khuyết tật khác.
3. Ngăn ngừa khuyết tật tim
Phụ nữ béo phì tại thời điểm mang thai có nguy cơ cao sinh con khuyết tật tim cũng như các dị tật bẩm sinh khác. Tập thể dục, ăn uống đúng và có trọng lượng khỏe mạnh trước khi mang thai rất tốt cho sức khỏe của mẹ và bé.
Bệnh cạnh đó, nếu trong 3 tháng đầu mang thai, người mẹ mắc Rubella (sởi Đức) thì nguy cơ khuyết tật tim bẩm sinh sẽ tăng lên. Để phòng tránh điều này, phụ nữ có ý định mang thai nên tiêm phòng vắc-xin phòng bệnh Rubella trước khi quyết định có thai ít nhất là 3 tháng.
Ngoài ra, mẹ bầu nên thận trọng với các loại thuốc. Phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai nên thận trọng với các loại thuốc, kể cả thuốc thảo dược. Hãy trao đổi với bác sĩ những loại thuốc bạn dùng để đảm bảo chúng không gây khiếm khuyết tim cho bào thai.
4. Tránh khói thuốc lá
Theo một thống kê ở Mỹ, nếu thai phụ tránh hút thuốc (hoặc hít khói thuốc) thì sẽ giảm được 5% tỷ lệ sảy thai (20% sinh con nhẹ cân, 8% sinh non, 11% thai chết lưu và 5% bé sơ sinh bị tử vong). Khói thuốc không chỉ cản trở bào thai hấp thu oxy mà còn khiến bào thai nhiễm phải nhiều chất độc.
Ảnh minh họa
5. Tránh các chất độc môi trường
Nhiều hóa chất từ lâu đã bị nghi ngờ gây ra các dị tật bẩm sinh. Vì thế hàng ngày, bạn nên tránh tiếp xúc với những hóa chất có mùi nặng. Nếu công việc của bạn phải tiếp xúc với hóa chất thì nên đeo găng tay, khẩu trang (mặt nạ chống độc) và được thông hơi đầy đủ.
Tránh tiếp xúc với chì, không sơn sửa nhà cửa.
6. Xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục
Trong khi các bệnh lây truyền tình dục ở mẹ không hẳn liên quan đến dị tật bẩm sinh thì chúng lại có liên quan đến nguy cơ sinh non, gây suy não, suy phổi nghiêm trọng ở bé. Người ta ước tính có đến 50% nam giới và phụ nữ hoạt động tình dục bị nhiễm bệnh lây qua tình dục ở một số thời điểm trong cuộc đời.
Vì tất cả những lý do trên, các bác sĩ khuyên bạn nên làm các xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục để hạn chế những ảnh hưởng xấu đến thai nhi.
7. Tìm tư vấn di truyền
Đây là việc làm còn rất hiếm hoi ở nước ta nhưng lại là đầu việc quan trọng các cặp vợ chồng nên làm trước khi có ý định mang thai.
Nguyên nhân của hầu hết các dị tật bẩm sinh có khi không được biết những cặp vợ chồng có gia đình dị tật nên xét nghiệm sàng lọc để phân tích rủi ro dị tật di truyền cho em bé sau này.
1. Ngừa khuyết tật ống thần kinh bằng bổ sung axit folic
Các khuyết tật về ống thần kinh như nứt đốt sống và thiếu não là những dị tật bẩm sinh nghiêm trọng của tủy sống ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bé sau này. Theo ước tính cứ khoảng 1000 ca sinh nở thì có 1 ca mắc phải dị tật này.
Tuy nhiên, các bác sĩ cũng cho biết mẹ bầu có thể phòng ngừa tới 70% nguy cơ mắc dị tật này bằng cách bổ sung axit folic trước và trong thai kỳ, đặc biệt là giai đoạn đầu mang thai.
Trước khi có ý định mang thai, mọi phụ nữ nên lên kế hoạch bổ sung axit folic ít nhất 3 tháng trước khi có bầu. Ngoài ra hãy tạo thói quen ăn uống những món giàu axit folic và bổ sung axit folic theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thông thường ở giai đoạn đầu mang thai, mỗi ngày mẹ bầu cần một viên axit folic chứa 400mcg (4mg) là đủ.
Ảnh minh họa
2. Không uống rượu
Hội chứng ngộ độc rượu khi mang thai (fetal alcohol syndrome) thường xảy ra ở những em bé có mẹ uống rượu trong thời gian mang bầu và cho con bú. Một vài khuyết tật bẩm sinh có thể tránh được nếu người mẹ nói “không” với rượu. Rượu gây các vấn đề về trí tuệ, hành vi cho bào thai hoặc khiến thai chết non. Theo Hiệp hội sản phụ khoa Mỹ, không có mức độ tiêu thụ nào là an toàn cho thai phụ vì vậy các mẹ đừng bao giờ tự nhủ "uống một chút cũng không sao".
Người ta cho rằng hội chứng ngộ độc rượu bào thai là nguyên nhân phổ biến gây chậm phát triển tâm thần ở bé. Điều này hoàn toàn ngăn chặn được bằng cách tránh rượu khi có thai.
Ngoài ra, bé sinh ra với hội chứng này thường nhẹ cân, có khuyết tật về học hành, hành vi cũng như các khuyết tật khác.
3. Ngăn ngừa khuyết tật tim
Phụ nữ béo phì tại thời điểm mang thai có nguy cơ cao sinh con khuyết tật tim cũng như các dị tật bẩm sinh khác. Tập thể dục, ăn uống đúng và có trọng lượng khỏe mạnh trước khi mang thai rất tốt cho sức khỏe của mẹ và bé.
Bệnh cạnh đó, nếu trong 3 tháng đầu mang thai, người mẹ mắc Rubella (sởi Đức) thì nguy cơ khuyết tật tim bẩm sinh sẽ tăng lên. Để phòng tránh điều này, phụ nữ có ý định mang thai nên tiêm phòng vắc-xin phòng bệnh Rubella trước khi quyết định có thai ít nhất là 3 tháng.
Ngoài ra, mẹ bầu nên thận trọng với các loại thuốc. Phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai nên thận trọng với các loại thuốc, kể cả thuốc thảo dược. Hãy trao đổi với bác sĩ những loại thuốc bạn dùng để đảm bảo chúng không gây khiếm khuyết tim cho bào thai.
4. Tránh khói thuốc lá
Theo một thống kê ở Mỹ, nếu thai phụ tránh hút thuốc (hoặc hít khói thuốc) thì sẽ giảm được 5% tỷ lệ sảy thai (20% sinh con nhẹ cân, 8% sinh non, 11% thai chết lưu và 5% bé sơ sinh bị tử vong). Khói thuốc không chỉ cản trở bào thai hấp thu oxy mà còn khiến bào thai nhiễm phải nhiều chất độc.
Ảnh minh họa
5. Tránh các chất độc môi trường
Nhiều hóa chất từ lâu đã bị nghi ngờ gây ra các dị tật bẩm sinh. Vì thế hàng ngày, bạn nên tránh tiếp xúc với những hóa chất có mùi nặng. Nếu công việc của bạn phải tiếp xúc với hóa chất thì nên đeo găng tay, khẩu trang (mặt nạ chống độc) và được thông hơi đầy đủ.
Tránh tiếp xúc với chì, không sơn sửa nhà cửa.
6. Xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục
Trong khi các bệnh lây truyền tình dục ở mẹ không hẳn liên quan đến dị tật bẩm sinh thì chúng lại có liên quan đến nguy cơ sinh non, gây suy não, suy phổi nghiêm trọng ở bé. Người ta ước tính có đến 50% nam giới và phụ nữ hoạt động tình dục bị nhiễm bệnh lây qua tình dục ở một số thời điểm trong cuộc đời.
Vì tất cả những lý do trên, các bác sĩ khuyên bạn nên làm các xét nghiệm bệnh lây truyền qua đường tình dục để hạn chế những ảnh hưởng xấu đến thai nhi.
7. Tìm tư vấn di truyền
Đây là việc làm còn rất hiếm hoi ở nước ta nhưng lại là đầu việc quan trọng các cặp vợ chồng nên làm trước khi có ý định mang thai.
Nguyên nhân của hầu hết các dị tật bẩm sinh có khi không được biết những cặp vợ chồng có gia đình dị tật nên xét nghiệm sàng lọc để phân tích rủi ro dị tật di truyền cho em bé sau này.
Các cặp vợ chồng thụ tinh ống nghiệm (IVF) được chính thức cảnh báo về nguy cơ dị tật gene và trục trặc sức khỏe của con họ.
